Εκλογές στην Τουρκία: Έκλεισαν οι κάλπες, πότε βγαίνουν τα αποτελέσματα, τι δήλωσαν Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου

Μόλις ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία για τις εκλογές στην Τουρκία σε μια εκλογική διαδικασία όπου ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του εδώ και δύο δεκαετίες.

Οι περισσότεροι από τους 64 εκατομμύρια Τούρκους ψηφοφόρους, ανάμεσά τους 5,2 εκατομμύρια νέοι που θα ψηφίσουν πρώτη φορά, κλήθηκαν σήμερα στα εκλογικά

τμήματα καθώς ολοκληρώθηκε μια από τις κρισιμότερες εκλογικές αναμετρήσεις των εκατό ετών της ιστορίας της σύγχρονης Τουρκίας, που δεν αποκλείεται να σημάνει τέλος εποχής, της απόλυτης κυριαρχίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έπειτα από 20 χρόνια στην εξουσία, που σημαδεύτηκε τα τελευταία χρόνια από ολοένα μεγαλύτερη αυταρχική παρέκκλιση, κατά τους αντιπάλους του.

Οι ψηφοφόροι πήγαν στις κάλπες μαζικά, είναι όλων των ηλικιών, ενώ viral έγινε μια γυναίκα 112 ετών που έφτασε σε εκλογικό κέντρο να ψηφίσει και φωτογραφήθηκε με τους εκλογικούς αντιπροσώπους. Σε άλλες φωτογραφίες φαίνονται ακόμη και ανήμποροι άνθρωποι να μεταφέρονται με... φορεία για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Φυσικά, δεν έλειψαν και τα παρατράγουδα. Σε βίντεο που ανέβηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται ένας άνδρας να... σφραγίζει δεκάδες ψηφοδέλτια και να βάζει την ειδική σφραγίδα μόνο στον Ερντογάν! Μόλις τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής αντελήφθησαν τι συνέβη προσπάθησαν να τον απομακρύνουν, ενώ ο ίδιος δε δίστασε να τους επιτεθεί.

Σε Γυμνάσιο της Κωνσταντινούπολης ψήφισε το πρωί της Κυριακής, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μαζί με την σύζυγό του, Εμινέ. Ο Τούρκος πρόεδρος συνομίλησε με παιδάκια, στα οποία μάλιστα μοίρασε τουρκικές λίρες! Ο πρόεδρος της Τουρκίας, αφότου ψήφισε, ευχαρίστησε τα μέλη του εκλογικού κέντρου για τη διαδικασία και στη συνέχεια έκανε δηλώσεις στους δημοσιογράφους.

«Ενα επικερδές μέλλον» για τη χώρα και την δημοκρατία της ευχήθηκε ο απερχόμενος πρόεδρος, μιλώντας ωστόσο κάπως αργά και υποτονικά. «Είναι σημαντικό όλοι οι ψηφοφόροι να ψηφίσουν απρόσκοπτα μέχρι στις 17.00 για να δείξουν την δύναμη της τουρκικής δημοκρατίας», είπε ο Ερντογάν χωρίς να διατυπώσει πρόβλεψη για την νίκη του.

رجب طيب اردوغان كعادته مع الاطفال بعد إدلاءه بصوته#الانتخابات_التركية #TurkeyElections pic.twitter.com/MiqwgRO3W6

— الإنتخابات التركية 2023 (@TurkElection) May 14, 2023

Σε δημοτικό σχολείο της Άγκυρας προσήλθε ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (της Τουρκίας και υποψήφιος για την προεδρία της χώρας, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου προκειμένου να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα. Ο κ. Κιλιτσντάρογλου έφτασε στο σχολείο συνοδευόμενος από την προσωπική του φρουρά και τη σύζυγό του, ενώ στο εκλογικό κέντρο είχε συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου.

