Μιχ. Αραμπατζής (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ): Η στρατηγική συνεργασία με τη Lidl και η επέκταση στις ΗΠΑ

Του Δημήτρη Μαρκόπουλου

Ο επιχειρηματίας που ξεκίνησε στα 17 του να κάνει business με έναν μικρό φούρνο σε μια γωνιά της Βόρειας Ελλάδας, εξελίχθηκε, μόνος και χωρίς τις πλάτες κανενός, σε βιομήχανο κρουασάν και κατεψυγμένης ζύμης, ο οποίος μάλιστα πούλησε τρεις φορές τις εταιρείες του, πάντοτε κερδίζοντας και κατόπιν επανεπενδύοντας τα χρήματά του. Ο Μακεδόνας Μιχάλης Αραμπατζής σαφώς δεν είναι ένας τυχαίος επιχειρηματίας. Είναι ένας δαιμόνιος businessman

που δημιουργεί αξία και αναλαμβάνει το ρίσκο. Κάπως έτσι και σήμερα με την Ελληνική Ζύμη, τη βιομηχανία παραγωγής προϊόντων ζύμης, προχωρά δυναμικά και τολμά εκεί που άλλοι απέτυχαν, να περάσει δηλαδή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή ή, για την ακρίβεια, από το τέλος, ήτοι τις πιο πρόσφατες εξελίξεις της βιομηχανίας. Η μακεδονική εταιρεία είναι από εκείνες που κατανόησαν άμεσα τη δυναμική της σύνδεσης με τους μεγάλους λιανέμπορους και της παραγωγής private label. Με αυτό το σκεπτικό, λοιπόν, ξεκίνησε το 2004 μια εποικοδομητική συνεργασία με τη Lidl. Αρχικά με μικρές παραγγελίες, γρήγορα όμως με περισσότερες, με την Ελληνική Ζύμη να γίνεται σύντομα στρατηγικός συνεργάτης της Lidl.

Αυτή τη στιγμή, σε σύγκριση με την αρχή της συμφωνίας, η βιομηχανία παράγει 15πλάσιες ποσότητες προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας για την πολυεθνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ που έδρα της έχει επίσης τη Σίνδο στη Θεσσαλονίκη. Η εν λόγω συμφωνία είναι που οδήγησε τη βιομηχανία του κ. Αραμπατζή στο εξωτερικό, και αυτό γιατί η Lidl την πήρε από το χέρι και την πήγε προϊοντικά σε 28 χώρες μέσω των καταστημάτων της, ενώ αυτή τη στιγμή συνολικά η διεθνής παρουσία της φτάνει τις 49 αγορές. Οπως επίσης αυτή η συνεργασία είναι που οδηγεί τώρα την Ελληνική Ζύμη στις ΗΠΑ, λόγω της μεγάλης επένδυσης της πολυεθνικής αλυσίδας εκεί.

Αν κρίνουμε από τις εγχώριες συνθήκες και τα προβλήματα, αυτή η συμμαχία είναι στρατηγική. Και αυτό διότι απεγκλωβίζει την επιχείρηση από τα δεινά της εγχώριας καθημερινότητας και όλα όσα τραβούν τόσες και τόσες βιομηχανίες στον τόπο μας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελληνική Ζύμη - Αραμπατζής Μ. ΑΒΕΕ παράγει τους κωδικούς της private label (PL) σειράς Kαρδίς για τη Lidl Hellas, καθώς και 17 κωδικούς των διεθνών brands Εridanus, Toppo και Culinea, που έχουν παρουσία στα ράφια της αλυσίδας σε διάφορες χώρες του εξωτερικού.

Η εταιρεία το 2007 συνέπραξε με τη Vivartia (ο μεγάλος ελληνικός όμιλος κατέχει το 49%) και παράγει αυτή τη στιγμή στον τομέα του food service 550 κωδικούς, τόσο στα επώνυμα όσο και στα PL προϊόντα. Διαθέτοντας, επίσης, διεθνές αποτύπωμα, έχει τοποθετηθεί στις διεθνείς αγορές, με τις εξαγωγές να αποτελούν αυτή τη στιγμή το 30% του τζίρου της, με στόχο το ποσοστό αυτό να ανέβει πάνω από το 50% σε βάθος δεκαετίας.

