«εmotions, ένας κόσμος συναισθημάτων»: Από τη Νέα Υόρκη στο Μουσείο Ακρόπολης (εικόνες – video)

Τον αθέατο κόσμο των συναισθημάτων στην αρχαία τέχνη φωτίζουν 129 εκθέματα από τα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου, μέσα από την έκθεση «εmotions, ένας κόσμος συναισθημάτων», την οποία συνδιοργανώνουν το Μουσείο της Ακρόπολης και το Ίδρυμα Ωνάση και παρουσιάζουν από τις 18 Ιουλίου έως τις 19 Νοεμβρίου.

Λεπτομέρειες της έκθεσης, που φιλοξενήθηκε αρχικά στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Υόρκης και γοήτευσε κοινό και κριτικούς, παρουσιάστηκαν σήμερα σε προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της

«Η περιήγηση στην έκθεση είναι ένας θορυβώδης περίπατος στην ψυχή του ανθρώπου, τα πάθη της οποίας εκφράζονται μέσα από το φίλτρο της αρχαίας τέχνης. Πολλά από τα εκθέματα είναι μοναδικά καλλιτεχνήματα, τα οποία για πρώτη φορά παρουσιάζονται στη χώρα μας, αλλά πολλά είναι και εκείνα από ελληνικά μουσεία που για πρώτη φορά επικεντρώνεται επάνω τους το διεθνές ενδιαφέρον», τόνισε ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, o οποίος έχει αναλάβει τη γενική εποπτεία της νέας παρουσίασης της έκθεσης. Ο κ. Παντερμαλής ανέφερε πως το Μουσείο της Ακρόπολης, με ιδιαίτερη χαρά, δέχτηκε πριν από τρεις μήνες την πρόταση του Ιδρύματος Ωνάση να διοργανωθεί η έκθεση και στην Αθήνα: «Ο χρόνος προετοιμασίας ήταν ελάχιστος, αλλά τα εκθέματα ήταν τόσο γοητευτικά που παραμέρισαν κάθε δισταγμό», σημείωσε.

Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, η «έκθεση για τον «κόσμο των συναισθημάτων» στην ελληνική αρχαιότητα ακολούθησε παρόμοια διάταξη και διαδοχή των έργων με την έκθεση που προηγήθηκε στη Νέα Υόρκη. Στήθηκε, όμως, σε ένα διαφορετικό σκηνικό, όπου την πορεία του επισκέπτη υποδεικνύει μία τεράστια σπείρα με κατακόρυφα «λάβαρα» από βινύλιο σε πολλές αποχρώσεις του κόκκινου χρώματος -από το ρόδινο ανοιχτό έως το βαθύ και σκοτεινό κόκκινο- που αντιστοιχούν συμβολικά στην ποικιλία και την ένταση των συναισθημάτων. Παράλληλα, η σπείρα αυτή αγκαλιάζει τα δύο κεντρικά εκθέματα, τα λαμπρά αγάλματα του Έρωτα και του Πόθου που αναδύονται μέσα από άφθονο φως, ενώ απέναντι, μέσα σε μία σκοτεινή εσοχή, παρουσιάζεται υποφωτισμένη η τοιχογραφία με τη θυσία της Ιφιγένειας, στην οποία καταγράφονται δυνατά συναισθήματα ενοχής, απελπισίας και προσμονής. Τα άλλα 126 εκθέματα τοποθετήθηκαν ανάμεσα στην κόκκινη σπείρα και σε ένα σπονδυλωτό περίβλημα σε χρώμα γκρι, που μετριάζει σε μεγάλο βαθμό την ένταση του κόκκινου και αντιστοιχεί συμβολικά στον λογικό κόσμο της ψυχής».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, εκφράζοντας τη χαρά του για την ευόδωση της μεταφοράς της έκθεσης στην Ελλάδα, δήλωσε: «Όταν η έκθεση ξεκίνησε το ταξίδι της τον περασμένο Μάρτιο, στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης, ήμασταν ιδιαίτερα περήφανοι, καθώς συνδεόταν με την εξωστρέφεια του ελληνικού πολιτισμού. Το ίδιο περήφανοι πρέπει να νιώθουμε όλοι στο Ίδρυμα Ωνάση και σήμερα, καθώς η έκθεση αυτή ξεπέρασε τα σύνορα και κατέφτασε στην Αθήνα. Ο νέος σταθμός της και πάλι υπηρετεί την εξωστρέφεια και την προβολή του ελληνικού πολιτισμού: Αυτούς τους σκοπούς, δηλαδή, που θεραπεύει και το Μουσείο Ακρόπολης, το οποίο γιορτάζει οχτώ χρόνια λειτουργίας. Στόχος της έκθεσης, να ξυπνήσει την ενσυναίσθησή μας για τον αρχαίο κόσμο, ακολουθώντας την κατεύθυνση της ιστορικής έρευνας όχι ως φορέα έτοιμων διδαγμάτων για τη σύγχρονη κοινωνία, αλλά ως οχήματος που μεταφέρει τον επισκέπτη στο παρελθόν για να του αποκαλύψει τις κυρίαρχες ιδέες κάθε εποχής».

