ΟΗΕ: 1/3 των χρηστών ναρκωτικών ουσιών παγκοσμίως είναι γυναίκες

Έκθεση του ΟΗΕ σχετικά με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών από τις γυναίκες παρουσιάστηκε σήμερα και τα στοιχεία της είναι άκρως διαφωτιστικά.

Συγκεκριμένα, το 1/3 των χρηστών ναρκωτικών ουσιών παγκοσμίως είναι γυναίκες, με τα επίπεδα χρήσης να είναι μεγαλύτερα μεταξύ των γυναικών στις χώρες υψηλού εισοδήματος.

Τα νούμερα των εξαρτημένων γυναικών

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, 6,3 εκατομμύρια γυναίκες είναι εξαρτημένες από αμφεταμίνες, 4,7 εκατομμύρια από απιοειδή και 2,1 από κοκαΐνη.

Παγκοσμίως,

ο αριθμός των γυναικών που κάνουν χρήση αυξάνει, τόσο στις νεώτερες ηλικίες, όσο και στον πληθυσμό των φυλακών.

Από τις έγκλειστες γυναίκες, ποσοστό 30%-60% παγκοσμίως κάνει χρήση ουσιών, ενώ κάποιες χώρες αναφέρουν αύξηση των θανάτων γυναικών από υπερβολική δόση. Επιπλέον, σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να κάνουν κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Ωστόσο, μόλις μία στους 5 από τους συμμετέχοντες σε προγράμματα θεραπείας είναι γυναίκα.

Ο στιγματισμός

Στο μεταξύ, οι γυναίκες χρήστριες στιγματίζονται περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες, συχνά εξοστρακίζονται από τις οικογένειες και τις κοινότητές τους, μπορεί να υφίστανται βία από τους συντρόφους ή άλλα μέλη του στενού τους περιβάλλοντος και να εξωθούνται στην πορνεία προκειμένου να συντηρήσουν τον εθισμό τους ή τον εθισμό του συντρόφου τους.

Η μόλυνση από τον ιό HIV

H μόλυνση από τον ιό HIV και οι ψυχιατρικές διαταραχές εμφανίζουν μεγαλύτερη επικράτηση μεταξύ των χρηστριών. Ιδιαίτερα για τις κρατούμενες, ο αποχωρισμός από τις κοινότητές τους, τα σπίτια και τις οικογένειές τους, είναι πολύ επιζήμιος και αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και διαταραχών άγχους.

Όπως τόνισε ο κ. Μπαρδάνης, «συνήθως, οι γυναίκες αρχίζουν τη χρήση σε μεγαλύτερη ηλικία από ό,τι οι άνδρες και κατά κανόνα η πορεία τους σε αυτήν επηρεάζεται έντονα από συντρόφους, που επίσης είναι χρήστες. Από τη στιγμή που θα μπουν στη χρήση οι γυναίκες, προχωρούν γρηγορότερα σε υψηλά ποσοστά χρήσης των διάφορων ουσιών και φτάνουν συντομότερα στην εξάρτηση».

Στην έκθεση που παρουσιάστηκε, φαίνεται ότι η χρήση στις γυναίκες, σε μεγάλο βαθμό συνυφαίνεται με εμπειρίες βίας και κακοποίησης. Υπολογίζεται ότι 1 στις 3 γυναίκες σε όλο τον κόσμο έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία. Ωστόσο, για τις γυναίκες που είναι χρήστριες τα ποσοστά βίας είναι μεγαλύτερα, και ιδίως εάν οι εξαρτημένες γυναίκες είναι έγκυες ή εκδίδονται. Μεταξύ των γυναικών που είναι ενταγμένες σε κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται από 40 έως 70%. Στοιχεία της έκθεσης εστιάζουν σε ειδικές ομάδες γυναικών:

Οι κρατούμενες

Παρότι παγκοσμίως οι άνδρες υπερτερούν συντριπτικά έναντι των γυναικών στον πληθυσμό των φυλακών, με αναλογία 10 προς 1, τα τελευταία 15 χρόνια ο αριθμός των έγκλειστων γυναικών έχει αυξηθεί κατά 50%. Το 2015, οι γυναίκες κρατούμενες, είτε υπόδικες είτε καταδικασμένες, ήταν περισσότερες από 700.000.

