Όταν μορφάζει η "κουλτούρα του Ναρκισσισμού"

Σε ένα πιθανόν ολότελα ή εν μέρει ατυχές πρόσφατο δημοσίευμα με τίτλο «Η κακομοιριά μιας ζαριάς», ο αρθρογράφος προσπάθησε με αφορμή το άσμα ( ; ) περί ζαριάς να διατυπώσει την γνώμη του για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, καταλήγοντας στην άποψη ότι το «πολιτιστικό προϊόν» ήταν ένα γνήσιο δημιούργημα της κοινωνίας του Tittytainment:

Η λέξη είναι σύνθετη, και συντίθεται από τη λέξη «tits» (τα γυναικεία στήθη, στην αμερικανική αργκό) και τη λέξη «entertainment» (διασκέδαση – με την πιο «φθηνή» έννοια του όρου).

Πρόκειται για την «εκσυγχρονισμένη» εκδοχή του λατινικού «άρτος και θεάματα»

(panem et circenses), ένα κοκτέιλ αποβλακωτικής διασκέδασης και επαρκούς διατροφής που δυνητικά επιτρέπουν να διατηρηθεί σε καλή διάθεση ο αποστερημένος πληθυσμός του πλανήτη.

Μια «κουλτούρα του Ναρκισσισμού», δηλαδή, πάνω-κάτω ή grossomodo που λένε και οι – εναπομείναντες- λατινομαθείς, που για να εγκατασταθεί στην ρέουσα καθημερινότητα και να αγκαλιασθεί από την εκάστοτε νεολαία ( και όχι μόνο ) χρειάσθηκε χρόνο για να «κτισθεί» και να διαμορφώσει ευρύτερες κοινωνικές συμπεριφορές και αισθητικές υποταγμένες σε μια εκπαίδευση που εκθειάζει την υπερεπένδυση στο Εγώ, στην αυτολατρεία.. 

Μια κουλτούρα αέναου ναρκισσισμού.

Ήδη, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 με απαρχές της δεκαετίας του’80, ο Κρίστοφερ Λας, ένα από τα οξύτερα πνεύματα του περασμένου αιώνα, περιέγραφε ως εξής την παρακμή του αμερικανικού εκπαιδευτικού στο εμβληματικό και διορατικό «Η Κουλτούρα Του Ναρκισσισμού»:

«Η μαζική εκπαίδευση, υποσχόμενη να εκδημοκρατίσει την κουλτούρα, που παλιότερα επιχωρίαζε στις προνομιούχες τάξεις, κατέληξε να αποβλακώνει τους ίδιους τους προνομιούχους. Η σύγχρονη κοινωνία αν και κατάφερε να δημιουργήσει ένα χωρίς προηγούμενο επίπεδο τυπικής εκπαίδευσης, παρήγαγε ταυτόχρονα νέες μορφές αμάθειας. Ολοένα και πιο δύσκολα οι άνθρωποι χειρίζονται τη γλώσσα τους με άνεση και ακρίβεια, ολοένα και λιγότερο θυμούνται βασικά γεγονότα της Ιστορίας της χώρας τους, ολοένα και πιο δύσκολα είναι σε θέση να κάνουν λογικές αφαιρέσεις ή να κατανοούν γραπτά κείμενα εκτός από τα υποτυπώδη» (σελ. 177-178).

Με βάση τα εκπαιδευτικά αυτά «εφόδια», διαμορφώθηκε μια εκπαιδευτική κουλτούρα αμάθειας, η εκπαίδευση της αμάθειας,κύριο μέλημα της οποίας να εκγυμνάσει και να εξοικειώσει τους εκπαιδευόμενους με την γλώσσα του θεάματος ως την μόνη οικεία και συμβατή με το κοκτέιλ αποβλακωτικής διασκέδασης και επαρκούς διατροφής που τους σερβίρεται.

Ο εκπαιδευόμενος αδιαφορεί για οτιδήποτε του κληροδότησε το παρελθόν και για οτιδήποτε θα κληρονομήσει αυτός στις επερχόμενες γενιές.

Αυτή ἡ έλλειψη ιστορικής συνέχειας,ἡ εξάλειψη της αίσθησης ότι ανήκουμε σέ μία «διαδοχή γενεών πού είναι ριζωμένες στο παρελθόν και επεκτείνονται στο μέλλον» χαρακτηρίζει και γεννά την ναρκισσιστική κοινωνία, όπως γράφει ὁ Κρίστοφερ Λάς στο βιβλίο του «Η κουλτούρα του ναρκισσισμού».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κουλτούρα του Ινσταγκραμ: Η κουλτούρα της αέναης νεότητας.

