Ανάθεση υπηρεσιών συμβούλων επί ειδικών θεμάτων και για τις συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως ΣΔΙΤ με τροπολογία

Μια νέα τροπολογία για τις Δημόσιες Συμβάσεις του νόμου 4412/2016 κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου «Θέματα υδατοδρομίων, αστικών οδικών μεταφορών και λοιπές διατάξεις» του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Με την υπόψη τροπολογία:

1. Επιτρέπεται η ανάθεση υπηρεσιών συμβούλων επί ειδικών θεμάτων και για τις συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) στις οριζόμενες περιπτώσεις (εκτιμώμενης αξίας σύμβασης μεγαλύτερης των 30.000.000 ευρώ και σχεδιασμού,

μελέτης, διοίκησης και επίβλεψης έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών κ.λπ.).

2. Επαναφέρονται σε ισχύ οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3316/2005 [έχουν καταργηθεί με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (40) του ν.4412/2016], με τις οποίες:
Επιτρέπεται η ανάθεση παροχής υπηρεσιών σε δικηγόρο της επιλογής τεχνικού υπαλλήλου, κατά του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη εξαιτίας πράξεων ή παραλείψεων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, σε όλα τα στάδια της σχετικής διαδικασίας μέχρι την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.
Η εν λόγω ανάθεση παροχής υπηρεσιών γίνεται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του οργάνου που ασκεί τη διοίκηση του κυρίου του έργου, η οποία εκδίδεται μετά από αίτηση του υπαλλήλου.
Η αμοιβή του δικηγόρου υπολογίζεται σύμφωνα με τα ισχύοντα κατώτατα όρια αμοιβών του ν.4194/2013 (Κώδικας Δικηγόρων) και καταβάλλεται εφόσον ο υπάλληλος απαλλάσσεται της κατηγορίας ή αθωώνεται με αμετάκλητη απόφαση.
Οι αμοιβές και οι λοιπές απαραίτητες για τη διεξαγωγή της διαδικασίας δαπάνες καλύπτονται από τις πιστώσεις της μελέτης ή του έργου, άλλως καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του φορέα.

3.α. Εισάγονται νέες ρυθμίσεις σχετικά με την εκτέλεση εργασιών μετατόπισης των δικτύων ή οποιασδήποτε άλλης εργασίας επί του δικτύου ή των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης λυμάτων ή όμβριων υδάτων κ.λπ., στην περίπτωση που απαιτούνται κατά την κατασκευή ή συντήρηση των έργων οποιασδήποτε κατηγορίας που εκτελούνται ως δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης, έργα Σ.Δ.Ι.Τ. ή με αυτεπιστασία.
β. Οι δαπάνες των εν λόγω εργασιών βαρύνουν τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου και μπορούν να εκτελούνται από την αναθέτουσα αρχή, τον αναθέτοντα φορέα ή τον κύριο του έργου υπό την επίβλεψη του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου. Σε διαφορετική περίπτωση, η δαπάνη εκτέλεσης των εργασιών προκαταβάλλεται στον κύριο ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου και βαρύνει επίσης τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου.

4. Καταργούνται συναφείς διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας (άρθρο μόνον του α.ν.351/1968 και άρθρα 6 και 7 παρ. 2 του ν. 999/1979), που αναφέρονται στην καταβολή των δαπανών μετατόπισης δικτύων των Οργανισμών Κοινής Ωφελείας των περιοχών Μείζονος Πρωτευούσης και Μείζονος Θεσσαλονίκης, αντίστοιχα.

5. Ορίζεται ότι, παράγουν όλα τα έννομα αποτελέσματά τους: i) οι καταβολές που πραγματοποιούνται μέχρι την έναρξη ισχύος των προτεινομένων ρυθμίσεων για την πληρωμή δαπανών, σχετικά με τις αναφερόμενες εργασίες του α.ν.351/1968 (μετατόπιση δικτύων κ.λπ.), οι οποίες βάρυναν τις πιστώσεις έργων ή τον προϋπολογισμό αναθετουσών αρχών ή αναθετόντων φορέων στις περιοχές Μείζονος Πρωτευούσης και Μείζονος Θεσσαλονίκης και ii) οι πράξεις για έργα, μελέτες, τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες και γενικές υπηρεσίες, από το χρόνο έκδοσής τους, οι οποίες εκδίδονται μέχρι την έναρξη ισχύος των προτεινομένων ρυθμίσεων και είναι καταχωρητέες στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.), εφόσον καταχωρήθηκαν στο εν λόγω Μητρώο μέχρι την έναρξη ισχύος των προτεινομένων διατάξεων.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Άρθρο...Τροποποίηση του ν. 4412/2016 (Α' 147)