«Η δημοκρατία έλειψε σε όλους μας. Μας έλειψε να είμαστε μαζί, να αγκαλιαζόμαστε. Θα δείτε, η άνοιξη θα επιστρέψει σε αυτή τη χώρα, αν το θέλει ο Θεός, και θα διαρκέσει για πάντα» δήλωσε ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, μετά την ψήφο του. Οι δημοσκοπήσεις θέλουν τον βασικό αντίπαλο του προέδρου Ερντογάν, τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποψήφιο συμμαχίας έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, να έχει -οριακό- προβάδισμα. Πάντως, αν κανένας από τους δύο δεν εξασφαλίσει ποσοστό υψηλότερο του 50%, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος την 28η Μαΐου.

Οι εκλογές διεξάγονται μόλις τρεις μήνες μετά τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου, που προκάλεσε φοβερή καταστροφή στη νοτιοανατολική Τουρκία και στοίχισε τη ζωή σε κάπου 50.000 ανθρώπους. Παρότι πολλοί σεισμοπαθείς εξοργίστηκαν για τον τρόπο που χειρίστηκαν οι αρχές την καταστροφή, τουλάχιστον αρχικά, δεν είναι μετρήσιμο προς το παρόν το αν ή πόσο η τραγωδία θα επηρεάσει το αποτέλεσμα.

Η σύνθεση του αυριανού τουρκικού κοινοβουλίου έχει επίσης κρίσιμη σημασία. Οι δημοσκοπήσεις προοιωνίζονται και σε αυτή την αναμέτρηση σκληρή μάχη ανάμεσα στο ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του κ. Ερντογάν και το σύμμαχό του ακροδεξιό Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) από τη μια και, από την άλλη, την Εθνική Συμμαχία του κ. Κιλιτσντάρογλου, αποτελούμενη από έξι παρατάξεις, με επικεφαλής το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), δημιούργημα του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ.

Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 08:00 (σ.σ. τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) και έκλεισαν στις 17:00. Βάσει της τουρκικής νομοθεσίας, απαγορεύεται αυστηρά η μετάδοση των αποτελεσμάτων πριν από τις 21:00. Αργά το βράδυ πάντως αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το εάν θα χρειαστεί να διεξαχθεί δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών.

Η ψήφος των Κούρδων

Η ψήφος των Κούρδων, που αντιπροσωπεύουν το 15-20% του εκλογικού σώματος, θα κρίνει πολλά. Η Εθνική Συμμαχία δεν αναμένεται να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των εδρών στην τουρκική εθνική αντιπροσωπεία. Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) δεν εντάχθηκε στον ετερόκλιτο συνασπισμό του κ. Κιλιτσντάρογλου, μολονότι εναντιώνεται σθεναρά στον απερχόμενο πρόεδρο Ερντογάν, ειδικά μετά τη φυλάκιση ηγετών του και τον διωγμό του τα τελευταία χρόνια. Τάχθηκε αποφασιστικά υπέρ του κ. Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές. Συμμετέχει στις βουλευτικές εκλογές υπό τα λάβαρα του μικρού Κόμματος Πράσινης Αριστεράς, καθώς εκκρεμεί στη δικαιοσύνη δίωξη που ίσως οδηγήσει στην απαγόρευσή του, για δεσμούς με την «τρομοκρατία» -με το ένοπλο κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα PKK-, που διαψεύδει κατηγορηματικά.

Τέλος εποχής;

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, 69 ετών, ικανός ρήτορας, πάντα μέγας τακτικιστής των προεκλογικών εκστρατειών, δίνει μάχη για την πολιτική του επιβίωση. Διατηρεί την ακλόνητη πίστη των πιστών μουσουλμάνων, που αισθάνονταν περιθωριοποιημένοι την περίοδο που κυβερνούσαν κόμματα ταγμένα στον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, ενώ ξεπέρασε τόσο την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του 2016, όσο και σειρά σκανδάλων διαφθοράς.

Αν γευτεί την ήττα στις εκλογές, αυτό μάλλον θα οφείλεται περισσότερο στην επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης παρά σε οτιδήποτε άλλο: ο πληθωρισμός, που έφτασε το 85% τον Οκτώβριο του 2022, και η κατάρρευση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας δυσκόλεψαν πολύ τα πράγματα για τους περισσότερους Τούρκους.

