Πισωγύρισμα για την ανάπτυξη η εκτόξευση του εμπορικού ελλείμματος

Την ανάγκη «αλλαγής του παραγωγικού προτύπου με αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών» επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Πάνος Τσακλόγλου

του Αργύρη Παπαστάθη

Το καμπανάκι για τον κίνδυνο της στρεβλής ανάπτυξης που θα βασίζεται ξανά στην κατανάλωση εισαγόμενων αγαθών (όπως την δεκαετία του 2000) χτύπησε την Παρασκευή η Ελληνική Στατιστική Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το εμπορικό έλλειμμα έφτασε στα 14,78 δισ. ευρώ κατά το πρώτο

οκτάμηνο του έτους και ήταν υψηλότερο κατά 20,4% σε σύγκριση με αντίστοιχο διάστημα του 2016 (12,28 δισ. ευρώ).

Τα μέχρι στιγμής στοιχεία του 2017 δείχνει ότι οι ημέρες της εξισορρόπησης του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών εξατίας της βαθειάς ύφεσης κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης (που γκρέμισε τις εισαγωγές) έχουν πια περάσει όσο ανακάμπτει η οικονομία. Πώς ανακάμπτει όμως; Το εμπορικό έλλειμμα επιστρέφει και αποτελεί πηγή ανησυχίας για την ανταγωνιστικότητα και τα κεκτημένα της δημοσιονομικής προσπάθειας.

Το παρήγορο είναι ότι εκτός από τις εισαγωγές και οι εξαγωγές αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς αλλά δεν μπορούν να συγκριθούν με όρους όγκου καθώς οι εισαγωγές παραμένουν σταθερά πολύ υψηλότερες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική αξία των εισαγωγών στο οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου ήταν 33,4 δισ. ευρώ, και ήταν αυξημένη κατά 17,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, ενώ η συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε σε 18,7 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 15,1% από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ειδικότερα για τον Αύγουστο, η αξία των εισαγωγών ανήλθε 3,6 δισ. ευρώ (αύξηση 14,3% από πέρυσι), ενώ η αξία των εξαγωγών ήταν 2 δισ. ευρώ (αύξηση 3,5%). Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου τον Αύγουστο ανήλθε σε 1,6 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 31,1% από τον Αύγουστο του 2016.

O προβληματισμός που εκφράζουν οικονομολόγοι εντοπίζεται στις δυσκολίες του εγχειρήματος για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με την ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών που θα στηρίζονται σε μια παραγωγική οικονομία.

«Στα τέλη της δεκαετίας του 2000 είχαμε φτάσει σε μια κατάσταση που ήταν εκρηκτική. Είχαμε αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούμε "δίδυμα ελλείμματα", δηλαδή ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στο δημοσιονομικό μας ισοζύγιo» σημειώνει ο καθηγητής Οικονομικών κ. Πάνος Τσακλόγλου. «Ενώ η κρίση εμφανίστηκε σαν κρίση δημοσιονομική, νομίζω ότι στην πραγματικότητα, το πραγματικό πρόβλημα της χώρας, ήταν πρόβλημα ανταγωνιστικότητας» προσθέτει.

«Για να μπούμε στον ενάρετο δρόμο της ανάπτυξης απαιτείται διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας, επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και αλλαγή του παραγωγικού προτύπου με αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών» επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.

Υπενθυμίζεται ότι το 2009, τη χρονιά του μεγάλου εκτροχιασμού της ελληνικής οικονομίας, εκτός από το έλλειμμα 15,1% στον Προϋπολογισμό η Ελλάδα παρουσίασε εμπορικό έλλειμμα 11,2%. Το 2013 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε πλεόνασμα ύψους 1,2 δισ. ευρώ (ή 0,7% του ΑΕΠ) για πρώτη φορά από το 1948 που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε ετήσια βάση.