Η Τράπεζα της Ελλάδος τίμησε τον Νάσο Δετζώρτζη

Η Τράπεζα της Ελλάδος τίμησε τον λογοτέχνη, μεταφραστή, επιμελητή εκδόσεων και αρθρογράφο Νάσο Δετζώρτζη (1911-2003), σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα το απόγευμα στην Αίθουσα Γενικών Συνελεύσεων της Τράπεζας.

Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό ο Διοικητής Γιάννης Στουρνάρας

και μίλησαν η Επίκουρος Καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αντιγόνη Βλαβιανού και ο συγγραφέας-αρθρογράφος Τάκης Θεοδωρόπουλος.

Ο Καθηγητής Ν. Ε. Καραπιδάκης, διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία», συντόνισε την εκδήλωση. Ο διευθυντής του Κέντρου Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος Παναγιώτης Παναγάκης διάβασε μήνυμα της Ακαδημαϊκού και ποιήτριας Κικής Δημουλά, η οποία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην εκδήλωση.

Στο χαιρετισμό του, ο Γιάννης Στουρνάρας αναφέρθηκε στην πορεία του Δετζώρτζη στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπου εργάστηκε από το 1942 μέχρι το 1968, και είχε τη φιλολογική και τυπογραφική επιμέλεια του περιοδικού των υπαλλήλων «Ο Κύκλος».

«Τις αρετές του Δετζώρτζη εκτίμησαν πολλοί σημαντικοί σύγχρονοί του και τον τίμησαν με τη φιλία τους», επεσήμανε ο κ. Στουρνάρας, ο οποίος προσέθεσε ότι χαρακτηριστικό δείγμα της εν λόγω φιλίας αποτελεί η συλλογή τεκμηρίων από το προσωπικό αρχείο του Δετζώρτζη, που δημοσιεύεται στο αναμνηστικό τεύχος του Κύκλου, το οποίο εκδόθηκε με αφορμή την εκδήλωση.

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι η τιμητική εκδήλωση για τον Δετζώρτζη έχει ιδιαίτερη σημασία για την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς προηγήθηκαν δύο άλλες τιμητικές εκδηλώσεις, μία για την Κική Δημουλά και μία για τον Ηλία Βενέζη, δύο προσωπικότητες των ελληνικών γραμμάτων που εργάστηκαν στην Τράπεζα.

«Είναι σημαντικό ότι η Τράπεζα δεν στάθηκε μόνο σε αυτούς και έτσι σήμερα τιμά έναν σημαντικό λόγιο, που ευτυχής συγκυρία έφερε στους κόλπους της», επεσήμανε. «Ελπίζουμε η αποψινή εκδήλωση να γίνει η αφορμή να τον συστήσουμε και στους νεότερους, που ίσως δεν είχαν μέχρι τώρα την ευκαιρία να γνωρίσουν τη λαμπερή προσωπικότητα που εκείνος αποτελούσε».

Η Αντιγόνη Βλαβιανού, στην εκτενή αναφορά της για τον Δετζώρτζη, μίλησε για την «αριθμητική της ζωής του», κάνοντας αναφορά στη σύνθετη προσωπικότητα και την πολυπράγμονα δράση του.

Ξεκίνησε με την καταγωγή του, από αρχοντική οικογένεια της Κέρκυρας, την αγάπη του για την ελληνική και τη γαλλική λογοτεχνία, την ενασχόλησή του με τις εκδόσεις και την επιμέλεια βιβλίων δίπλα σε σημαντικούς λογοτέχνες και φιλολόγους της εποχής, με πολλούς από τους οποίους ήταν προσωπικός φίλος (ενδεικτικά: Γρηγόριος Ξενόπουλος, Τέλλος Άγρας, Ιωάννης Συκουτρής, Κώστας Βάρναλης, Άγγελος Σικελιανός, Κωστής Παλαμάς, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Ηλίας Βενέζης, Άγγελος Τερζάκης, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Καββαδίας, Νίκος Γκάτσος, Μ. Καραγάτσης, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Κώστας Γραμματόπουλος και Γιάννης Μόραλης).