Το πλαίσιο της αναζήτησης τρόπων διατήρησης της αέναης νεότητας, είναι το «ιδεολογικό αφήγημα» μέσα μέσα στο οποίο διαμορφώνονται συμπεριφορές.

Ὁ σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει να επενδύσει σέ τίποτα έξω από τον εαυτό του.

Τί απομένει; Η υπερεπένδυση στο Εγώ.

Εξ’ ου κι ο μορφασμός.

Αυτή ἡ έλλειψη ιστορικής συνέχειας, ἡ εξάλειψη της αίσθησης ότι ανήκουμε σέ μία «διαδοχή γενεών πού είναι ριζωμένες στο παρελθόν και επεκτείνονται στο μέλλον», λοιπόν.

Ιδού οι διαφορές όπως παρουσιάζονται στο άρθρο της HuffPost “H Μαρίνα, η Μαρίζα και τα απόνερα της Eurovision”

« Άνοιξη του 1976 και λίγο πριν τον 21ο διαγωνισμό της Eurovision ο Μάνος Χατζιδάκις ως διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος επικοινώνησε με την Μαρίζα Κωχ, ζητώντας της να ετοιμάσει ένα τραγούδι για να καταγγείλει την τουρκική εισβολή στην Κύπρο που είχε σημειωθεί δύο χρόνια νωρίτερα.

Μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο η Κωχ, μαζί με τον Μιχάλη Φωτιάδη, γράφει το μοιρολόι «Παναγιά μου - Παναγιά μου» βασισμένο στο ηπειρώτικο δημοτικό «Παναγιά μου, Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου».

Η Κωχ φεύγει για την Χάγη, όπου θα διεξαγόταν ο διαγωνισμός, όμως οι Τούρκοι το έχουν μάθει και ήδη κάνουν φασαρία με διαδηλώσεις κατά της ελληνικής συμμετοχής.

Οι διοργανωτές προσπάθησαν να την αποτρέψουν από το να τραγουδήσει λέγοντάς της ότι σύμφωνα με πληροφορίες υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής εντός της αίθουσας και κινδύνευε η ζωή της. Η Μαρίζα Κωχ υπογράφει υπεύθυνη δήλωση ότι τραγουδάει με δική της ευθύνη. Έπρεπε να διαμαρτυρηθεί, ακόμη και με τίμημα τη ζωής της.

Άνοιξη του 2024 και στον 68ο διαγωνισμό της Eurovision μας εκπροσωπεί η Μαρίνα Σάττι.

Οι καιροί και πάλι χαλεποί. Ο Αττίλας παραμένει στην Κύπρο, η Ρωσία έχει εισβάλλει στην Ουκρανία, ο αιματηρός πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας συνεχίζεται.

Οι διαδηλώσεις και οι διαμαρτυρίες κατά του Ισραήλ έξω από το κτίριο όπου οι τραγουδιστές διαγωνίζονται πολλές. Οι διοργανωτές ζητούν από το Ισραήλ να αλλάξει τους στίχους του τραγουδιού με το οποίο θα διαγωνιστεί καθώς δεν μπορεί να υπάρχει πολιτική χροιά, άσχετα εάν στο πλαίσιο της ήπιας ισχύος προωθούνται ευθέως τάσεις που είναι κατεξοχήν πολιτικής προελεύσεως ή διαμορφώνουν πολιτική.

Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο διαγωνισμό τραγουδιού στον κόσμο και σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένα έγγραφα του ΝΑΤΟ ήδη από το 1955 μέλη της Culture and Public Information Committee του ΝΑΤΟ με τον διευθυντή της Γαλλικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης εργάζονταν για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού φεστιβάλ που θα ονομάζεται Eurovision, θα ξεκινούσε τον Απρίλιο του 1956, όπως και έγινε, με απώτερο στόχο την ενοποίηση της Δυτικής Ευρώπης.

Όμως η Σάττι πέρα από το καλλιτεχνικό κομμάτι, η πρόσληψη του οποίου θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι και υποκειμενική, προέβη σε πολιτική διαμαρτυρία προκαλώντας αλγεινή εντύπωση.»

Εξ’ ου κι ο μορφασμός.

