Κορονοϊός: Ελπίδα για σοβαρά περιστατικά – Τα κορτικοειδή, το τέλος της υδροξυχλωροκίνης και η αποφυγή της διασωλήνωσης

Κορτικοειδή, λύσεις για την αποφυγή της διασωλήνωσης… Σήμερα γνωρίζουμε καλύτερα τρόπους αντιμετώπισης των σοβαρότερων περιστατικών της Covid-19 σε σχέση με την έναρξη της πανδημίας, πράγμα που επιτρέπει να σωθούν ζωές, σύμφωνα με ειδικούς στην Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Έχει γίνει μεγάλη πρόοδος», βεβαιώνει ο δρ Ερίκ Μορί (Eric Maury), πρόεδρος της Societe de Reanimation de Langue Francaise (SRLF).

«Τα ποσοστά επιβίωσης έχουν σημαντικά αυξηθεί στις ΗΠΑ,

σε όλες τις ηλικιακές ομάδες», δηλώνει ο Ντάνιελ Γκρίφιν (Daniel Griffin), επικεφαλής του τμήματος Λοιμωδών Νόσων στην proHEALTH, που εκπροσωπεί περί τους χίλιους γιατρούς από 22 νοσοκομεία της περιοχής της Νέας Υόρκης.

Η πρωταρχική αιτία αυτής της βελτίωσης είναι τα φάρμακα.

Από τον Ιούνιο, σειρά μελετών έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα των κορτικοειδών στα σοβαρά περιστατικά της Covid-19.

Σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύθηκαν στις 2 Σεπτεμβρίου στην αμερικανική ιατρική επιθεώρηση Jama, τα φάρμακα αυτά επιτρέπουν τη μείωση κατά 21% της θνητότητας σε χρονικό διάστημα 28 ημερών στα σοβαρά περιστατικά της νόσου, μέσω της αντιμετώπισης της φλεγμονής που είναι και το χαρακτηριστικό της σοβαρής μορφής της Covid-19.

Κανένα άλλο φάρμακο δεν έχει δείξει σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση της θνητότητας. Αυτό έχει οδηγήσει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να συστήσει «τη συστηματική χρήση των κορτικοειδών στους ασθενείς που βρίσκονται σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση».

«Πρόκειται για μία θεραπεία που μπορεί να σώσει ζωές», λέει ο δρ Τζιλάλι Ανάν, του νοσοκομείου Raymond Poincare του Garches, εκ των συντακτών μίας από τις μελέτες.

Άλλη αλλαγή: «Χορηγούμε αντιπηκτικά πολύ νωρίτερα και κατά περισσότερο επιθετικό τρόπο», εξηγεί ο δρ Μαρκ Λεόν (Marc Leone) της SFAR (Γαλλική Ενωση Αναισθησίας και Ανάνηψης). Στόχος, η αποφυγή σχηματισμού θρόμβων, που αποτελεί και μία από τις επιπλοκές της νόσου.

Έξω η υδροξυχλωροκίνη

Γενικότερα, «η αγωγή των ασθενών βασίζεται σε πολύ πιο περιορισμένο αριθμό στοχευμένων φαρμάκων», εξηγεί ο Ντάνιελ Γκρίφιν.

Έτσι, η υδροξυχλωροκίνη, φάρμακο που βρέθηκε στο κέντρο οξείας πολεμικής, η αποτελεσματικότητα του οποίου δεν αποδείχθηκε ποτέ, βρέθηκε εκτός παιγνίου.

Πέραν των φαρμάκων, μεγάλη πρόοδος έχει καταγραφεί στην αναπνευστική αγωγή των ασθενών που βρίσκονται στην εντατική.

«Στην αρχή, διασωληνώναμε πολύ γρήγορα τους ασθενείς. Τώρα, κάνουμε να πάντα για να αποφύγουμε τη διασωλήνωση», δηλώνει η Κίρστεν Χέρνι, νοσηλεύτρια στο νοσοκομείο MedStar Μέριλαντ.

Η διασωλήνωση αποτελεί μία πολύ βαριά επεμβατική μέθοδο η οποία μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, όπως λοιμώξεις.

«Γρήγορα αντιληφθήκαμε ότι οι ασθενείς που βρίσκονταν σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής είχαν λίγες πιθανότητες επιβίωσης», παρατηρεί ο δρ Γκρίφιν.

Στη Γερμανία, μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τέλος του Ιουλίου στην επιθεώρηση The Lancet έδειξε ότι, ανεξαρτήτως ηλικίας, το 53% των ασθενών της Covid-19 με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής πέθαιναν (το ποσοστό έφθανε στο 72% στους άνω των 80 ετών).

Οπότε εμφανίσθηκε μία εναλλακτική: οξυγονοθεραπεία ολοταχώς. Σχετικά πρόσφατη – εφαρμόζεται εδώ και μία δεκαετία – η τεχνική συνίσταται στη διοχέτευση μεγάλου όγκου οξυγόνου μέσω μικρών βαλβίδων τοποθετημένων στην μύτη.

Στροφή 180 μοιρών

«Είναι πολύ αποτελεσματικό, πολύ λιγότερο επεμβατικό και, κατά συνέπεια, πολύ πιο απλό στη χρήση από τη διασωλήνωση», σύμφωνα με τον δρ Ζαν-Νταμιέν Ρικάρ (Jean-Damien Ricard) του νοσοκομείου Louis-Mourier της Κολόμπ.

Πραγματοποίησε έρευνα που δημοσιεύθηκε στα μέσα του Ιουλίου στην επιθεώρηση Intensive Care Medicine η οποία δείχνει ότι η οξυγονοθεραπεία αντικαθιστά αποτελεσματικά τη διασωλήνωση σε ορισμένους ασθενείς.

«Αυτό αφορά λίγο περισσότερο από το 30% των ασθενών της ομάδας μας». Όπως και όσοι διασωληνώνονται, οι ασθενείς αυτοί τοποθετούνται μπρούμυτα «για την οξυγόνωση των περιοχών πίσω από τους πνεύμονες», πράγμα που αποδεικνύεται επωφελές.

Ακόμη και αν οι μελέτες που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα των μεθόδων αυτών είναι πρόσφατες, όλες αυτές οι βελτιώσεις αγωγής εφαρμόζονται εδώ και λίγο καιρό με την καθοδήγηση της ιατρικής παρατήρησης και πρακτικής.

«Σχετικά με τη διασωλήνωση, τα κορτικοειδή ή την υδροξυχλωροκίνη υπήρξε στροφή 180 μοιρών ανάμεσα στις αρχές του Μαρτίου και στις αρχές του Απριλίου. Τα βασικά μέτρα που θέσαμε σε εφαρμογή στις αρχές του Απριλίου ήταν αντίθετα με τις οδηγίες των αρχών του Μαρτίου και αυτήν την προσέγγιση ακολουθούμε ακόμη σήμερα», λέει ο δρ Γκρίφιν.

«Όταν εμφανίζεται μία νέα νόσος, στην αρχή δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, στη συνέχεια νέα γνώση ανθίζει κάθε μέρα», λέει ο δε Μορί. «Είναι όπως στην αρχή της επιδημίας του AIDS», εξηγεί η Κίρστεν Χένρι.

Παρά τις βελτιώσεις, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να επικρατήσει υπερβολική αισιοδοξία. «Θα υπάρχουν πάντα θάνατοι. Δεν πρέπει οι άνθρωποι να πιστεύουν ότι έχουν βρεθεί θεραπείες κατά της ασθένειας αυτής», προειδοποιεί ο δρ Λεόν.

Τα κορτικοειδή, «μία αγωγή που θα σώσει ζωές»

Η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα των κορτικοειδών στις σοβαρές μορφές της Covid-19 αποτελεί «θεαματικό σημείο καμπής» και η θεραπεία αυτή «θα σώσει ζωές» στις φτωχές όπως και στις πλούσιες χώρες, δηλώνει σε συνέντευξή του στο AFP (Γαλλικό Πρακτορείο) ο δρ Τζιλαλί Ανάν (Djillali Annane).

Επικεφαλής του τμήματος Εντατικής Θεραπείας και Ανάνηψης του νοσοκομείου Raymond Poincare της Gharches, ο καθηγητής Ανάν είναι εκ των συντακτών 7 μελετών που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα των κορτικοειδών. Οι μελέτες δημοσιεύθηκαν στις 2 Σεπτεμβρίου στην αμερικανική ιατρική επιθεώρηση Jama.

Ερώτηση: Με ποιον τρόπο η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα των κορτικοειδών σε ορισμένους ασθενείς είναι σημαντική για την συνέχεια;

Απάντηση: «Πρόκειται για θεαματικό σημείο καμπής, από πολλές απόψεις.

Κατ΄αρχάς, είναι η πρώτη θεραπεία για την οποία υπάρχει αποδεδειγμένο πολύ επωφελές αποτέλεσμα στην επιβίωση, με πολύ ισχυρή βεβαιότητα βάσει πολλών κλινικών δοκιμών στις πέντε ηπείρους.

Κατά δεύτερον, η αγωγή αυτή δεν είναι επωφελής μόνο στα βαριά περιστατικά στην εντατική, αλλά επίσης και στους ασθενείς που παίρνουν οξυγονοθεραπεία, χωρίς να βρίσκονται σε αρκετά σοβαρή κατάσταση για να εισαχθούν στην εντατική. Η αγωγή με κορτικοειδή μπορεί να εμποδίσει την επιδείνωση της κατάστασής τους και την αποφυγή της εντατικής θεραπείας.

Κατά τρίτον, στις δημοσιευμένες κλινικές δοκιμές, δεν υπάρχει κανένα ανησυχητικό στοιχείο για τυχόν επιπλοκές.

Το τέταρτο στοιχείο, και ίσως η καλύτερη από τις καλές ειδήσεις, είναι ότι η αγωγή αυτή δεν είναι ακριβή. Η αγωγή ενός ασθενούς κοστίζει λιγότερο από 10-40 ευρώ και είναι διαθέσιμη παντού στον κόσμο, στις φτωχότερες και στις πλουσιότερες χώρες. Είναι μία αγωγή που μπορεί να σώσει ζωές τόσο στην Αφρική και την Λατινική Αμερική, όσο και στην Νέα Υόρκη, το Παρίσι ή το Τόκιο».

Ε: Πώς δρουν τα φάρμακα;

Α: «Η κορτιζόνη χρησιμοποιείται από εκατομμύρια ανθρώπους εδώ και 70 χρόνια. Είναι ένα φάρμακο που δρα κατά της φλεγμονής, όποια και να είναι η αιτία της. Υπάρχουν στον κόσμο εκατομμύρια ασθματικοί ή πάσχοντες από ρευματισμούς που λαμβάνουν καθημερινά κορτικοειδή.

Τα κορτικοειδή δεν δρουν απευθείας κατά του κορονοϊού: προλαμβάνουν την φλεγμονή που προκαλεί ο ιός ή, σε περίπτωση που η φλεγμονή έχει ήδη προκληθεί, θα μειώσουν την σοβαρότητά της και την χρονική της διάρκεια. Αλλά δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση προληπτική αγωγή. Δεν πρέπει να λαμβάνονται αν δεν υπάρχουν συμπτώματα».

Ε: Έχει γίνει πολύς λόγος για τη δεξαμεθαζόνη, αλλά είναι το μόνο επωφελές από τα κορτικοειδή;

Α: «Όχι, ολόκληρη η οικογένεια των κορτικοειδών είναι ενδιαφέρουσα. Η κορτιζόνη είναι μία φυσική ορμόνη που παράγουμε όλοι. Η δεξαμεθαζόνη αποτελεί συνθετικό παράγωγο με βάση την φυσική αυτή ορμόνη. Αλλά υπάρχουν και άλλες ουσίες: η υδροκορτιζόνη, που είναι φυσική, η μεθυλπρεδνιζολόνη , η βηταμεθαζόνη κοκ…

Είναι σημαντικό διότι το γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα ουσιών θα μειώσει τον κίνδυνο παγκόσμιας έλλειψης. Εάν αποδεικνυόταν ότι μόνο η δεξαμεθαζόνη είναι επωφελής και όχι τα άλλα κορτικοειδή, θα φοβόμασταν ότι όλος ο κόσμος θα ορμούσε προς αυτήν και τότε θα κατέληγε να μην υπάρχει πια».

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)