1. Με τις παρ. 1 και 2 σκοπείται η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 128 του ν. 4412/2016 και στα έργα που υλοποιούνται ως Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), δηλαδή προϋπολογισμού έως πεντακοσίων (500.000.000) εκατομμυρίων ευρώ, καθόσον η έως σήμερα παράλειψη τους από τη διάταξη του άρθρου 128 τους στερεί ένα χρήσιμο εργαλείο που διευκολύνει την ωρίμανση και υλοποίησή τους, ιδίως όταν τα έργα αυτού του είδους αποτελούν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας λόγω της συμμετοχής και των ιδιωτών επενδυτών σε αυτά. Ομοίως η φράση "προβλεπόμενου συνολικού κόστους" αντικαθίσταται από την ορθότερη νομοτεχνικά φράση "εκτιμώμενης αξίας σύμβασης" η οποία εννοιολογικά απαντάται στο ν. 4412/2016 οπότε δεν δημιουργείται καμία ασάφεια δικαίου.
2. Με την παρ. 3 σκοπείται να επανέλθει σε ισχύ η παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3316/2005 (Α' 42), που εκ παραδρομής δεν περιλήφθηκε στον ν. 4412/2106 περί νομικής προστασίας των δημοσίων υπαλλήλων που απασχολούνται στην μελέτη και κατασκευή έργων υπό τους όρους και προϋποθέσεις που τίθενται σε αυτό. Συγκεκριμένα, σε αυτό αναφέρεται ότι αν ασκηθεί ποινική δίωξη κατά τεχνικού υπαλλήλου εξαιτίας πράξεων ή παραλείψεών του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, επιτρέπεται, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του οργάνου που ασκεί τη διοίκηση του κυρίου του έργου, η οποία εκδίδεται ύστερα από αίτηση του υπαλλήλου, η ανάθεση παροχής υπηρεσιών σε δικηγόρο της επιλογής του για την υπεράσπισή του σε όλα τα στάδια της σχετικής διαδικασίας, μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης και με αμοιβή που υπολογίζεται σύμφωνα με τα ισχύοντα κατώτερα όρια αμοιβών του Κώδικα περί Δικηγόρων. Το σύνολο της αμοιβής καταβάλλεται με την προσκόμιση του γραμματίου προκαταβολής εισφορών και ενσήμων, εφόσον ο υπάλληλος απαλλάσσεται της κατηγορίας ή αθωώνεται με αμετάκλητη απόφαση. Οι αμοιβές και λοιπές απαραίτητες για τη διεξαγωγή της διαδικασίας δαπάνες καλύπτονται από τις πιστώσεις της μελέτης ή του έργου, άλλως καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του φορέα.
4. Με τις παρ. 4 έως 8 αναμορφώνεται πλήρως το αναχρονιστικό και παρωχημένο πλέον θεσμικό πλαίσιο του α.ν. 351/68 (Α' 75) και του ν. 999/1979 (Α' 293) που αφορά στις εργασίες μετατοπίσεων δικτύων. Συγκεκριμένα, με την παρ. 5 προστίθεται στην περιπτ. β' της παρ. 2 του άρθρου 49 του ν. 4412/2016 νέο ρυθμιστικό πλαίσιο ανταποκρινόμενο στις σημερινές συνθήκες, που επιτρέπει την απρόσκοπτη εκτέλεση δημοσίων έργων, σύμφωνα με το οποίο οι δαπάνες των ανωτέρω μετατοπίσεων καλύπτονται από τις πιστώσεις του εκτελούμενου δημοσίου έργου, έργου παραχώρησης ή ΣΔΙΤ στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιούνται. Αποφεύγεται, επίσης, ο όρος «Οργανισμός Κοινής Ωφέλειας» προκειμένου να είναι σαφές ότι η προτεινόμενη διάταξη καταλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις μετατόπισης δικτύων ή άλλων σχετικών εργασιών στο πλαίσιο έργων τρίτων, ακόμη και αν τα εν λόγω δίκτυα ανήκουν σε οργανισμούς που δεν χαρακτηρίζονται πια ή δεν υπήρξαν ποτέ Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας. Τέλος, με την προτεινόμενη διάταξη προβλέπεται η δυνατότητα υλοποίησης των εν λόγω εργασιών επί των δικτύων και εγκαταστάσεων από τον κύριο ή φορέα εκμετάλλευσης των δικτύων, εφόσον η αναθέτουσα αρχή κρίνει ότι δεν επιθυμεί να εκτελέσει η ίδια σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις τις εργασίες αυτές και πάλι με κάλυψη από τις πιστώσεις των οικείων έργων, καθώς ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις η λύση αυτή να είναι προσφορότερη ή και επιβεβλημένη, όπως, για παράδειγμα, όταν πρόκειται για δίκτυα προηγμένης ή εξειδικευμένης τεχνολογίας ή σημαντικής εμβέλειας ή η μετατόπισή τους απαιτεί σύνθετες τεχνικές εργασίες. Επισημαίνεται ότι ο νόμος δίνει τη δυνατότητα στην περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή αποφασίσει την εκτέλεση των εργασιών αυτών από τον κύριο ή το φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου και ο τελευταίος δεν συντάσσει προϋπολογισμό ή καθυστερεί να τον συντάξει, για λόγους αποφυγής καθυστέρησης υλοποίησης των έργων (ιδίως όταν υπάρχει κίνδυνος καταβολής αποζημιώσεων στους αναδόχους λόγω καθυστερήσεων κ.λ.π.) να συντάσσει η ίδια τον προϋπολογισμό, οπότε και από την κατάθεση της προκαταβολής υποχρεούται ο κύριος ή ο φορέας εκμετάλλευσης του δικτύου να προβεί αμελλητί στην εκτέλεση των εργασιών. Ως εκ τούτου, με τη θεσμοθέτηση του νέου πλαισίου καταργείται με την παρ. 5 ο α.ν. 351/68, ενώ για την εναρμόνιση με αυτό διαγράφονται οι λέξεις «δαπάναις των» από την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 999/1979, αφού πλέον ο κύριος ή ο φορέας εκμετάλλευσης των δικτύων πληρώνεται από τις πιστώσεις του έργου για έργα που εκτελούνται στην περιοχή της Μείζονος Πρωτευούσης και στην περιοχή της Μείζονος Θεσσαλονίκης, ενώ καταργούνται οι παρ. 6 και η παρ. 2 του άρθρου 7 του ως άνω νόμου, προκειμένου στο νέο θεσμικό πλαίσιο της παρ. 4 να καταλαμβάνονται και τα έργα που κατασκευάζονται στην Περιοχή της Μείζονος Πρωτευούσης και Θεσσαλονίκης. Τέλος, με την παρ. 8 διευθετείται το ζήτημα των δαπανών, που έγιναν για εργασίες που αφορούσαν σε μετατοπίσεις δικτύων κ.λ.π. στις περιοχές τις Μείζονος Πρωτευούσης και Μείζονος Θεσσαλονίκης, οι οποίες καταβλήθηκαν από τις πιστώσεις των έργων και όχι από τους ίδιους τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας, όπως ανέφεραν οι ανωτέρω παρωχημένες διατάξεις του α.ν. 351/68 και του ν. 999/1979.
5. Με την παρ. 9 σκοπείται να διευθετηθεί ένα πρόβλημα που προέκυψε από την κοινή υπουργική απόφαση που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 10 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, η οποία περιορίζει το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 στις περιπτώσεις που καταχωρητέες πράξεις κατά το στάδιο εκτέλεσης συμβάσεων έργων δεν έχουν καταχωρηθεί «αμελλητί» στο ΚΗΜΔΗΣ. Τούτο δημιούργησε πρόβλημα στην καταβολή των δαπανών από λογαριασμούς έργων που οι πράξεις τους δεν έχουν αμελλητί καταχωρηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ, για τις οποίες δαπάνες, αν και νόμιμες, δεν θεωρούνται τα οικεία χρηματικά εντάλματα λόγω έλλειψης «αμελλητί» καταχωρίσεως στο ΚΗΜΔΗΣ, με αποτέλεσμα να ελλείπει το στοιχείο της κανονικότητας της δαπάνης σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016. Με την προτεινόμενη ρύθμιση διευθετείται το ζήτημα προκειμένου να υπάρξει κανονικότητα πληρωμής των λογαριασμών των έργων και να μην οφείλονται πληρωμές από το Δημόσιο στους αναδόχους των έργων, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, οπότε και πρέπει όλες οι πράξεις αυτές να καταχωρηθούν στο ΚΗΜΔΗΣ.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο ...
Τροποποίηση του ν. 4412/2016 (Α' 147) και λοιπές διατάξεις

