Ρουκέτες... Χίου στο Τόκιο

Της Πέννυς Κουλιζάκου, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μέχρι τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου φτάνουν οι περίφημες αναστάσιμες ρουκέτες του Βροντάδoυ. Το χιώτικο έθιμο του ρουκετοπόλεμου έχει τις ρίζες του στην εποχή της τουρκοκρατίας και θα μπορούσε να ονομάζεται και «βεντέτα» σε κάποια άλλη γωνιά της Ελλάδας. Αυτό γιατί οι δύο αντικριστές ενορίες του νησιού «πολεμούν», με όπλα τις ρουκέτες τους,

μέχρις «εσχάτων» κάνοντας τη νύχτα μέρα!... Και αυτές οι πορφυρές, πύρινες διαγραμμίσεις του νυχτερινού τοπίου κέρδισαν τη μακρινή Ιαπωνία…
Μία Πέμπτη πρωί, είκοσι ημέρες πριν από την Ανάσταση, η παραγωγός και επιμελήτρια τηλεοπτικών εκπομπών του μεγάλου ιαπωνικού καναλιού TBS, Yuko Yazaki, δίνει την πρώτη της χειραψία με τον δήμαρχο της Χίου, Πολύδωρο Λαμπρινούδη. Η συζήτηση, με την πολύτιμη συνδρομή της μεταφράστριας Χριστίνας Βουτσινά, θα χαρίσει χαμόγελα ευτυχίας και στις δύο πλευρές. Η επόμενη χειραψία για την αρωγή και ενημέρωση από πλευράς δήμου και την καταγραφή από το ιαπωνικό συνεργείο δεν αργεί. Αποτέλεσμα, η παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ που θα είναι γεμάτο θάλασσα, όμορφα τοπία, κατάνυξη αλλά και… μπαρούτι. Η Yuko Yazaki και οι συνεργάτες της αναλαμβάνουν λοιπόν να κάνουν ένα αφιέρωμα στο νησί της Χίου, στους ανθρώπους, στην ιστορία του και στο παράξενο και συνάμα μαγευτικό έθιμο-θέαμα. Πρώτα γιατί κέντρισε το ενδιαφέρον της ίδιας και δευτερευόντως του σταθμού που της ενέκρινε το ταξίδι στη Χίο.

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ. Οταν η συνάντηση με τον δήμαρχο του νησιού ολοκληρώθηκε, η κάμερα άρχισε να «γράφει». Τα πρώτα πλάνα του συνεργείου καταγράφουν τους δύο «πρωταγωνιστές» της βραδιάς σε στιγμές απόλυτης ηρεμίας και γαλήνης, περιμένοντας τη βραδιά του Μεγάλου Σαββάτου, όταν ο χιώτικος ουρανός θα πάρει ένα πορφυρό χρώμα.
Η πρώτη στάση του συνεργείου έγινε στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Μια έκπληξη περίμενε το ιαπωνικό συνεργείο εκεί και ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θα μπορούσαν να φανταστούν. Το κοντινότερο σπίτι στην ενορία αποδείχθηκε περισσότερο «γνώριμο», αφού η νοικοκυρά του είναι Γιαπωνέζα, η οποία, μπορεί να γεννήθηκε και να μεγάλωσε στην Ιαπωνία, ζει όμως μαζί με τον Χιώτη σύζυγό της στο νησί. Στο σπίτι αυτό, το συνεργείο πέρασε τις περισσότερες ώρες διαμονής στο Βροντάδο. Η κοινή μητρική γλώσσα τούς βοήθησε να ενημερωθούν καλύτερα για το έθιμο, γεγονός που επιβεβαίωσε και το ένστικτο της ομάδας ότι είναι πολύ περισσότερα αυτά που ενώνουν τις δύο χώρες από όσα μπορούν να τις χωρίζουν.
Παρά τις πολύωρες συζητήσεις και την ξενάγηση στο νησί και τις εκκλησίες, η απορία δεν έχει φύγει από το πρόσωπο της υπεύθυνης παραγωγής, Yuko Yazaki. Τι είναι αυτό που οδηγεί σε αυτόν τον «άτυπο πόλεμο» τις δύο ενορίες; Και πόσα χρόνια «παλεύουν»;