Ιδού και οι κακομοιριές απεμπόλησης ευθυνώνόπως παρουσιάζονται στο άρθρο της HuffPost “H Μαρίνα, η Μαρίζα και τα απόνερα της Eurovision”

«Κατά τη συνέντευξη Τύπου στην οποία συμμετείχαν όλοι οι διαγωνιζόμενοι που πέρασαν στον τελικό της Eurovision, η Μαρίνα Σάττι αποφάσισε να απαξιώσει την Ισραηλινή διαγωνιζόμενη Έντεν Γκολάν με χαμηλοτάτου επιπέδου αντιδράσεις, όπως μορφασμούς, χασμουρητά, παρότι δευτερόλεπτα πριν στη συνέντευξη βρισκόταν σε υπερδιέγερση, και άλλες γκριμάτσες τις οποίες σταμάτησε όταν τη «μάζεψε» διακριτικά ο Ελβετός συνυποψήφιος της που καθόταν δίπλα της. Ο Έλληνας συνοδός της αδιαφόρησε.

Εντύπωση προκαλεί ότι κανείς δεν συμβούλεψε αυτό το κορίτσι πως εκπροσωπεί την Ελλάδα και άρα η συμπεριφορά της θα πρέπει να είναι ανάλογη.

Το βίντεο με τις απαξιωτικές γκριμάτσες της ήδη κάνει το γύρο του διαδικτύου.

Η Σάττι πριν από αυτό απαντώντας σε Τούρκο δημοσιογράφο εξέφρασε την αγάπη της προς την Τουρκία και αφηγήθηκε την ιστορία για έναν δάσκαλό της ο οποίος της εξηγούσε για την ομοιότητα των τραγουδιών των λαών της ανατολικής Μεσογείου, του Ιράν, του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας, όπως ανέφερε η ίδια των οποίων σημείωσε η μουσική παράδοση και ο πολιτισμός είναι παλαιότερος από αυτών των συνόρων των σημερινών κρατών.

Μέρος της Ανατολικής Μεσογείου είναι και το Ισραήλ και άλλες χώρες, μόνο που η Σάττι επέλεξε ποιες θα αναφέρει.Ωστόσο αυτά τα σύνορα, τα σύνορα της Ευρώπης, πάντα βρίσκονταν υπό αμφισβήτηση από τους λαούς που επέλεξε να ονομάσει η Σάττι. Η Τουρκία, στηρίζει την τρομοκρατική Χαμάς, εισβάλει και εποικίζει το Αφρίν, κατέχει το 36% της Βόρειας Κύπρου, απειλεί την Ελλάδα. Το Αζερμπαϊτζάν, το αδελφό κράτος της Τουρκίας, πρόσφατα προέβη σε εθνοκάθαρση στο Αρτσάχ και απειλεί την Αρμενία. Το Ιράν εκτός από τα γεωπολιτικά παίχνια στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, δολοφονεί κορίτσια που δεν φορούν σωστά το Χιτζάμπ.

Μαρίνα Σάττι και Μαρίζα Κωχ δύο γυναίκες, παιδιά μεικτών γάμων. Η Σάττι με μπαμπά από το Σουδάν και η Κωχ με πατέρα Γερμανό στρατιώτη στην κατοχή. Το πολιτισμικό φορτίο και για τις δύο βαρύ. Η Κωχ τραγούδησε ένα ελληνικό τραγούδι διαμαρτυρίας αδιαφορώντας για το εάν κινδύνευε η ζωή της. Η Σάττι διαμαρτυρήθηκε κουτοπόνηρα και παθητικοεπιθετικά με χασμουρητά και γκριμάτσες. Άλλες εποχές, άλλα ήθη.»

Εξ’ ου κι ο μορφασμός.

Από τις κακομοιριές της ζαριάς στις κακομοιριές απεμπόλησης ευθυνών.

Εξ’ ου κι ο μορφασμός.

Όλων.

Όλων μας.

Και των φαν της ”κουλτούρας του Ναρκισσισμού” και όσων εκλαμβάνουν όχι ως πρόοδο, ούτε σαν έκφραση νεότητας την εξάλειψη της αίσθησης ότι ανήκουμε σέ μία «διαδοχή γενεών πού είναι ριζωμένες στο παρελθόν και επεκτείνονται στο μέλλον».

***

Μιχάλης Κονιόρδος, αφυπηρετήσας καθηγητής Τμήματος Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής