Ένα χωριό χωρίς... ανέργους!

Tης Γιώτας Κηπουρού, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Χτισμένη σε υψόμετρο 1.160 μέτρων, στις πλαγιές της Βορείου Πίνδου, και σε απόσταση αναπνοής από τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα, η Μηλιά δεν είναι μόνο ένα όμορφο, ορεινό χωριό. Είναι και ένα μέρος που δεν γνωρίζει τον εφιάλτη της ανεργίας. Το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται στη φύση που την περιβάλλει. Κάθε οικογένεια έχει το δικό της εργαστήριο ξυλογλυπτικής, ενώ δεν είναι λίγοι και οι νέοι που αποφάσισαν να ασχοληθούν με τις οικογενειακές τους

επιχειρήσεις, αν και σπούδασαν κάτι άλλο.
Στη Μηλιά η επεξεργασία ξύλου αποτελεί μια πατροπαράδοτη τέχνη. Οι περίπου 100 οικογένειες του χωριού εργάζονται στα 40 εργαστήρια ξυλογλυπτικής που υπάρχουν στην περιοχή. «Αυτό που μας κάνει να ασχολούμαστε τόσα χρόνια με την ξυλογλυπτική και να διατηρούμε το επάγγελμα είναι ότι έχουμε την πρώτη ύλη γύρω μας. Πρόκειται για μια παράδοση που ξεκινά σχεδόν από το 1800. Οι προπαππούδες μας τα φτιάχνανε όλα στους αχυρώνες και με τα χέρια. Εμείς έχουμε εκσυγχρονίσει τα μηχανήματα και τους χώρους όπου επεξεργαζόμαστε το ξύλο», λέει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο πρόεδρος του δημοτικού διαμερίσματος Μηλιάς Μετσόβου, Αναστάσιος Κουτελίδας.

ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ. Περπατώντας κάποιος στο χωριό αντικρίζει παντού στοίβες ξύλων. Τα περισσότερα εργαστήρια ξυλογλυπτικής βρίσκονται στα υπόγεια των σπιτιών. Οι δύο δασικοί συνεταιρισμοί αριθμούν γύρω στα 60 μέλη ο καθένας και διαχειρίζονται 36.000 στρέμματα οξιάς και πεύκης, που τους τα έχει παραχωρήσει το Δασαρχείο, έπειτα από σχετική μελέτη. «Χρησιμοποιούμε κυρίως πεύκη, οξιά και δρυ. Οι πρώτες ύλες μας είναι από καθαρό ξύλο και αυτό είναι που μας κάνει να ξεχωρίζουμε στην ποιότητα», εξηγεί ο κ. Κουτελίδας.
Οι τεχνίτες της Μηλιάς απευθύνονται κυρίως στην ελληνική αγορά. Χονδρέμποροι και πελάτες επισκέπτονται από κάθε γωνιά της Ελλάδας το χωριό για να αγοράσουν τα προϊόντα τους. Από είδη λαϊκής Τέχνης μέχρι κολώνες της ΔΕΗ φτιάχνονται στην Αμέρου, όπως αλλιώς ονομάζεται το χωριό. «Από ξύλο δημιουργούμε ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Από μικροαντικείμενα μέχρι είδη οικιακής χρήσης και διακόσμησης. Φτιάχνουμε ψωμιέρες, πλάστες, κουτάλες, χαρτοθήκες, βαρέλια, δοχεία για νερό και ποτό, καρέκλες, τραπεζάκια, καθρέπτες και ό,τι γενικά μπορεί να φτιαχτεί από ξύλο και να χρησιμοποιηθεί σε ένα σπίτι», λέει ο κ. Κουτελίδας.
Σήμερα οι τεχνίτες του χωριού είναι στην πλειονότητά τους ηλικίας από 30 έως 40 ετών. Πρόκειται για νέους που αποφάσισαν να συνεχίσουν το επάγγελμα των παππούδων και των πατεράδων τους, αλλά και για κάποιους που η οικονομική κρίση τούς ανάγκασε να επιστρέψουν στο χωριό. Ενας από αυτούς είναι και ο 32χρονος Τριαντάφυλλος Νίτσας, που, όπως εξηγεί, αν και σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αθήνα, αποφάσισε να γυρίσει στον τόπο του και να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση. «Ασχολούμαι με την ξυλογλυπτική από το 1998. Δεν βρήκα δουλειά στο αντικείμενο των σπουδών μου και αποφάσισα να εξασκήσω την τέχνη του πατέρα μου, γιατί κάτι έπρεπε να κάνω. Το εργαστήριό μου είναι του προπάππου μου. Εγώ το έχω εκσυγχρονίσει, βέβαια, και φτιάχνω τα πάντα, οτιδήποτε βγαίνει από ξύλο. Εργάζομαι μόνος μου, γιατί, λόγω της σημερινής οικονομικής κατάστασης, δεν μπορώ να βάλω και άλλον στο εργαστήριο», μας λέει.

