Πόσο θα επηρεάσει κρουαζιέρα-τουρισμό τυχόν έξοδος από τη Σένγκεν

Του Μηνά Τσαμόπουλου

Όλα τα είχε ο τουρισμός και κατ΄ επέκταση η κρουαζιέρα, η έξοδος της Ελλάδας από τη συνθήκη Σένγκεν έλειπε. Δεν έφθαναν οι πολιτικές αναταραχές, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά και το προσφυγικό που ταλανίζουν την ανατολική Μεσόγειο, τις τελευταίες μέρες έχουν αυξηθεί τα δημοσιεύματα, στον ελληνικό και ξένο τύπο για το θέμα της εξόδου. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας επιδιωκόμενος αρνητικός επικοινωνιακός αντίκτυπος που συνδέει το όλο θέμα με την εικόνα ασφάλειας της Ελλάδας.

«Είναι άγνωστο με ποιο τρόπο θα γίνει η όποια «αποβολή» ή αναστολή συμμετοχής της Ελλάδας στη συνθήκη. Η συνθήκη κατά καιρούς έχει επικαιροποιηθεί με διάφορες πράξεις και κανονισμούς (562/2006, 554/2010 κ.α.). Ενώ προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία για τακτική και έκτακτη αξιολόγηση της εφαρμογής της συνθήκης, δε προβλέπεται κάποια διαδικασία «αποβολής» μιας χώρας από τη ζώνη. Αυτό που προβλέπεται είναι παραπομπή των όποιων παραλείψεων-παρατυπιών διαπιστωθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» επισημαίνουν στο «b.s.» κύκλοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και προσθέτουν:

«Επίσης προβλέπεται ότι κάποιο κράτος-μέλος μπορεί για περιορισμένο χρονικό διάστημα με αιτιολογημένη απόφαση του να εφαρμόσει συνοριακούς ελέγχους στο έδαφος του για την αντιμετώπιση σοβαρών απειλών εθνικής ασφαλείας αφού ενημερώσει τα υπόλοιπα κράτη-μέλη και την Επιτροπή. Το κράτος-μέλος μπορεί επίσης, να κληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εξηγήσει τη θέση του. Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οποιαδήποτε διαδικασία κυρώσεων εναντίον της Ελλάδας, είτε ξεκινήσει με πρωτοβουλία κράτους-μέλους είτε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο θα σημαίνει προσωρινά μέτρα μέχρις αποκατάστασης των παρατυπιών-προβλημάτων μετά από πρόσθετη αξιολόγηση. Καθ' όλο αυτό το διάστημα η Ελλάδα θα εντείνει τις προσπάθειες της με αυστηροποίηση των διαδικασιών για να πετύχει την άρση των διαβατηριακών ελέγχων».

Οι επιπτώσεις

Όπως υπογραμμίζουν στο «b.s.» στελέχη της κρουαζιέρας «η επιβολή βίζας για τους πολίτες ορισμένων χωρών, όπως για παράδειγμα της Τουρκίας και της Ρωσίας, δεν είναι απαίτηση της συνθήκης Σένγκεν αλλά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνθήκη απλά επιβάλλει κοινές διαδικασίες για την έκδοση βίζας, παροχή ασύλου, μετακίνηση των πολιτών εντός της ζώνης και άλλα προαναφερθέντα. Συνεπώς, η Ελλάδα δε δύναται να άρει μονομερώς απαιτήσεις για βίζα από τρίτες χώρες επειδή συνεχίζει να παραμένει κράτος-μέλος της Ένωσης. Οποιαδήποτε απόκλιση από τις μέχρι σήμερα διαδικασίες έκδοσης βίζας Σένγκεν, για πρόσκαιρους λόγους, θα δυσκολέψει περεταίρω τη διαδικασία αξιολόγησης για την «επανεισδοχή» της χώρας στη ζώνη Σένγκεν, μετά από μια υποτιθέμενη προσωρινή απομόνωση της» και προσθέτουν:

«Η απομόνωση της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν ενδέχεται να δυσχεράνει την κατηγορία εισερχόμενου τουρισμού από τρίτες χώρες των οποίων οι πολίτες σχεδιάζουν να επισκεφθούν στη συνέχεια και άλλες χώρες που βρίσκονται στη ζώνη. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να εκδώσουν βίζα για να μπουν στην Ελλάδα και μετά πάλι βίζα Σένγκεν από μια άλλη χώρα- μέλος την οποία σκοπεύουν να επισκεφθούν. Αυτό σημαίνει περισσότερη γραφειοκρατία, χρόνο και κόστος».