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σταδιοδρομία του Δετζώρτζη στην Τράπεζα της Ελλάδος και τη σύνδεσή του με τον «Κύκλο», την επιμέλεια του οποίου ανέλαβε κατόπιν εισήγησης του Ηλία Βενέζη, επί διοικήσεως Ξενοφώντα Ζολώτα. «Περιπαθή αναγνώστη της λογοτεχνίας» τον χαρακτήρισε η Αντιγόνη Βλαβιανού και έδωσε έμφαση στη γλωσσική καλαισθησία και την ανεξιγλωσσία που χαρακτηρίζει το μεταφραστικό και το συγγραφικό έργο του (ποιήματα, δοκίμια, πεζά), αλλά και τη γενικότερη επιμέλεια των εκδόσεων που είχε αναλάβει.

Στο μήνυμά της η Κική Δημουλά τόνισε: «Η αναφορά μου στον Δετζώρτζη είναι ένα προσκλητήριο να παραστεί ως άφθαρτος ανάμεσα σε όσους τον γνώρισαν και σε αυτούς που δεν είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν. Έζησα περίπου οκτώ χρόνια κοντά του κι έμαθα σ΄αυτό το διάστημα όσα γράμματα, σπουδάσματα και θαύματα δεν ήξερα, μια γνώση που συντελούσε στο να εκτιμώ τον Δετζώρτζη κάθε μέρα και πιο πολύ».

Αναφερόμενη στον «Κύκλο» και τη δουλειά του Δετζώρτζη για το περιοδικό των εργαζομένων της Τράπεζας, η Κική Δημουλά σημείωσε: «Αυστηρά τελειομανής, συντριπτικά ευφραδής, θανατηφόρα καυστικός για τις ατέλειες των κειμένων που υποβάλλονταν για να δημοσιευτούν στο περιοδικό, ωσάν η τελειότητα να είναι εύκολα προσιτή στον καθένα μας - ενώ πίστευε ότι δεν ήταν ούτε και στο δικό του σεμνό χέρι.

Κι αυτός ίσως ήταν ο λόγος που δίσταζε να μεταφράσει τον λατρευόμενο συγγραφέα Προυστ, τον Μπέκετ και άλλους γίγαντες του πνεύματος, ώσπου τόλμησε, καθιστώντας έτσι αξιομνημόνευτη τη μεγάλη προσφορά του στα γράμματα». Για να καταλήξει: «Τον αγαπούσα θαυμαστικά, όπως αγαπάμε αφιλοκερδώς το κάθε απρόσιτο».

Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος βασίστηκε σε προσωπικές αναμνήσεις ή αναφορές που έχουν να κάνουν με την πρόσφατη έρευνά του σχετικά με τον Ιωάννη Συκουτρή, δάσκαλο και φίλο του Δετζώρτζη, και μετέφερε τις αναμνήσεις του από τις συναντήσεις που είχε με τον τιμώμενο.

Μίλησε επίσης για την ανέκδοτη μετάφραση έργων του Προυστ από τον Δετζώρτζη, τον κατέταξε στην κατηγορία των συγγραφέων που αναθεωρούσαν διαρκώς το έργο τους, όπως ο Φλωμπέρ, και τόνισε ότι ανήκε στους συγγραφείς που είναι «κανονικοί άνθρωποι», με την έννοια ότι είναι ενταγμένοι στο κοινωνικό πλαίσιο (δουλειά – οικογένεια), σε αντίθεση με εκείνους που είναι εντελώς ξεκομμένοι από αυτό. Τέλος, τόνισε ότι «η ανεξιγλωσσία που πρέσβευε ο Δετζώρτζης θα μπορούσε να αποτελέσει αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης της αγλωσσίας που χαρακτηρίζει την εποχή μας».