Ένας αγωγός με... ονοματεπώνυμο

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Γ. ΛΙΑΡΟΥ, Ένθετο moneypro

Εφημερίδα Παραπολιτικά

Οταν ο νεαρός Ελληνοσουηδός Ρίκαρντ Σκούφιας ανέλαβε το ελληνικό γραφείο της κοινοπραξίας ενεργειακών κολοσσών που θα κατασκευάσει και θα εκμεταλλευτεί τον, κορυφαίας γεωπολιτικής σημασίας για τη Δύση, αγωγό φυσικού αερίου TAP, είχε ήδη περάσει από πολύ δυσκολότερες (θεωρητικά) χώρες από την Ελλάδα.
Ινδία, Βραζιλία, Ανγκόλα και Ινδονησία είναι μερικές από αυτές που, ως στέλεχος τότε της BP και

άλλων εταιρειών, γνώρισε καλά. Τα παιχνίδια ισχύος και οι επιχειρηματικές διελκυστίνδες δεν τον ξενίζουν. Ούτε είναι ξένος ως προς την κρατική διαφθορά και τη γραφειοκρατία. Μιλάει οκτώ γλώσσες, μεταξύ των οποίων γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά, σουηδικά, ισπανικά και ολλανδικά, πράγμα που τον «οπλίζει» με τη δυνατότητα να συνομιλεί άνετα (τα αζέρικά του λέγεται ότι δεν είναι πολύ καλά) με όλους σχεδόν τους βασικούς μετόχους.
Δυστυχώς, η λιγότερο δυνατή γλώσσα του είναι τα ελληνικά. Κρίμα. Διότι θα του χρειαστούν πολύ, όπως φαίνεται, το επόμενο διάστημα, καθώς θα παλέψει σε μια αρένα που ίσως να κάνει την προϋπηρεσία του να μοιάζει με προσκοπική κατασκήνωση. Κι αυτό διότι το μέγα αναπτυξιακό project για την Ελλάδα, ο αγωγός που θα απεξαρτήσει την Ευρώπη από το ρωσικό αέριο, ξεκινά την προκήρυξη διαγωνισμών για τις μεγάλες υπεργολαβίες με προδιαγραφές που αφήνουν έξω μεγάλους ελληνικούς κατασκευαστικούς ομίλους, όπως η Ελλάκτωρ του ομίλου Μπόμπολα, η ΓΕΚ Τέρνα του ομίλου Περιστέρη και η J&P Αβαξ, συμφερόντων του ομίλου Ιωάννου. Και βέβαια η εμπειρία αυτών των ομίλων δεν μπορεί να αμφισβητηθεί λόγω της διαφοράς στη διάμετρο των σωλήνων που έχουν κατασκευάσει, η οποία είναι μικρότερη από αυτή του TAP και (για την ώρα) έχει αποτελέσει όρο που δεν καλύπτουν οι Ελληνες! Αυτό είναι όμως μόνον ένα από τα προβλήματα που ο κ. Σκούφιας έχει στα χέρια του. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

ΠΙΕΣΕΙΣ. Ο 40άρης Ρίκαρντ, διευθυντής του ΤΑΡ για την Ελλάδα από το 2011 (έχει βελτιώσει έκτοτε τα ελληνικά του), καλείται να αντιμετωπίσει τις πιέσεις από τέτοιους ομίλους, όπως και του ομίλου Στασινόπουλου, η θυγατρική του οποίου, Σωληνουργία Κορίνθου, αξιώνει την κατασκευή μεγάλου μέρους των σωληνώσεων και μάλιστα με γερμανικές «πλάτες», αφού έχει χρηματοδοτηθεί πρόσφατα από την Kfw για τη μονάδα κατασκευής τους. Ο Ρ. Σκούφιας όμως καλείται να κρατήσει και βιώσιμο το επιχειρηματικό πλάνο του αγωγού, πιθανόν μειώνοντας κόστη, καθώς για να «βγει» οικονομικά, σημαίνει ότι θα πρέπει να μπορεί να πουλά σε συγκεκριμένες τιμές και όχι πολύ χαμηλές. Ετσι, εάν οι Ρώσοι επιλέξουν να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους και να πλημμυρίσουν με φτηνό αέριο τους αγωγούς, ο TAP μπορεί κάλλιστα να πέσει έξω. Ισως για αυτό η εκ των βασικών μετόχων του, νορβηγική Statoil, μείωσε τη συμμετοχή της και η γαλλική Total φέρεται να ψάχνει αγοραστή για τη δική της.