Υπάρχει όμως και συνέχεια αφού όπως υπογραμμίζουν στελέχη του τουριστικού κλάδου που ασχολούνται με το θέμα «σε όλα τα σημεία εισόδου εξόδου από και προς χώρες Ευρωπαϊκής Ένωσης-αεροδρόμια και λιμάνια- η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταστήσει σημεία διαβατηριακού ελέγχου για όσο διάστημα παραμένει «εκτός Σέγκεν». Αυτό θα απαιτήσει πρόσθετο εξοπλισμό, χώρο και προσωπικό το οποίο μεταφράζεται σε καθυστερήσεις και κόστος» και καταλήγουν:

«Τέλος θα επηρεασθεί και η διακίνηση εμπορευμάτων με φορτηγά μέσω ελληνικών λιμανιών προς Ιταλία κυρίως καθ' ότι οδηγοί των οχημάτων που μεταφέρουν εμπορεύματα θα πρέπει να σταθμεύουν τα οχήματα τους και να προσέρχονται στα σημεία διαβατηριακού ελέγχου και κατά την είσοδο έξοδο τους από την Ελλάδα αλλά και κατά την άφιξη-αναχώρηση τους από την Ιταλία. Αυτό μεταφράζεται σε χρόνο και κόστος».

Αποδυνάμωση Συνθήκης Σένγκεν και Ευρωπαϊκή Ένωση

Όπως επισημαίνουν διπλωματικοί κύκλοι « η Ελλάδα λόγω των εξ' Ανατολάς αμφισβητήσεων των θαλασσίων συνόρων της κατάφερε μέσω της συνθήκης να κατοχυρώσει τα θαλάσσια σύνορα της ως εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό έχει και μια αποτρεπτική ισχύ σε περίπτωση που οποιαδήποτε χώρα εκτός ζώνης προβεί σε ενέργειες αμφισβήτησης συνόρων καθ' ότι η συνθήκη προβλέπει την από κοινού φύλαξη των συνόρων σε περιπτώσεις κρίσεων, τουλάχιστον σε επίπεδο συνοριοφυλακής μέχρι στιγμής (FRONTEX)».

Στη συνέχεια υπογραμμίζουν ότι μία ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας θα αποδυναμώσει μία από τις βασικές αρχές της Ε.Ε.:

«Μια από της βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η ελεύθερη κίνηση και εγκατάσταση των πολιτών εντός της Ένωσης. Ως ένα σημείο, λοιπόν, η αποδυνάμωση της συνθήκης θα σήμαινε και αποδυνάμωση αυτής της βασικής ελευθερίας. Η συνθήκη είχε σχεδιασθεί να λειτουργεί ενισχυτικά στην αρχή ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών όπως και στην παραμονή τους σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος, με στόχο να δημιουργήσει μια ήπειρο χωρίς εσωτερικά σύνορα. Οποιαδήποτε μεταβολή ή αναθεώρηση της συνθήκης λογικά θα αποτελέσει πλήγμα σε αυτή την αρχή και να ανοίξει το κεφάλαιο για την αναθεώρηση της αρχής της ελεύθερης μετακίνησης πολιτών. Κάτι τέτοιο όμως θα μπορούσε να γίνει προπομπός για περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών και κεφαλαίων που τελικά θα οδηγούσε και στην αμφισβήτηση της Ένωσης.»

Συνέπειες στον Τουρισμό- Μύθοι και Αλήθειες:

Υπάρχουν όμως και στελέχη της κρουαζιέρας που θέλουν να διατηρούν την αισιοδοξία τους εφόσον γίνει πραγματικότητα το σενάριο περί εξόδου της Ελλάδας από τη Συνθήκη. Επισημαίνουν στο «b.s.»:

«1.Μύθος: Θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις από τη μειωμένη τουριστική κίνηση από χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που θα έρθει ως συνέπεια της εξόδου της Ελλάδας από τη Σένγκεν.

Αλήθεια: Η τουριστική κίνηση δεν πρόκειται να μειωθεί λόγω της εξόδου από τη Σένγκεν. Όπως δεν έχει μειωθεί π.χ. στην Αγγλία ή στην Κύπρο που δεν ανήκουν στη Συνθήκη. Είναι ξεκάθαρο ότι πιο σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η σωστή ενημέρωση όλων των πολιτών της Ευρώπης ότι δεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε θέμα ή δυσκολία κατά την είσοδο ή την έξοδό τους από την Ελλάδα

2.Μύθος: Πλήγμα θα δεχθεί και ο τουρισμός ως φυσικό επακόλουθο της μείωσης του αισθήματος ασφάλειας που θα νιώθει κάθε Ευρωπαίος και μη που θα σκεφτεί να επισκεφθεί την πατρίδα μας.

Αλήθεια: Είναι λάθος να συνδέεται η ασφάλεια με τη Συνθήκη Σένγκεν. Η εμπέδωση της ασφάλειας μιας χώρας είναι καθαρά ευθύνη των κρατικών μηχανισμών και των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει σε αυτό τον τομέα. Η εικόνα του ασφαλούς προορισμού είναι απότοκο έγκαιρων μέτρων και συμμόρφωσης με διεθνείς κανόνες καθώς και κατάλληλος τεχνολογικός εξοπλισμός. Για παράδειγμα στα λιμάνια είναι η πιστοποίηση κατά τον κώδικα ISPS ή εγκατάσταση με κάμερες κλειστού κυκλώματος για την παρακολούθηση επιβατών και πλοίων. Επίσης, είναι σημαντική η εκπαίδευση και οι σωστές περιπολίες τόσο στην ξηρά όσο και στις ακτές».