1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 1 του ν. 4412/2016 (Α' 147) η φράση «128 έως» διαγράφεται.

2. α) Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 128 του ν. 4412/2016 μετά τη φράση «Όταν πρόκειται να εκτελεστούν δημόσια έργα ή συμβάσεις παραχώρησης έργων» προστίθεται η φράση «ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)» εκτιμώμενης αξίας σύμβασης» και η φράση "προβλεπόμενου συνολικού κόστους" διαγράφεται.β) Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 128 του ν. 4412/2016 μετά τη φράση «Όταν πρόκειται να εκτελεστούν δημόσια έργα ή συμβάσεις παραχώρησης έργων» προστίθεται η φράση «ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).

3. Το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης (40) της παρ. 1 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 αντικαθίσταται ως εξής:«(40) του ν. 3316/2005 (Α' 42), πλην των άρθρων 2Α, της παραγράφου 2 του άρθρου 11, της παραγράφου 1 του άρθρου 42 και των άρθρων 39 και 40, τα οποία παραμένουν σε ισχύ μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος του άρθρου 83.»

4. Στην περιπτ. β' της παρ. 2 του άρθρου 49 του ν. 4412/2016 προστίθενται εδάφια ως εξής:«Αν κατά την κατασκευή, ανακατασκευή ή συντήρηση των έργων οποιασδήποτε κατηγορίας, που εκτελούνται ως δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης, έργα ΣΔΙΤ ή με αυτεπιστασία, απαιτείται η μετατόπιση ή οποιαδήποτε άλλη εργασία επί του δικτύου ή των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης λυμάτων και όμβριων υδάτων, ενέργειας, τηλεθέρμανσης, τηλεπικοινωνιών, πυρόσβεσης, οδοφωτισμού, φωτεινής σηματοδότησης και κάθε είδους παρόμοιων δικτύων ή εγκαταστάσεων ή εργασίες για την πρόβλεψη διελεύσεων τέτοιων δικτύων, οι δαπάνες των εργασιών αυτών, που απαιτούνται για την αποκατάσταση της υφιστάμενης κατάστασης πριν την εκτέλεση των έργων, βαρύνουν τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου και δύνανται να εκτελούνται από την αναθέτουσα αρχή, τον αναθέτοντα φορέα ή τον κύριο του έργου, κατά τις κείμενες διατάξεις υπό την επίβλεψη του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, όπου απαιτείται. Σε διαφορετική περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή, ο αναθέτων φορέας ή ο κύριος του έργου προκαταβάλλει στον κύριο ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου τη δαπάνη εκτελέσεως των εργασιών, η οποία επίσης βαρύνει τις πιστώσεις του υπό εκτέλεση έργου, βάσει του προϋπολογισμού που συντάσσεται από τον φορέα εκμετάλλευσης ή τον κύριο του δικτύου, ο οποίος εν συνεχεία εγκρίνεται από την αναθέτουσα αρχή ή τον αναθέτοντα φορέα ή τον κύριο του έργου. Αν για οποιοδήποτε λόγο ο τελευταίος δεν συντάσσει προϋπολογισμό, η αναθέτουσα αρχή, ο αναθέτων φορέας ή ο κύριος του έργου δύναται να συντάξει προϋπολογισμό και να προκαταβάλλει το ποσό, οπότε ο κύριος ή ο φορέας εκμετάλλευσης υποχρεούται αμελλητί να προβεί στην εκτέλεση των εργασιών. Στις περιπτώσεις αυτές οριστικό δικαιολογητικό της δαπάνης αποτελεί για μεν την προκαταβολή ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός και για δε την τελική εξόφληση ο συντασσόμενος απολογισμός που συνοδεύεται από αναλυτικά στοιχεία κόστους, τα οποία κατ' ελάχιστον περιλαμβάνουν τις συναφθείσες συμβάσεις, τα τιμολόγια των αναδόχων, των υπεργολάβων, των προμηθευτών και τις επιμετρήσεις, οπότε και τυχόν επιστρέφεται ή αποδίδεται ανάλογα η διαφορά που τυχόν προκύπτει».

5. Το άρθρον μόνον του α.ν. 351/1968 (Α' 75) καταργείται.
6. Στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 999/1979 (Α'293) διαγράφονται οι λέξεις «δαπάναις των».
7. Το άρθρο 6 και η παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 999/1979 (Α'293) καταργούνται.
8. Οι καταβολές που πραγματοποιούνται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος για την πληρωμή δαπανών για τις αναφερόμενες στο άρθρο μόνο του α.ν. 351/1968 εργασίες, οι οποίες βάρυναν τις πιστώσεις έργων ή τον προϋπολογισμό αναθετουσών αρχών ή αναθετόντων φορέων των άρθρων 2 και 224 του ν. 4412/2016 αντίστοιχα, στις περιοχές Μείζονος Πρωτευούσης και Μείζονος Θεσσαλονίκης δεν πάσχουν εξ αυτού του λόγου και παράγουν όλα τα έννομα αποτελέσματά τους.
9. Οι πράξεις για έργα, μελέτες, τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες και γενικές υπηρεσίες, που εκδίδονται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος και είναι καταχωρητέες στο ΚΗΜΔΗΣ κατ' άρθρο 38 παρ. 7 του ν. 4412/2016, παράγουν τα έννομα αποτελέσματα τους από το χρόνο έκδοσής τους, εφόσον καταχωρήθηκαν στο ΚΗΜΔΗΣ μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος.