Γιατί οι Ιρανοί διαδηλώνουν ρισκάροντας τις ζωές τους; (εικόνες – video)

Το Ιράν συγκλονίζεται από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έχει «δει» η χώρα, από το Πράσινο Κίνημα του 2009. Μέχρι τώρα οι διαδηλώσεις έχουν οδηγήσει σε δεκάδες θανάτους, εκατοντάδες συλλήψεις, περιορισμούς στην πρόσβαση στα social media και έντονη καταστολή από την πλευρά της κυβέρνησης.

Η

αμφισβήτηση που εκφράζουν προς τον Ανώτατο Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμεϊνί, δείχνουν ένα επίπεδο αποδοκιμασίας που σπάνια εμφανίζεται στο Ιράν.

Τι ακριβώς συμβαίνει στο Ιράν;

Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη, αποτελούν την κοινωνική αντίδραση στην παραπαίουσα οικονομία της χώρας, την έντονη διαφθορά και τη ραγδαία άνοδο στις τιμές τροφίμων και καυσίμων.

Όμως, σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτοί δεν είναι οι μοναδικοί λόγοι για την αντίδραση των Ιρανών. Ο ιρανικός λαός είναι αγανακτισμένος επειδή ευελπιστούσε ότι οι διεθνείς κυρώσεις που ήρθησαν το 2015, ύστερα από σχετική συμφωνία μεταξύ των P5+1 και του Ιράν σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, θα ενίσχυαν την αγορά. Οι P5+1 είναι τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία) μαζί με τη Γερμανία.

Αν και οι περιορισμοί στους οικονομικούς, ενεργειακούς και μεταφορικούς τομείς έχουν αφαιρεθεί, εκατοντάδες ιρανικές εταιρείες δεν έχουν αφαιρεθεί από τις μαύρες λίστες. Οι ΗΠΑ, μάλιστα έχουν εισάγει νέες κυρώσεις για διαφορετικά ζητήματα, όπως για την εκτόξευση ενός πυραύλου το περασμένο καλοκαίρι.

Ο πρόεδρος του Εθνικού Ιρανικού – Αμερικανικού Συμβουλίου Τρίτα Πάρσι, καθώς και άλλοι αναλυτές, υποστηρίζουν μιλώντας στο CNN ότι η οικονομική κακοδιαχείριση καθώς και η διαφθορά έχουν απογοητεύσει τους Ιρανούς. Οι κυβερνητικές πολιτικές έχουν προκαλέσει αύξηση της ανεργίας και πληθωρισμό, καθώς και έλλειψη σταθερών διεθνών επενδύσεων, υποστηρίζει ο Πάρσι.

«Η πυρηνική συμφωνία υποστηρίζεται σε απόλυτο βαθμό από τον ιρανικό λαό, όμως υπήρχε η προσδοκία ότι με αυτή θα ερχόταν μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη», εξηγεί ο ίδιος.

Δεκαετίες πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αρνητικών εξελίξεων, οδηγούν τους Ιρανούς στους δόμους, υποστηρίζει και ο Ρέζα Μαράσι, διευθυντής έρευνας του ίδιου Συμβουλίου. «Οι οικονομικές κυρώσεις έχουν ενισχύσει αυτά τα ιρανικά οικονομικά προβλήματα», λέει ο Μαράσι. «Δεν νομίζω ότι μπορεί να διαχωριστεί το οικονομικό από το πολιτικό. Η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία και την ευθύνη να εξετάσει τις δικαιολογημένες αντιδράσεις που έχουν εκφραστεί», συμπληρώνει.

Από την πλευρά του ο Αλιρέζα Νάντερ, διεθνής αναλυτής και ερευνητής ζητημάτων που αφορούν το Ιράν δηλώνει ότι οι πολίτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στον πρόεδρο Ροχανί. «Η κυβέρνηση αντιμετωπίζεται ως εξαιρετικά διεφθαρμένη και θεωρείται ότι ενισχύει τις ανισότητες γεγονός που για τους Ιρανούς αποτελεί μια μορφή αδικίας. Αυτό το σύστημα θα έπρεπε να κατοχυρώνει τη δικαιοσύνη μετά την επανάσταση του 1979 και έχει αποτύχει», συμπληρώνει.

Παράλληλα, στις διαδηλώσεις προωθούνται και αιτήματα ενδυνάμωσης και κατοχύρωσης δικαιωμάτων για τις γυναίκες. Ο Νάντερ εξηγεί ότι οι ιρανές γυναίκες παλεύουν εδώ και δεκαετίες για ίσα δικαιώματα, με τους αγώνες να ενισχύονται τα τελευταία χρόνια. «Οι Ιρανές είναι πολύ μορφωμένες. Εμπλέκονται στην αγορά εργασίας, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη Μέση Ανατολή και καταπιέζονται συνεχώς» σημειώνει.

Στο παρακάτω video μια διαδηλώτρια βγάζει και ανεμίζει τη μαντίλα της, σε μια ένδειξη αντίδρασης απέναντι στο θεοκρατικό καθεστώς.

Μοιάζουν οι διαδηλώσεις με εκείνες του 2009;

Οι νέες διαδηλώσεις είναι έντονες όμως ακόμη δεν έχουν τη δυναμική και τη μαζικότητα εκείνων του Πράσινου Κινήματος, στο οποίο εκατομμύρια άνθρωποι αντέδρασαν στη γενικευμένη νόθευση του εκλογικού αποτελέσματος το 2009.

Υπάρχουν μεγάλες και σημαντικές διαφορές. Ενώ οι προηγούμενες διαδηλώσεις γίνονταν κυρίως στην Τεχεράνη και είχαν συγκεκριμένο στόχο και οργανωμένη ιεραρχία και ηγεσία, οι σημερινές διαδηλώσεις δείχνουν να αμφισβητούν την ίδια την εξουσία του ιρανού ηγέτη.

Οι απαρχές των σημερινών διαδηλώσεων είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν, όμως οι σκληροπυρηνικοί θρησκευτικοί ηγέτες που αντίκεινται στη μετριοπαθή πολιτική του Ροχανί, θεωρούνται ότι προκάλεσαν τις πρώτες αντιδράσεις στις πόλεις Κομ και Μασχάντ. Οι αντιδράσεις αυτές μεταφέρθηκαν ευρύτερα και έτσι ένα μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας βρήκε βήμα για να εκφράσει τις δικές του απόψεις.

Στις πρώτες του δηλώσεις για το θέμα ο Χαμεϊνί κατηγόρησε τους «εχθρούς του Ιράν» ότι ενώνονται και προκαλούν προβλήματα.

Πάντως, ο Μαράσι τονίζει ότι οι σημερινές διαδηλώσεις προσομοιάζουν περισσότερο σε ένα κίνημα ανθρωπίνων αστικών δικαιωμάτων, και λιγότερο σε ένα επαναστατικό κίνημα.

Ποιοι είναι αυτοί που διαδηλώνουν;

Πολλοί από τους διαδηλωτές είναι νεαροί Ιρανοί που έχουν αγανακτήσει με την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών. Το ποσοστό ανεργίας των νέων 15-29 ετών ξεπερνά το 24%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Σε ό,τι αφορά τους νέους των αστικών περιοχών και τις γυναίκες, τα ποσοστά αυτά είναι ακόμα μεγαλύτερα.

Στις διαδηλώσεις φαίνεται να συμμετέχει και ένα μέρος απογοητευμένων πρώην υποστηρικτών του Ροχανί, ωστόσο δεν αποτελούν την πλειοψηφία των διαμαρτυρόμενων.

Οι διαδηλωτές φαίνεται να είναι άνθρωποι που συνηθίζουν να μην εμπλέκονται στην πολιτική. Μάλιστα, τα αντικυβερνητικά συνθήματα που επικρατούν στις διαδηλώσεις, υποδεικνύουν στους αναλυτές ότι πρόκειται για πολίτες που τείνουν να απέχουν από τις εκλογές και δεν πιστεύουν ότι το σύστημα μπορεί να μεταρρυθμιστεί.

Άλλα μέρη των διαδηλωτών πιστεύεται ότι είναι πολίτες που νιώθουν ότι έχουν περιθωριοποιηθεί από την οικονομική ύφεση.

Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας

Δεν είναι λίγες οι φορές που η διεθνής κοινότητα έχει δεχτεί κριτική για την καθυστέρηση στις αντιδράσεις της.

Ο αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ, έχει επικρίνει έντονα το ιρανικό καθεστώς. Σε δήλωσή του στο twitter αναφέρει ότι «ο κόσμος παρακολουθεί! καταπιεστικά καθεστώτα δεν μπορούν να αντέχουν για πάντα». Ο Τραμπ επίσης έχει δηλώσεις ότι η ηγεσία του Ιράν ξοδεύει χρήματα για να υποστηρίζει την τρομοκρατία σε άλλα κράτη. Οι δηλώσεις Τραμπ προκάλεσαν αντεγκλήσεις μεταξύ των ηγεσιών των δύο κρατών, στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.

Από την πλευρά του ο Χαμεϊνί κατηγόρησε τους «εχθρούς του Ιράν» ότι προκάλεσαν τον αναβρασμό στη χώρα του, ενώ άλλοι αξιωματούχοι του Ιράν έχουν κατηγορήσει τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σαουδική Αραβία ότι έχουν προκαλέσει βίαιες διαδηλώσεις στο Ιράν μέσα από την παρέμβασή τους στα social media.

Το γραφείο τύπου της βρετανίδας Πρωθυπουργού Τερέζα Μέι τονίζει πάντως ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ζητά από το Ιράν να μπει σε μια ουσιαστική συζήτηση για τα θέματα που θέτουν οι διαδηλωτές.

Πηγή: CNN