Επιμένει το ΔΝΤ για αφορολόγητο και συντάξεις

Επανέρχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για να αιτιολογήσει τις θέσεις του για το αφορολόγητο και τις συντάξεις.

Προ ημερών ένα άρθρο του Πολ Τόμσεν για το ελληνικό πρόγραμμα είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ.

Τώρα, απαντώντας στις αντιδράσεις αυτές, το ΔΝΤ

εξαίρει την ανάγκη περαιτέρω διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και εξορθολογισμού στην καταβολή των συντάξεων.

Το κείμενο του ΔΝΤ

Δημοσιεύσαμε πρόσφατα ένα blog με στόχο να αποκαταστήσουμε την παραπληροφόρηση και να αποσαφηνίσουμε τις θέσεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα. Ορισμένοι αναγνώστες είχαν ερωτήματα για τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η ανάλυση μας και σκεφτήκαμε ότι θα βοηθούσε να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, για άλλη μια φορά.

Ερώτηση 1: Δεδομένου ότι οι συντελεστές φορολόγησης του εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, είναι πάνω από το μέσο όρο στην Ε.Ε., είναι δίκαιο να υποστηρίζει κανείς ότι οι μισοί Έλληνες φορολογούμενοι εξαιρούνται από το φόρο εισοδήματος;

Απάντηση: Πράγματι, είναι σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του ότι τόσοι φορολογούμενοι εξαιρούνται από το φόρο εισοδήματος που ο συνολικός φορολογικός συντελεστής στην Ελλάδα είναι τόσο αντιπαραγωγικά υψηλός. Για του λόγου το αληθές, τα στοιχεία από τις ελληνικές αρχές και τη Eurostat δείχνουν πως πάνω από τους μισούς μισθωτούς εξαιρούνται από την καταβολή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων στην Ελλάδα, έναντι ενός μέσου όρου 8% στην ευρωζώνη (εξαιρουμένης της Ελλάδας). Όπως έχουμε σημειώσει, απόρροια αυτής της μικρής φορολογικής βάσης είναι ότι οι φορολογικού συντελεστές στην Ελλάδα είναι μη βιώσιμα υψηλοί, όχι μόνο τον φόρο εισοδήματος, αλλά και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και άλλους συντελεστές (ΦΠΑ, εταιρικοί φόροι κτλ).

Οι πολύ υψηλοί φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι σύμπτωμα ενός σοβαρού προβλήματος με τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και είναι λάθος να παρουσιάζονται ως κάποιου είδους πλεονέκτημα. Αυτοί οι υψηλοί φορολογικού συντελεστές, οι οποίοι έχουν βλαβερές επιπτώσεις για τις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη στην οικονομία, είναι ο λόγος που τασσόμαστε υπέρ μιας μείωσης των συντελεστών στους φόρους και στις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, που θα χρηματοδοτηθεί από μια μείωση στις πιστώσεις φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Δυστυχώς, η εμπειρία στην Ελλάδα είναι ακριβώς η ανάποδη, καθώς οι αρχές έχουν αντί για αυτό νομοθετήσει νέες αυξήσεις στους συντελεστές του φόρου εισοδήματος και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, ακόμα και στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος του ESM, διογκώνοντας ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.

Η συνέχιση αυτής της πορείας δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογα ως καλή για την ανάπτυξη.

Ερώτηση 3: Σύμφωνα με δεδομένα από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι μέσες δημόσιες συντάξεις το 2013 ήταν €1.233 το μήνα στη Γερμανία σε σύγκριση με €846 στην Ελλάδα. Κι αν προσθέσει κανείς τις κοινωνικές παροχές, οι οποίες ήταν πολλαπλάσιες στη Γερμανία, η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη. Γιατί ισχυρίζεστε ότι οι συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι δυσανάλογα υψηλές;

Απάντηση: Οι αριθμοί δεν παρέχουν μια ακριβή εικόνα, πρώτον, διότι δεν βασίζονται σε άτομα με παρόμοια χαρακτηριστικά, και δεύτερον, γιατί δεν κάνουν διορθώσεις για τις εισοδηματικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Για παρόμοιους εργαζόμενους –για παράδειγμα, με 45 χρόνια ασφαλιστικών εισφορών- οι συντάξεις είναι σχεδόν ταυτόσημες σε ονομαστικούς όρους (€1.287 στη Γερμανία και €1.152 στην Ελλάδα). Όμως, ακόμη πιο σημαντικά, για να λάβουν υπόψη τους οι εμπειρογνώμονες τα σχετικά εισοδήματα κατά την αξιολόγηση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, πρώτα θα κοιτάξουν την αναλογία της μέσης πρώτης σύνταξης προς τον μέσο μισθό κατά τη συνταξιοδότηση (γνωστή επίσης σαν "μικτός δείκτης αντικατάστασης").

Αυτή η αναλογία είναι 81 τοις εκατό στην Ελλάδα, σχεδόν στα διπλάσια επίπεδα απ’ ότι στη Γερμανία (43 τοις εκατό), γεγονός που δεικνύει ένα πολύ γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα.Και ενώ οι στοχευμένες κοινωνικές πληρωμές είναι όντως υψηλότερες σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ένα από τα κύρια σημεία του blog μας ήταν ότι η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα να αναδιαρθρώσει τα δημόσια οικονομικά της για να μπορέσει να ενισχύσει τις δαπάνες στις πληρωμές αυτού του είδους. Οι γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές και οι υψηλές συνταξιοδοτικές δαπάνες υπονομεύουν τον προϋπολογισμό και εμποδίζουν την εισαγωγή καλά-στοχευμένων κοινωνικών παροχών, ιδιαίτερα για εκείνες τις κοινωνικές ομάδες που είναι οι πλέον ευπαθείς και οι οποίες έχουν επηρεασθεί περισσότερο αρνητικά από την οικονομική κρίση. Ο ισχυρισμός ότι οι υψηλές συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι κατά κάποιον τρόπο δικαιολογημένες επειδή οι στοχευμένες κοινωνικές παροχές είναι τόσο χαμηλές χάνει εντελώς το νόημα: οι στοχευμένες παροχές είναι ανεπαρκείς επειδή ακριβώς οι συνταξιοδοτικές παροχές διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Ερώτηση 4: Δεν έχει αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση; Στους πρώτους εννέα μήνες του 2016 τα ποσοστά είσπραξης των τεσσάρων κύριων φόρων αυξήθηκαν σε 81 τοις εκατό από το 77 τοις εκατό το 2015.

Απάντηση: Αυτός ο ισχυρισμός είναι λανθασμένος διότι βασίζεται σε έναν στενό προσδιορισμό και σε δεδομένα μόνο από έναν μικρό αριθμό φόρων. Τα ποσοστό των εισπράξεων με βάση έναν διευρυμένο προσδιορισμό είναι 37 τοις εκατό για τους πρώτους εννέα μήνες της φετινής χρονιάς (ίδιο με το ποσοστό του 2015). Το ποσοστό που αναφέρθηκε στην ερώτηση αφορά μόνο σε τέσσερις κύριους φόρους και δεν περιλαμβάνει πρόστιμα και κυρώσεις, που στην περίπτωση της Ελλάδας βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα.