Μήπως ο κόσμος του Νταβός είναι μέρος του προβλήματος;

Ο διάσημος οικονομολόγος και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Κένεθ Ρογκόφ, σχεδόν βεβαιώθηκε για τη νίκη Τραμπ στις ΗΠΑ, όταν οι συμμετέχοντες στο περσινό WEF είχαν πει ότι ο Τραμπ δεν πρόκειται ποτέ να γίνει πρόεδρος. «Ένα αστείο που έχω πει σε περίπου 1000 ανθρώπους από τη μέρα που έφυγα από το Νταβός τον περασμένο Γενάρη, ήταν ότι η συμβατική σοφία του WEF

είναι πάντα λάθος», αναφέρει ο καθηγητής του Χάρβαρντ. «Ασχέτως από το πόσο απίθανο φαίνεται κάτι, θα γόινει αν το Νταβός υποστηρίζει το αντίθετο», λέει.

Η επαναλαμβανόμενη αποτυχία της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ να προβλέψει τι θα γίνει – τρανό παράδειγμα η απόφαση της Βρετανίας να αφήσει την ΕΕ, με το δημοψήφισμα του καλοκαιριού - δεν φαίνεται και πολύ αστεία σε αυτούς που θα επιστρέψουν φέτος στις ελβετικές Άλπεις. Μετά από μια χρονιά γεμάτη πολιτικές αναταράξεις που προκάλεσαν αναστάτωση και στις χρηματαγορές και «πριόνισαν» τις καρέκλες αρκετών πρώην ισχυρών θαμώνων του Νταβός, η ανησυχία που κυριαρχεί στο φετινό φόρουμ δεν είναι για τις λανθασμένες προβλέψεις, αλλά για τη λανθασμένη θεώρηση του κόσμου εν γένει.

Στις τέσσερις δεκαετίες της ύπαρξής του, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εξέθρεψε ένα κλίμα υπέρ της παγκοσμιοποίησης και των ανοιχτών αγορών. Στον πυρήνα του βρίσκεται η πεποίθηση ότι τα αγαθά, τα κεφάλαια και οι άνθρωποι μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα, ανεξαρτήτως συνόρων. Μια αρχή που μπορεί να φέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στους μορφωμένους και τους εύπορους, αλλά μάλλον τρομακτική γι' αυτούς που δεν έχουν αυτά τα δύο προνόμια.

Το τετραήμερο από 17 έως και 20 Ιανουαρίου που διαρκεί το Φόρουμ στο Νταβός, μπορεί να γίνει η στιγμή της αλήθειας για τους 3.000 συμμετέχοντες. Οι υπογράφοντες το άρθρο αναρωτιούνται: τελικά το Νταβός είναι το πιο ακριβό και πολυτελές σημείο συνάντησης για την ανταλλαγή ιδεών ή απλά το μέρος του προβλήματος;

«Από την αρχή της ύφεσης, ωφελήθηκαν τα ανώτερα εισοδήματα και επλήγησαν οι μεσαίες και οι χαμηλότερες τάξεις», αναφέρει ο Nariman Behravesh, επικεφαλής οικονομολόγος της IHS Markit. «Ο τρόπος θεώρησης του κόσμου από το Νταβός δεν έχει καταφέρει να οδηγήσει σε ευρεία οικονομική ανάκαμψη».

Αναμφίβολα ο κόσμος βρίσκεται στο κατώφλι του λαϊκισμού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάλυση μακροχρόνιων δεσμών και παγκόσμιων ισορροπιών. Παράδειγμα το Brexit και οι επιπτώσεις του στο εμπόριο, όπως και η νίκη Τραμπ, αλλά και οι εξελίξεις στην Ιταλία με τηνν παραίτηση Ρέντσι ή η άνοδος της Ακροδεξιάς στη Γαλλία.

Στη Γερμανία το ακροδεξιό AfD προσπάθησε να κεφαλαιοποιήσει την πτώση της δημοτικότητας της Μέρκελ με τη στάση της στο μεταναστευτικό, καθώς κάποιοι θεωρούν ότι άφησε τη χλωρα έρμαιο στα χέρια τρομοκρατών. Σχεδόν το 1/3 των επενδυτών ομολόγων που ρωτήθηκαν σε έρευνα της Bank of America Merrill Lynch τον περασμένο μήνα, θεωρούν ως Νο1 απειλή την ανάδυση του λαϊκισμού.

Οι βετεράνοι του Νταβός προσπαθούν, στο μεταξύ, να αναπτύξουν έναν παγκόσμιο καπιταλισμό πιο συντονισμένο με τις διεθνείς τάσεις. Όπως εξάλλου είχε δηλώσει και η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ στις αρχές Δεκεμβρίου, επιθυμεί μια μετακίνηση προς έναν καπιταλισμό με ένα διαφορετικό πρόσωπο που δεν θα αφήνει ανθρώπους αποκλεισμένους».

Και ο αντιπρόεδρος της BlackRock, Philipp Hildebrand, ανέφερε σε συνέντευξή του ότι είναι σημαντικό «να υπάρξει μια επανατοποθέτηση για να φανεί ότι το Νταβός μπορεί να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση του μεγάλου ζητήματος των άνισων ευκαιριών».

«Την τελευταία φορά που εκδηλώθηκε μαζικός φόβος για την παγκοσμιοποίηση, την οικονομική στασιμότητα και τη φτώχεια ήταν μετά το κραχ του 1929. Πρέπει να μάθουμε το μάθημά μας από εκείνο το παράδειγμα», αναφέρει η Ngaire Woods, πρύτανης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συχνή επισκέπτρια του Νταβός.

«Θα πρέπει να υπάρξει ταπεινοφροσύνη. Εδώ και 30 χρόνια η ελίτ λέει "διαχειριζόμαστε την παγκοσμιοποίηση και την έχουμε κάνει λειτουργική για όλους". Όπμως δεν μπορεί να συνεχίσει να το ισχυρίεται αυτό», καταλήγει ο Woods.

Συμπέρασμα; Οι πεποιθήσεις των τελευταίων 40 ετών που εξέθρεψε το Νταβός είναι στην καλύτερη περίπτωση αποτυχημένες και στη χειρότερη νεκρές.