Ο κ. Κιλιτσντάρογλου, 74χρονος άλλοτε δημόσιος λειτουργός, υπόσχεται αν κερδίσει να επαναφέρει την Τουρκία σε πιο ορθόδοξη οικονομική πολιτική και την επιστροφή της στο κοινοβουλευτικό σύστημα, την κατάργηση του προεδρικού, που θεσπίστηκε από τον κ. Ερντογάν μετά το δημοψήφισμα του 2017. Υπόσχεται επίσης ότι θα αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, που οι επικριτές του κ. Ερντογάν λένε πως μετατράπηκε σε όργανο καταστολής κάθε διαφωνίας.

Ωστόσο αναλυτές επισημαίνουν πως αν κερδίσει, ο κ. Κιλιτσντάρογλου θα αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις και θα δυσκολευτεί να διατηρήσει ενωμένη τη συμμαχία του, στην οποία συμμετέχουν εθνικιστές, ισλαμιστές, υπέρμαχοι του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, φιλελεύθεροι...

Εξάλλου, ο κ. Ερντογάν ίσως δεν είπε την τελευταία του λέξη. Στην Κασίμ Πασά, τη συνοικία όπου γεννήθηκε, ο «σουλτάνος» υποσχέθηκε να «δώσει ένα καλό μάθημα σε αυτούς που θέλουν να διχάσουν τη χώρα» και προέβλεψε πως οι δημοσκοπήσεις θα διαψευστούν, «θα βγούμε ενισχυμένοι από τις κάλπες».

Η παράταξή του και ο ίδιος πάντως διαβεβαιώνουν πως θα τηρήσουν τη νομιμότητα, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα. «Ήρθαμε στην εξουσία διά της δημοκρατικής οδού, με την υποστήριξη του λαού μας» και αν «ο λαός μας πάρει άλλη απόφαση, θα κάνουμε αυτό που απαιτεί η δημοκρατία», σύμφωνα με τον αρχηγό του κράτους. Ο Χαρούν Αρμαγάν, κορυφαίο στέλεχος του AKP, διαβεβαιώνει επίσης πως «αν ο τουρκικός λαός [μας] πει όχι, ασφαλώς θα το αποδεχθούμε».

Στον δρόμο, ο κόσμος εκφράζεται ανοιχτά, παρά τον φόβο αντιποίνων: «Αρκετά με αυτή την κυβέρνηση, ελπίζουμε πως θα νικήσουμε και θα έχουμε ειρήνη και δικαιοσύνη», θα πει η Χαφίζε Τιμούρτας, μητέρα 48 ετών, που ανήκει στην κουρδική μειονότητα.

Εκφράζονται ανησυχίες πως μπορεί να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια σε τουρκικές πόλεις, έπειτα από σειρά συμβάντων στην τελική ευθεία της πολύ πολωμένης προεκλογικής εκστρατείας.

Πρόεδρος με 5ετή θητεία

Οι Τούρκοι θα εκλέξουν πρόεδρο και κοινοβούλιο για πενταετή θητεία. Για να κερδίσει την προεδρία στον πρώτο γύρο, ένας υποψήφιος πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψηφοδελτίων που έχουν ψηφιστεί. Εάν κανένας υποψήφιος δεν το επιτύχει αυτό, στις 28 Μαΐου θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων, που θα είναι ο Ερντογάν και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Ένα δημοψήφισμα το 2017 ενέκρινε οριακά την κίνηση του Ερντογάν να διευρύνει τις εξουσίες της προεδρίας, καθιστώντας τον πρόεδρο επικεφαλής της κυβέρνησης και καταργώντας τη θέση του πρωθυπουργού. Ως πρόεδρος, ο Ερντογάν καθορίζει την πολιτική για την οικονομία, την ασφάλεια, τις εσωτερικές και διεθνείς υποθέσεις της Τουρκίας. Οι ψηφοφόροι θα εκλέξουν επίσης 600 μέλη του κοινοβουλίου, τα οποία θα επιλεγούν με αναλογική εκπροσώπηση βάσει κομματικών λιστών σε 87 περιφέρειες.