ΟΙ «παικτεσ». Ο ΤΑΡ θα αποτελέσει μέρος αυτού που ονομάζεται «Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου» και είναι το μόνο τέτοιο ενεργειακό έργο σήμερα με συμμετοχή της Ελλάδας. Η εταιρεία που τον αναπτύσσει είναι η Trans Adriatic Pipeline (TAP) AG και αποτελεί κοινοπραξία, που συστάθηκε με σκοπό τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την κατασκευή του Αδριατικού Αγωγού φυσικού αερίου (TAP).
Ο αγωγός αυτός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας στην Ευρώπη. Τη μετοχική βάση του TAP αποτελούν οι BP (20%), SOCAR (20%), Statoil (20%), Fluxys (16%), Total (10%), E.ON (9%) και Axpo (5%).
Η TAP AG έχει την έδρα της στο Baar της Ελβετίας και γραφεία στην Αθήνα, τη Ρώμη και τα Τίρανα. Εκπρόσωποι του TAP εργάζονται επίσης στις Βρυξέλλες και την Κωνσταντινούπολη. Επί του παρόντος, η κοινοπραξία απασχολεί περίπου 60 ειδικούς πετρελαίου και φυσικού αερίου από 24 χώρες και περισσότερους από 200 ειδικούς από συμβεβλημένες εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Διευθύνων σύμβουλος είναι ο Νορβηγός Kjetil Tungland, ο οποίος στις αρχές του μήνα βρέθηκε στην Ελλάδα, σε μία από τις συχνές, πλέον, επισκέψεις του εδώ. Ενιωσε έτσι τις πιέσεις από πρώτο χέρι και είχε την ευκαιρία στους διαδρόμους της «Μεγάλης Βρεταννίας» να ενημερωθεί για τα ζητήματα που ανακύπτουν. Οχι μόνον από τον Ρ. Σκούφια, αλλά και από μεγάλους κατασκευαστές χαμηλού προφίλ που εδρεύουν εδώ, όπως η αραβική Consolidated Contractors Corp., που ενδέχεται να αποτελέσει «μπροστάρη» για να παρακαμφθούν διάφορα προβλήματα, αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές...
«Η ενεργειακή βιομηχανία διεθνώς είναι γεμάτη κόντρες ισχύος, πολιτικές ίντριγκες και παρεμβάσεις. Αλλοτε δικαίως και άλλοτε αδίκως. Ο Ρίκαρντ με το αγγελικό του πρόσωπο και τη μεγάλη του προϋπηρεσία και κατάρτιση είναι, ίσως, ο ιδανικός άνθρωπος να διαχειριστεί τέτοιες καταστάσεις», εξηγεί στο «Moneypro» άνθρωπος που έχει γνώση των σχετικών διεργασιών. Πάντως, αυτές οι παρεμβάσεις στην περίπτωση της Ελλάδας δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστούν αθέμιτες, αφού η χώρα αξιώνει να λάβει μερίδιο από την αναπτυξιακή δυναμική που η πρόκριση του TAP σημαίνει.
Ισως αυτός είναι και ο λόγος για τις πρώτες επιλογές εξωτερικών συνεργατών, καθώς δείχνουν πως ο κ. Σκούφιας αντιλαμβάνεται τις ισορροπίες που υπάρχουν. Παράγοντες της διαφημιστικής αγοράς εικάζουν ότι το πακέτο της επικοινωνίας του TAP ανέλαβε εταιρεία με εκτενές χαρτοφυλάκιο λογαριασμών του Δημοσίου…

«Κούρσα»
1,5 δισ. μετ’
εμποδίων

Για τις ελληνικές επιχειρήσεις κάθε κλάδου, το όλο διακύβευμα είναι μεγάλο. Εκτιμάται πως το συνολικό κόστος κατασκευής του TAP, για τα 863 χιλιόμετρα από τους Κήπους Εβρου μέχρι την Ιταλία, θα προσεγγίσει το 1,5 δισ. ευρώ. Και όπως αποκάλυψε στην Αθήνα ο Kjetil Tungland, το έργο θα «σπάσει» σε δεκαέξι μεγάλες εργολαβίες.
Ο Ρίκαρντ Σκούφιας έχει εργαστεί 15 χρόνια σε τέτοιες δουλειές. Κυρίως για την BP. Εχει όμως διατελέσει και μέλος του think tank «Chatham House», είναι καθηγητής στο College of Europe στην Μπριζ και επικεφαλής ομάδας προώθησης συμφερόντων των Microsoft, Shell, IBM, Unilever και Johnson & Johnson. Οι επικοινωνιακές και διαπραγματευτικές του ικανότητες θα χρειαστούν και για την υπέρβαση των εμποδίων που αναμένεται να εγείρουν οι τοπικές κοινωνίες κατά την κατασκευή στη Βόρεια Ελλάδα. Ηδη η όδευση του ΤΑΡ έχει αλλάξει σε δεκάδες σημεία σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, ενώ οι συναντήσεις του κ. Σκούφια με τους περιφερειάρχες έχουν αρχίσει και είναι δύσκολο να μετρηθούν…