Αποτέλεσμα της φρενήρους αυτής πορείας είναι από το φθινόπωρο να έχει τεθεί σε λειτουργία ένα τρίτο μεγάλο εργοστάσιο στη Σίνδο, σε μια επένδυση της οικογένειας Αραμπατζή και των λοιπών μετόχων που ξεπέρασε τα 10 εκατ. ευρώ. Βέβαια οι επενδύσεις δεν σταματούν εδώ. Κάθε χρόνο η εταιρεία επιδιώκει να καινοτομεί και γι’ αυτό δαπανά έως 5 εκατ. ευρώ για τον εξοπλισμό της.

Και όλα αυτά με μια διαρκώς αυξητική πορεία ως προς τα οικονομικά της αποτελέσματα, αφού η Ελληνική Ζύμη αναμένεται να κλείσει το 2017 με τζίρο που θα κυμαίνεται περί τα 72 εκατ. ευρώ, EBITDA της τάξεως των 11,5 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη που υπολογίζονται σε 9,9 εκατ. ευρώ. Και μάλιστα την ίδια στιγμή που κατακτά το ένα βραβείο πίσω από το άλλο, όπως πρόσφατα το Αριστείας Μεγάλης Επιχείρησης, στην 5η τελετή απονομής του θεσμού «Βραβεία Ελληνική αξία Βορείου Ελλάδος 2017». Πρόκειται για τον θεσμό του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος που στόχο έχει την ανάδειξη, την προβολή και τελικά τη βράβευση μεταποιητικών επιχειρήσεων που ξεχώρισαν για τις επιδόσεις τους τη χρονιά που πέρασε.

Ανοδική πορεία

Ηδη ο κ. Αραμπατζής δρέπει τους καρπούς της προσπάθειάς του, ενώ έχει τοποθετήσει και τον γιο του Κώστα σε διευθυντική θέση στον τομέα του Μάρκετινγκ. Ο 59χρονος επιχειρηματίας, εξάλλου, γνωρίζει τον τρόπο που έρχεται η επιτυχία, μια που εδώ και 42 χρόνια έχει πάρει -και κερδίσει- τα ρίσκα του. Για να γίνει κατανοητή η θετική πορεία της Ελληνικής Ζύμης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πέρυσι ο κύκλος εργασιών της έφτασε περίπου στα 67,2 εκατ. ευρώ, ενώ παρουσιάζει μηδενικό δανεισμό. Παράλληλα με τη Lidl η εταιρεία διαθέτει στην εγχώρια λιανική αγορά τα προϊόντα της μέσω των σούπερ μάρκετ Μασούτης και άλλων μικρών αλυσίδων. Οι περισσότεροι γνωρίζουν το σήμα Χρυσή Ζύμη, ενώ την Ελληνική Ζύμη μπορεί να τη βρει κανείς σε χώρες όπως οι Γερμανία, Κύπρος, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία και Τουρκία. Μόλις αυτή τη χρονιά ξεκίνησε με τις ΗΠΑ, ενώ τα τελευταία χρόνια έκανε σημαντικές και επιτυχημένες εξαγωγικές προσπάθειες στην αραβική χερσόνησο και την Αυστραλία. Να σημειωθεί ότι η εταιρεία ως έχει ιδρύθηκε από τον κ. Αραμπατζή το 2001, ο οποίος παλιότερα -το 1980- είχε ιδρύσει και κατείχε για πολλά χρόνια τη Μακεδονική Σφολιάτα, η οποία στη συνέχεια πουλήθηκε στη ΔΕΛΤΑ. Από το 2007 το 49% της Ελληνικής Ζύμης κατέχει η Vivartia, μέσω της εταιρείας Μπάρμπα Στάθης, παράγοντας ζύμη, σφολιάτες, πίτες, κρουασάν, μπουγάτσες, ντόνατς, πίτσες και άλλα συναφή προϊόντα, αποτελώντας μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης. Στις 31/12/2016 απασχολούσε κεφάλαια της τάξεως των 63,83 εκατ. ευρώ, με 60,41 εκατ. έναν χρόνο πριν, εκ των οποίων ίδια κεφάλαια ήταν τα 40,26 εκατ., με 63,1% και κεφάλαια τρίτων τα υπόλοιπα, ενώ απασχολούσε 484 εργαζομένους έναντι 417 το 2015, οι οποίοι σήμερα έχουν ανέλθει πλέον σε 545 άτομα.

Οι τρεις εξαγορές-ζωές του Μιχάλη Αραμπατζή

Βέβαια ο κ. Αραμπατζής δεν είναι κάποιος τυχαίος businessman. Εφτιαξε τα πάντα από το μηδέν, πούλησε τις επιχειρηματικές του προσπάθειες τρεις φορές (ορισμένες στο 100% και κάποιες άλλες σε μερίδια) και δικαιώθηκε. Το 1975, σε ηλικία μόλις 17 ετών, ο Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας άνοιξε ένα κατάστημα λιανικής πώλησης αρτοσκευασμάτων στα Νέα Μάλγαρα της Θεσσαλονίκης. Η ανοδική του πορεία και οι αποδεδειγμένες ικανότητές του θα εξελίξουν το αρτοποιείο αυτό σε μικρή βιοτεχνία που παρήγε μπουγάτσες και τυρόπιτες. Το 1983, βλέποντας τις τάσεις διατροφής από το εξωτερικό να έρχονται και στην Ελλάδα, στράφηκε στην παραγωγή κρουασάν ενώ άρχισε να κοιτάζει και προς την κατεύθυνση της κατεψυγμένης ζύμης, αν και τότε ήταν κάπως νωρίς. Σύντομα θα τα καταφέρει στον τομέα των κρουασάν σε τέτοιον βαθμό ώστε το 1992 ο τζίρος των προϊόντων αυτών να ξεπερνά τα 6 εκατ. ευρώ (κοντά στα 2 δισ. δρχ. της εποχής). Η κορυφαία εταιρεία Chipita και ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, βλέποντας τη δυναμική των πραγμάτων, προσέφεραν στον κ. Αραμπατζή πολλά χρήματα, ο οποίος τελικά τους παραχώρησε τον κλάδο των κρουασάν και με τα χρήματα που εξασφάλισε στράφηκε στην κατεψυγμένη ζύμη ανατρέποντας τη μέχρι τότε κυριαρχία άλλων παικτών. Ενας από αυτούς ήταν και η ΔΕΛΤΑ του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, του βιομηχάνου που στο μέλλον θα συνεταιριζόταν με τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο στη Vivartia και ο οποίος σύντομα έστρεψε το ενδιαφέρον του προς τη Μακεδονική Σφολιάτα του κ. Αραμπατζή. Κάπως έτσι, το 1998 και σε ηλικία μόλις 38 ετών, ο κ. Αραμπατζής πούλησε την εταιρεία του στην Αλεσις ΑΒΕΕ του κ. Δασκαλόπουλου, εξασφαλίζοντας παράλληλα το 23% της τελευταίας. Τρία χρόνια μετά, όμως, επανήλθε στην ενεργό δράση, καθώς πουλώντας και αυτό το μερίδιο στη ΔΕΛΤΑ αποφάσισε να δημιουργήσει νέα ανταγωνιστική προς την Αλεσις βιομηχανία, την Ελληνική Ζύμη - Αραμπατζής Μιχαήλ ΑΒΕΕ. Με βάση στη Σίνδο, θα ξεκινήσει την προσπάθειά του άμεσα, επενδύοντας στην ανερχόμενη αγορά του catering και στην καλή σχέση με τη Lidl και δημιουργώντας εγκαταστάσεις 6.000 τ.μ. Κατόπιν, το 2007, η Vivartia εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της νέας αυτής εταιρείας με μειοψηφικό ποσοστό.