Η αμερικανική πολιτική σκηνή μπροστά σε αδιέξοδo

Είναι εύκολο να περιγραφούν οι πρόσφατες εξελίξεις, οι οποίες αφορούν στην αδυναμία ψήφισης του νέου προϋπολογισμού, στο νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ. Η αποτυχία του Κογκρέσου αποτελεί το επιστέγασμα μίας αναμέτρησης που διαρκεί εδώ και 33 μήνες, με θέμα τον προϋπολογισμό ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι ανέκτησαν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων τον Ιανουάριο 2011, με την εκλογή δεκάδων υποψηφίων του Tea Party.

Η

αιτία του αδιεξόδου ονομάζεται «Obamacare», όπως ονομάζεται η μεταρρύθμιση στον τομέα της Υγείας και συνοψίζεται στην επιμονή των Ρεπουμπλικανών να συνδέουν κάθε έγκριση ομοσπονδιακής χρηματοδότησης με την εφαρμογή του εμβληματικού αυτού νόμου της κυβέρνησης Ομπάμα, ο οποίος ψηφίσθηκε το 2010, παρά τη λυσσώδη αντίδραση του ρεπουμπλικανικού στρατοπέδου, με προεξάρχοντες τους τενόρους του Tea Rarty.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους ψήφιζε το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, που θα επέτρεπε τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών, αλλά περιελάμβανε άρθρο, το οποίο μετέθετε έως και έναν χρόνο πίσω το πρόγραμμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που πέρασε ο Ομπάμα. Έτσι, το νομοσχέδιο απορριπτόταν από τη Γερουσία που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς.

Οι Ρεπουμπλικάνοι τα κάνουν όλα αυτά για να μην επιτρέψουν την εφαρμογή του χειρότερου σύστημα υγείας μεταξύ όλων των πλούσιων κρατών. Το υπόδειγμα του συστήματος Patient Protection and Affordable Care Act, γνωστό ως Obamacare, βασίζεται σε εκείνο που εισήγαγε το 2006 ο τότε κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Mitt Romney.

Ο νόμος Ομπάμα προβλέπει ότι από τα τέλη του ερχόμενου Μαρτίου κάθε Αμερικανός πολίτης θα πρέπει να διαθέτει ασφάλεια υγείας. Με άλλα λόγια, η πλουσιότερη και ισχυρότερη χώρα του πλανήτη θα αποκτήσει ένα κοινωνικό αγαθό που οι πολίτες της Ευρώπης απολαμβάνουν, λιγότερο ή περισσότερο, από τα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά.

Ο νόμος Ομπάμα για την καθολική ασφάλιση, ΗΠΑ, θεωρείται η πλέον σημαντική μεταρρύθμιση στο αμερικανικό σύστημα υγείας από το 1965 (πρόεδρος Τζόνσον) όταν ψηφίστηκε ο νόμος που εγγυάται πρόσβαση των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών στην ασφάλιση υγείας (Medicare) και ο νόμος για την πρόσβαση των φτωχών σε υπηρεσίες υγείας (Medicaid). Στόχος του νόμου Ομπάμα είναι μέσω της καθολικής ασφάλισης να προσφέρει ασφάλεια υγείας σε περίπου 48 εκατομμύρια Αμερικανούς πολίτες που σήμερα δεν έχουν κανενός είδους ασφάλιση. Το κόστος του Obamacare για κάθε Αμερικανό αποτελεί πεδίο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος το 2010. Τα φθηνότερα ασφαλιστικά σχέδια του Obamacare προσφέρουν μεγαλύτερη ασφαλιστική κάλυψη από τα αντίστοιχα ιδιωτικά ασφαλιστικά σχέδια που ισχύουν σήμερα και μεταξύ άλλων καλύπτουν και πολίτες που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Περίπου το 60% των Αμερικανών πολιτών που σήμερα είναι ανασφάλιστοι θα αποκτήσουν ασφάλεια υγείας με κόστος όχι μεγαλύτερο από 100 δολάρια τον μήνα (74 ευρώ) αν συνυπολογιστούν και οι κρατικές επιδοτήσεις, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Υγείας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς περίπου επτά εκατομμύρια Αμερικανοί αναμένεται να αγοράσουν τον πρώτο χρόνο την ασφάλεια υγείας που προσφέρει ο νόμος Ομπάμα. Οι επιχειρήσεις με περισσότερους από 50 εργαζομένους θα είναι υποχρεωμένες να ασφαλίζουν τους εργαζομένους τους από το 2015. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον νόμο Ομπάμα ξεπεράστηκε το 2012, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε ότι οι διατάξεις του νόμου είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα.