ΔΑΣΕΡΓΑΤΕΣ. Οι περισσότεροι τεχνίτες τα καλοκαίρια εργάζονται ως δασεργάτες, μαζεύοντας την πρώτη ύλη για τα αντικείμενα που κατασκευάζουν. Τον υπόλοιπο καιρό δουλεύουν στα εργαστήριά τους και ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα προκειμένου να δειγματίσουν και να πουλήσουν το εμπόρευμά τους. «Ανά τακτά χρονικά διαστήματα φορτώνουμε τα αυτοκίνητα με εμπόρευμα και τρέχουμε σε όλη την Ελλάδα, άλλοτε για μία εβδομάδα και άλλοτε για περισσότερο. Πάμε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πελοπόννησο, Κρήτη. Παντού πάμε, όπου υπάρχουν μαγαζιά που ενδιαφέρονται για τα προϊόντα μας. Κάνουμε δειγματισμό και περιμένουμε τις παραγγελίες», αναφέρει ο κ. Νίτσας.
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος του χωριού, ο οποίος είναι και ο ίδιος δασεργάτης και τεχνίτης ξυλογλυπτικής, αν και η ανεργία είναι στο μηδέν, τα έσοδα έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την κυκλοφορία στην αγορά αντίστοιχων κινεζικών προϊόντων, που πωλούνται όμως αρκετά φθηνότερα, έχουν αρχίσει να κάνουν σοβαρή ζημιά στον ετήσιο τζίρο. «Από τη μία οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κόσμος και από την άλλη η προτίμηση στα κινεζικά είδη έχουν μειώσει τα έσοδά μας γύρω στο 40%. Παλιά δεν προλαβαίναμε να φεύγουμε φορτωμένοι από το χωριό και τα εμπορεύματά μας γίνονταν ανάρπαστα στον δρόμο ακόμη. Επίσης, επειδή οι άνθρωποι δυσκολεύονται, προτιμούν να αγοράζουν φθηνότερα προϊόντα. Τα εισαγόμενα, όμως, από την Κίνα δεν συγκρίνονται με τα δικά μας ούτε σε ποιότητα, ούτε σε αντοχή, γιατί δεν φτιάχνονται από ξύλο σαν το δικό μας», λέει ο κ. Κουτελίδας.

Ζητούν τη στήριξη της Πολιτείας

Αίτημα των λιγοστών κατοίκων του χωριού Μηλιά, προκειμένου να παραμείνουν στον τόπο τους και να συνεχίσουν την ενασχόλησή τους με την ξυλογλυπτική, είναι να σταθεί η Πολιτεία δίπλα τους, όπως οφείλει. «Με επιστολές προς τους βουλευτές του νομού μας έχουμε ζητήσει να μειωθεί ο ΦΠΑ και δεν μας απάντησαν ποτέ. Επίσης, μέχρι το 1993 είχαμε άδεια παραγωγού-μικροπωλητή και κατεβαίναμε στην Αθήνα για να πουλήσουμε τα προϊόντα μας σε εκθέσεις που διοργανώναμε στο κέντρο. Από τότε δεν μας έχουν ξαναδώσει άδεια, γιατί λένε ότι κάνουμε ζημιά στα μαγαζιά, κάτι που δεν ισχύει, καθώς τα δικά μας τα προϊόντα είναι ιδιαίτερα και διαφορετικά από εκείνα που πωλούνται στα μαγαζιά. Υποβάλλουμε συνέχεια αιτήματα προς τον Δήμο Αθηναίων. Ελπίζουμε κάποια στιγμή να μας ακούσουν και να μας καταλάβουν», λέει ο κ. Κουτελίδας.