Ειδικότερα, η έκθεση χωρίζεται σε πέντε ενότητες («Η τέχνη των συναισθημάτων – τα συναισθήματα στην τέχνη», «Οι χώροι των συναισθημάτων», «Τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα», «Τα ανεξέλεγκτα συναισθήματα», «Μήδεια».) και εμπλουτίστηκε με 11 βίντεο, τα οποία στήθηκαν δίπλα σε πρωτότυπα έργα και αφηγούνται, με εικόνα και σύντομο κείμενο, τους δραματικούς μύθους στις πολυπρόσωπες παραστάσεις των αγγείων, βοηθώντας έτσι τον επισκέπτη στην πλοήγησή του.

Στη συνέντευξη Τύπου έδωσαν το «παρών» και οι τρεις επιμελητές της έκθεσης, Άγγελος Χανιώτης, καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών του Ινστιτούτου Ανώτατων Σπουδών (Πρίνστον) και μέλος του ΔΣ του Θυγατρικού Ιδρύματος Ωνάση στις ΗΠΑ, Νικόλαος Καλτσάς, επίτιμος διευθυντής στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και Ιωάννης Μυλωνόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης και Αρχαιολογίας (Κολούμπια).

«Σε κάθε πολιτισμό, οι άνθρωποι δημιουργούν λογοτεχνία και παράγουν τέχνη για να εκφράσουν ή να διεγείρουν συναισθήματα. Η σχέση των αρχαίων Ελλήνων με το συναίσθημα έχει, όμως, ιδιαιτερότητες. Οι αρχαίοι Έλληνες θεοποίησαν συναισθήματα, όπως τον Έρωτα, τον Πόθο και τον Φόβο και, το σημαντικότερο, δημιούργησαν λογοτεχνία, μύθους και τέχνη για εκφράσουν, για πρώτη φορά στον δυτικό πολιτισμό, βαθύ προβληματισμό για την υφή του συναισθήματος και τις συνέπειες των ανεξέλεγκτων συναισθημάτων», επισήμανε ο κ. Χανιώτης. Όπως πρόσθεσε, με τρόπο κατανοητό για το ευρύ κοινό, η έκθεση αυτή εξηγεί τη σημασία των συναισθημάτων για την πληρέστερη κατανόηση της ιστορίας, της τέχνης, της λογοτεχνίας και της θρησκείας στην αρχαία Ελλάδα. «Τα εκθέματα μας δείχνουν θεούς, ήρωες και θνητούς, άνδρες και γυναίκες, ενήλικες και παιδιά, με ένα πρόσωπο άλλοτε χαρούμενο και άλλοτε οργισμένο, άλλοτε φθονερό και άλλοτε λυπημένο, πάντοτε, όμως, βαθύτατα ανθρώπινο και για αυτό με διαχρονική σημασία», υπογράμμισε.

H υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου, η οποία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στη συνέντευξη Τύπου λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, μετέφερε το δικό της μήνυμα για την έκθεση: «Το υπουργείο Πολιτισμού συμμετέχει στην έκθεση με έργα από 20 ελληνικά μουσεία. Μπορούμε, λοιπόν, να θαυμάσουμε αγάλματα και ανάγλυφα μοναδικής ομορφιάς, που αιχμαλωτίζουν τα συναισθήματα σε σώματα και πρόσωπα. Από την αινιγματική Κόρη από το Μουσείο της Ακρόπολης, μέχρι την κεφαλή ενός γελαστού παιδιού από το Μουσείο της Βραυρώνας. Από έναν Κούρο του Πτώου που προέρχεται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, μέχρι την παράσταση ενός ζευγαριού που αγκαλιάζεται από το Μουσείο της Δήλου… Όταν κοιτώ αυτούς τους θησαυρούς που αιχμαλωτίζουν τα συναισθήματα μέσα από τον διάλογο στο σώμα και την κατασκευή τους, δεν μπορώ ως ένας σύγχρονος «επισκέπτης» παρά να νιώσω τα χέρια που έδωσαν σχήμα σε ένα κομμάτι μάρμαρου, σε μία φούχτα πηλού, νιώθω τα συναισθήματα να εκπέμπονται από την πυρετώδη προσπάθεια του καλλιτέχνη να μεταμορφώσει και να υπερβεί την ύλη».

Στη συνέντευξη Τύπου, την κ. Κονιόρδου εκπροσώπησε η γγ του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)