ΤΟ ΕΘΙΜΟ. Η ιστορία θέλει το έθιμο να ξεκίνησε από τα παιδιά των δύο ενοριών που έπαιζαν πετροπόλεμο με σφεντόνες, ενώ στη συνέχεια οι μεγαλύτεροι έδωσαν χέρι βοηθείας, μετατρέποντας τις σφεντόνες… σε μικρά κανόνια. Μία κίνηση που δεν κράτησε για πολύ, αφού η παρέμβαση των Τούρκων τους εξανάγκασε να παύσουν «πυρ», γιατί κυριαρχούσε η σκέψη ότι οι κάτοικοι μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν σε μία πιθανή εξέγερση. Ετσι, οι «πολυμήχανοι» Χιώτες σκέφτηκαν έναν άλλο τρόπο για να συνεχίσουν τον αναμεταξύ τους «πόλεμο» με κάτι πιο εντυπωσιακό, που να μη δίνει συγχρόνως τη δυνατότητα απαγόρευσης. Η αλήθεια είναι ότι τα κατάφεραν μία χαρά…
Οσο για τον στόχο των δύο αντιπάλων; Συγκεκριμένος και όχι και τόσο εύκολος, αφού, παρά την απόσταση που τους χωρίζει, οι μεν πιστοί της Παναγιάς της Ερειθιανής προσπαθούν να πετύχουν τον τρούλο και την αγιογραφία του Αγίου Μάρκου πάνω από την κεντρική πύλη του ναού, οι δε ενορίτες του Αγίου Μάρκου σημαδεύουν το ρολόι της Παναγιάς της Ερειθιανής.
Μετά από πολλές ώρες καταγραφής, οι κάμερες των Ιαπώνων έκλεισαν. Το ραντεβού τους ανανεώθηκε για τη βραδιά της Ανάστασης, όταν θα βρεθούν στην Ελλάδα και πάλι και το έθιμο θα λάβει σάρκα και οστά, για να καταγράψουν στη μνήμη τους τον ρουκετοπόλεμο.

Ευκαιρία για διεθνή προβολή

Ο δήμαρχος της Χίου, Πολύδωρος Λαμπρινούδης, χαρούμενος για την προβολή του νησιού στην Ιαπωνία, μοιράζεται τις σκέψεις του μαζί μας: «Πάντα μια τηλεοπτική παραγωγή με τα έθιμα και την παράδοση ενός τόπου βοηθά την προβολή και τη “γνωστοποίησή” του ως τουριστικού προορισμού. Σίγουρα είναι σημαντική μια τέτοια προβολή σε παγκόσμια κλίμακα και ευελπιστούμε όλοι οι φορείς να ενισχύσουν το επικείμενο θετικό αποτέλεσμα για τη Χίο και την τοπική κοινωνία».
«Αγκάθι» στη μαγεία της βραδιάς αλλά και στη χαρά της Ανάστασης παραμένει ο φόβος των ατυχημάτων. Ο δήμος από την πλευρά του λαμβάνει κάθε χρόνο περισσότερα προστατευτικά μέτρα και οι Αρχές μεριμνούν ώστε να μην υπάρχει έντονη κίνηση στους δρόμους, εκδίδοντας και χάρτες με τα ασφαλέστερα σημεία παρακολούθησης του εθίμου.
Οπως και κάθε τι «μαγικό», έτσι και ο «πόλεμος των ρουκετών» των δύο ενοριών κρατά λίγο. Τόσο λίγο όσο το φως που θα σκίσει τον νυχτερινό ουρανό του νησιού το βράδυ της Ανάστασης.