Προειδοποιητικά «καμπανάκια» για τις συνέπειες ενός «βεβιασμένου» κουρέματος

Για τις συνέπειες ενός νέου «βεβιασμένου» κουρέματος του ελληνικού χρέους προειδοποιούν οικονομολόγοι στη Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις.

«Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να γίνει η Ελλάδα ένα βαρέλι δίχως πάτο για την Ευρώπη», υπογραμμίζει προς τη γερμανική εφημερίδα, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle, ο Γερμανός οικονομολόγος και επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Μελετών, Κλέμενς Φουστ.

Ένα νέο κούρεμα που δεν θα συνοδευόταν από όρους για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων θα ήταν μέγα λάθος, όπως λέει, προσθέτοντας ότι η όλη συζήτηση που διεξάγεται για το θέμα στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες συνδράμει τον προεκλογικό αγώνα του Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, μια νέα απομείωση του χρέους θα έστελνε ένα καταστροφικό μήνυμα, γιατί στην περίπτωση αυτή και άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, που έχουν επίσης μια ισχυρή, αριστερή, λαϊκίστικη αντιπολίτευση, θα μπορούσαν να ζητήσουν επίσης ένα κούρεμα, βάζοντας φρένο στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.

Εντούτοις ο Φουστ δεν είναι γενικότερα κατά της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, το οποίο θεωρεί άλλωστε και ο ίδιος μακροπρόθεσμα μη βιώσιμο. Σημασία όμως έχει η σειρά των βημάτων που θα πρέπει να γίνουν: «Πρώτα θα πρέπει να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις, στη συνέχεια μπορεί να συζητηθεί η ελάφρυνση του χρέους». Άλλωστε, όπως εξηγεί, στην παρούσα φάση η εξυπηρέτηση του χρέους δεν επιβαρύνει σημαντικά την Ελλάδα, δεδομένου ότι πληρώνει μόλις 4 % περίπου του ΑΕΠ της για τόκους. Σε βάθος χρόνου όμως οι Έλληνες δεν μπορούν να πετυχαίνουν τόσο υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που είναι απαραίτητα για την αποπληρωμή των δανείων, ένα μέρος του χρέους λοιπόν θα έπρεπε να διαγραφεί, σύμφωνα με τον ίδιο.

Όπως σημειώνει η FAZ, η γερμανική κυβέρνηση εξακολουθεί να αποκλείει το ενδεχόμενο ενός νέου κουρέματος. «Δεν συντρέχουν λόγοι για εικοτολογίες, γιατί το θέμα δεν τίθεται καν», απαντά το υπουργείο Οικονομικών στο Βερολίνο. Κατά ενός νέου κουρέματος τάσσεται και ο Λαρς Φελντ, ένας από τους λεγόμενους «πέντε σοφούς» της γερμανικής οικονομίας. «Η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να επιμείνει ώστε η Ελλάδα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της», λέει προς την FAZ. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μπορεί να γίνει και μέσα από άλλους μηχανισμούς, πέραν ενός κουρέματος, όπως είναι, για παράδειγμα, η παράταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων.

Παρεμφερείς προειδοποιήσεις απευθύνει και ο οικονομολόγος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Αλέξανδρος Κρητικός: «Ένα κούρεμα άνευ όρων θα ισοδυναμούσε με πρόσκληση ώστε να ξεκινήσει κανείς και πάλι από την αρχή με την ανάληψη χρεών», όπως λέει. Σύμφωνα με τον Έλληνα οικονομολόγο, η Ελλάδα χρειάζεται μεταρρυθμίσεις που θα τονώσουν την ανάπτυξη. Μπορεί μέχρι σήμερα να έχουν μειωθεί σημαντικά οι μισθοί και να έχει μεταρρυθμιστεί εν μέρει το συνταξιοδοτικό, «αυτό που λείπει όμως είναι ένα πραγματικό άνοιγμα των κλειστών οικονομικών κλάδων οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν αναπτυξιακή ώθηση».

Όπως εκτιμά ο κ. Κρητικός: η τρόικα εστίασε περισσότερο στα ελλείμματα και την πολιτική των περικοπών. Την ίδια ώρα παραμελήθηκαν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που προωθούν την ανάπτυξη και κυρίως, η πραγματική εφαρμογή τους. Πολλές μεταρρυθμίσεις, όπως λέει, αποφασίστηκαν δια νόμου, «η εφαρμογή τους όμως έχει κολλήσει».

Επίσης, το ερώτημα αν «Μπορούν ακόμη να σωθούν οι Ελληνες», προβάλλει στον τίτλο σημερινού της δημοσιεύματος η αυστριακή εφημερίδα Kleine Zeitung, το οποίο αναφέρεται στο θέμα μιας νέας διαγραφής του ελληνικού χρέους και των επιπτώσεών της, επισημαίνοντας πως μια νέα διαγραφή χρέους θα έπληττε τις χώρες της Ευρωζώνης και τους φορολογούμενους.

Η Αυστρία φέρεται να έχει διαθέσει στην Ελλάδα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια, αναλαμβάνοντας επιπλέον εγγυήσεις ύψους έξι δισεκατομμυρίων, ενώ πρέπει να προστεθεί και το ένα δισεκατομμύριο ευρώ που διατέθηκε για την «bad bank» της αυστριακής τράπεζας Kommunalkredit, εξαιτίας των ελληνικών χρεογράφων υψηλού κινδύνου που είχε συγκεντρώσει η τράπεζα αυτή.

Σε διευκρινίσεις από το αυστριακό υπουργείο Οικονομικών αναφέρεται πως εάν η Αθήνα κήρυττε στάση πληρωμών δεν θα χρησιμοποιούνταν αυτομάτως οι εγγυήσεις που έχει αναλάβει η Αυστρία, ενώ ο Αυστριακός οικονομολόγος Μίχαελ Στάινερ θεωρεί πως, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις συνθήκες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο EFSF, ως οι μεγαλύτεροι πιστωτές της Ελλάδας, δεν επιτρέπεται να συναινέσουν σε διαγραφή χρέους, και άρα για να γίνει νέα διαγραφή θα πρέπει πρώτα να αλλάξει το νομικό πλαίσιο.

Η εφημερίδα σημειώνει, επίσης, πως παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει το ένα πεντηκοστό των ΑΕΠ των 19 χωρών-μελών της Ευρωζώνης, οι κλυδωνισμοί που προκαλεί οφείλονται στο κοινό νόμισμα που επιτρέπει στις χρηματαγορές να αντιμετωπίζουν ως σύνολο τη Νομισματική Ένωση, με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας να είναι απογοητευτική, τη διάσωση της χώρας να κοστίζει ακριβά στην ίδια, η οποία δεν έχει καταστεί ζωντανός οργανισμός αλλά μια κρατική οντότητα που φυλλορροεί, ενώ η βοήθεια δεν έχει μετριάσει, αντίθετα έχει επιτείνει, το πρόβλημα του χρέους.

Στο δημοσίευμα επισημαίνεται, επίσης, πως το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής δεν θα σημαίνει υποχρεωτικά ότι όλα τελείωσαν, καθώς, ακόμη και στην περίπτωση ενός αποτελέσματος που για το ευρώ δεν θα θεωρείται θετικό, οι κερδοσκόποι μπορεί να παραμείνουν ψύχραιμοι. Προστίθεται δε πως, εξάλλου, η Ελλάδα δεν είναι τόσο σημαντικός «παίκτης» στις αγορές, ενώ οι «διασώστες» αυτή τη φορά δεν θα εκπλαγούν, μιας και είναι προετοιμασμένοι και θα μπορούν να θέσουν υπό έλεγχο τους κερδοσκόπους.

(με επιπλέον πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)