Η επικράτηση της χρήσης είναι υψηλότερη μεταξύ κρατούμενων γυναικών, παρά μεταξύ των κρατούμενων ανδρών. Επίσης, οι γυναίκες που βρίσκονται στη φυλακή εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά HIV σε σχέση με τους άνδρες κρατούμενους. Ο εγκλεισμός των γυναικών διαταράσσει σοβαρά την οικογενειακή ζωή και σε αρκετές χώρες υποχρεώνει τα παιδιά να ακολουθήσουν τη μητέρα τους στον εγκλεισμό, είτε να μείνουν άστεγα.

Οι εκδιδόμενες γυναίκες

Οι εκδιδόμενες γυναίκες που κάνουν ενέσιμη χρήση ουσιών αντιμετωπίζουν μεγάλους κινδύνους υγείας, βία και απειλές βίας, καθώς και κοινωνική περιθωριοποίηση. Υπάρχει υψηλός συσχετισμός μεταξύ της χρήσης ουσιών και της πορνείας: η εξάρτηση μπορεί να είναι ο λόγος που μια γυναίκα οδηγείται στην πορνεία ή το αντίστροφο, οι γυναίκες να καταφεύγουν στην πορνεία για να αντέξουν τις απαιτήσεις και τη φύση της δουλειάς τους.

Οι έγκυες γυναίκες

Η εξάρτηση παρουσιάζει υψηλή συσχέτιση με ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, κακοποίηση και παραμέληση παιδιών. Η χρήση ουσιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό, λιποβαρή μωρά και επιλόχεια αιμορραγία, ενώ συνδέεται και με υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας.

Γυναίκες με διπλή διάγνωση

Η διπλή διάγνωση, η συνύπαρξη, δηλαδή, εξάρτησης και ψυχιατρικής διαταραχής, μια κατάσταση που διαγιγνώσκεται και θεραπεύεται δυσκολότερα, είναι περισσότερο συνηθισμένη στις γυναίκες παρά στους άνδρες.

Εμπόδια στη θεραπεία

Μόλις ένας στους πέντε αποδέκτες υπηρεσιών θεραπείας είναι γυναίκα. Την πρόσβαση των γυναικών στη θεραπεία περιορίζουν:

Α. Η επικριτική στάση και ο κοινωνικός στιγματισμός.
Β. Η έλλειψη υπηρεσιών φροντίδας και φύλαξης των παιδιών κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Γ. Ο φόβος των γυναικών ότι αν αναζητήσουν θεραπεία, μπορεί να χάσουν την επιμέλεια του παιδιού τους.
Δ. Η υπεραντιπροσώπευση των ανδρών στα θεραπευτικά προγράμματα και η δυσκολία των προγραμμάτων να αντιμετωπίσουν με ευαισθησία τις ανάγκες των γυναικών.
Ανάγκη υποστήριξης των εξαρτημένων γυναικών

Η Επιτροπή καλεί τις κυβερνήσεις να ενσωματώσουν τη διάσταση του φύλου στην πρόληψη και θεραπεία της εξάρτησης για τις γυναίκες, μέσα από:

1. Αντιμετώπιση του στίγματος που συνοδεύει τη γυναικεία χρήση και εξάρτηση.
2. Συλλογή δεδομένων ανά φύλο, σχετικά με τη χρήση και τη θεραπεία για τον καλύτερο σχεδιασμό πολιτικών και προγραμμάτων.
3. Τη διάθεση επαρκούς χρηματοδότησης για την πρόληψη και τη θεραπεία της χρήσης στις γυναίκες.
4. Την παροχή ειδικά σχεδιασμένης, ερευνητικά τεκμηριωμένης και εύκολα προσβάσιμης υποστήριξης για τις εξαρτημένες γυναίκες.
5. Εξειδικευμένες στρατηγικές, καθώς και μέτρα για την πρόληψη της υποτροπής για την πρόληψη της βλάβης στις κρατούμενες και τα παιδιά τους από τον εγκλεισμό.