Πως μπορούν να ερμηνευθούν όλα τα παραπάνω , πως μπορούν να γίνουν κατανοητά ; Πως μπορεί να υπάρχει τόσο μεγάλη αδιαφορία για την στοιχειώδη παροχή βοήθειας στο 1/6 περίπου του αμερικανικού πληθυσμού το οποίο δεν έχει κυριολεκτικά στον ήλιο μοίρα από το ήμισυ σχεδόν του αμερικανικού πληθυσμού; Κρίσιμη ερώτηση η οποία για να απαντηθεί δημιουργεί την ανάγκη να εξετάσουμε εκ των «ένδον» τις ΗΠΑ και μάλιστα παρακάμπτοντας τις διαμορφωμένες πίστεις και πεποιθήσεις σύμφωνα με τις οποίες όλα «παίζονται» σε κάποιο μονοδιάστατο πεδίο, είτε αυτό είναι το πεδίο των οικονομικών συμφερόντων με άξονα των αμερικανικό πραγματισμό είτε στο γεωπολιτικό πεδίο και πάλι με κέντρο τα οικονομικά συμφέροντα. Έτσι όμως παραγνωρίζονται τα έντονα ιδεαλιστικά στοιχεία της αμερικανικής κοινωνίας, που αντανακλώνται ή νομιμοποιούν μια ορισμένη πολιτική πρακτική. Ο οικονομικός παράγοντας είναι πρωταρχικός αλλά η μονοδιάστατη οικονομική ή πολιτική εξήγηση έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία κατανόησης της αμερικανικής κατάστασης και την ιδεολογία που τη διέπει ως βάση για την παραγωγή πολιτικών συναινέσεων. Χωρίς αντίρρηση τα ισχυρά συμφέροντα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών παίζουν ρόλο στην άρνηση των ρεπουμπλικάνων να συμφωνήσουν στο Obamacare. Όμως η εξήγηση δεν είναι αρκετή.
Η προσεκτική μελέτη των κοινωνικών διεργασιών των τελευταίων 40 χρόνων με την εμφάνιση της μαζικοδημοκρατίας και όλες τις εκφράσεις του ύστερου καπιταλισμού είναι ο μοναδικός δρόμος ο οποίος μπορεί να μας οδηγήσει στην σημερινή πραγματικότητα των ΗΠΑ.

Πρέπει να θυμηθούμε ότι η αμερικανική κοινωνία βασίζεται στη «λατρεία του Εγώ» του Ατόμου, και την υπό όρους ελευθερία του, το οποίο στη διάρκεια του τελευταίου αιώνα αλλά κυρίως μετά τη δεκαετία του 1970 θα διαμορφωθεί σε «λατρεία του πανίσχυρου και επιτυχημένου Εγώ» έναντι των «αποτυχημένων» νομιμοποιούμενη από τον πουριτανικό και ευαγγελικό προτεσταντισμό. Διαγράφονται συνεπώς από το πολιτικό λεξιλόγιο , όλο και μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού έννοιες όπως η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα . Η αυτοπραγμάτωση του Εγώ στην αμερικάνικη κοινωνία καθοδηγείται στο έπακρο από μια υπερμεγέθη αντίληψη, θρησκευτικής (ευαγγελικής) προέλευσης, περί προεπιλεγμένων – επιτυχημένων οι οποίοι δεν μπορούν να παραχωρήσουν απολύτως τίποτε στους αποτυχημένους μια και η κοινωνική κατάσταση των τελευταίων αποτελεί δικιά τους αποκλειστική ευθύνη.

Αβίαστα μπορούμε να πούμε όμως, ότι η αμερικανική πολιτική σκηνή είναι σήμερα κάθετα διασπασμένη σε δύο ισομεγέθεις ομάδες με βάση ισχυρούς ιδεολογικούς λόγους κάτι που καθιστά άκρως επισφαλή τη συνέχιση της κανονικής διακυβέρνησης της χώρας προδιαγράφοντας μελλοντικές εκφυλιστικές και διαλυτικών καταστάσεις. Το γεγονός αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το μέλλον της αμερικανικής υπερδύναμης

Blogger Κώστας Μελάς