Η ψηφορορία

Περισσότεροι από 64 εκατομμύρια Τούρκοι έχουν δικαίωμα ψήφου σε σχεδόν 192.000 εκλογικά τμήματα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 6 εκατομμυρίων ψηφοφόρων που ψηφίζουν για πρώτη φορά. Υπάρχουν 3,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι στο εξωτερικό, οι οποίοι ολοκλήρωσαν την ψηφοφορία έως τις 9 Μαΐου. Οι κάλπες άνοιξαν στις 08:00 π.μ. και κλείνουν στις 05:00 μ.μ. Η συμμετοχή στις τουρκικές εκλογές είναι γενικά υψηλή. Το 2018, σχεδόν το 87% των εκλογέων που είχαν δικαίωμα ψήφου ψήφισαν.

Αποτελέσματα

Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο, οι ειδήσεις, οι προβλέψεις και τα σχόλια σχετικά με την ψηφοφορία απαγορεύονται μέχρι τις 6 μ.μ. Τα μέσα ενημέρωσης είναι ελεύθερα να αναφέρουν τα αποτελέσματα των εκλογών μόνο από τις 9 μ.μ., τα οποία θα μεταδοθούν από όλη την Τουρκία. Οι εκλογικές αρχές ενδέχεται να επιτρέψουν στα μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν τα αποτελέσματα νωρίτερα. Μέχρι αργά το βράδυ της Κυριακής θα μπορούσε να υπάρχει σαφής ένδειξη του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών.

Τι διακυβεύεται;

Η ψηφοφορία θα κρίνει όχι μόνο ποιος θα ηγηθεί της Τουρκίας, μιας χώρας 85 εκατομμυρίων κατοίκων που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά και πώς θα κυβερνηθεί, πού θα κατευθυνθεί η οικονομία της εν μέσω μιας βαθιάς κρίσης του κόστους ζωής, καθώς και τη μορφή της εξωτερικής της πολιτικής, όπως σημειώνει το Ρόιτερς.

Οι επικριτές του Ερντογάν λένε ότι η κυβέρνησή του έχει φιμώσει τη διαφωνία, έχει υπονομεύσει τα δικαιώματα και έχει θέσει το δικαστικό σύστημα υπό την εξουσία της, μια κατηγορία που αρνούνται οι αξιωματούχοι.

Η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Οι οικονομολόγοι λένε ότι οι εκκλήσεις του Ερντογάν για χαμηλά επιτόκια εκτίναξαν τον πληθωρισμό στο 85% πέρυσι και η λίρα κατρακύλησε στο ένα δέκατο της αξίας της έναντι του δολαρίου την τελευταία δεκαετία. Ο Κιλιτσντάρογλου έχει δεσμευτεί να επιστρέψει σε μια πιο ορθόδοξη οικονομική πολιτική και να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της τουρκικής κεντρικής τράπεζας.

Σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές υποθέσεις, υπό τον Ερντογάν, η Τουρκία αύξησε τη στρατιωτική της ισχύ στη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής, σφυρηλάτησε στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία και είδε τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες να γίνονται όλο και πιο τεταμένες.

Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη μεσολάβησαν επίσης για μια συμφωνία μεταξύ της Μόσχας και του Κιέβου για τις ουκρανικές εξαγωγές σιταριού και προσπαθούν να την επεκτείνουν.

#ΕΚΛΟΓΕΣ_ΤΟΥΡΚΙΑ #ΤΟΥΡΚΙΑ_ΕΚΛΟΓΕΣ #ΡΕΤΖΕΠ_ΤΑΓΙΠ_ΕΡΝΤΟΓΑΝ #ΕΡΝΤΟΓΑΝ #ΚΕΜΑΛ_ΚΙΛΙΤΣΝΤΑΡΟΓΛΟΥ #ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