Γιατί είμαστε όλοι Σκωτσέζοι

Όταν ξεκίνησε η κρίση και η Ελλάδα βρέθηκε πρώτη «στη σέντρα», η άποψη που επικρατούσε στην ευρωζώνη ήταν ότι η χώρα μας ήταν μια εξαίρεση, ένα μαύρο πρόβατο που πλήρωνε το τίμημα των δικών της λανθασμένων επιλογών. Η άποψη ότι τα προβλήματα οφείλονταν σε θεσμικές και πολιτικές στρεβλώσεις ππου αφορούν στα θεμέλιδα της ευρωζώνης πέρναγαν στο περιθώριο. Λίγοι έδιναν άλλωστε σημασία τότε στις προειδοποιήσεις από διάφορες πλευρές ότι εάν η ενωμένη Ευρώπη δεν αλλάξει κινδυνεύει να διαλυθεί.

Το ευρωπαϊκό κατεστημένο μόλις

προ ολίγων μηνών μάλιστα θριαμβολογούσε ότι κατάφερε να διατηρήσει τη συνοχή του ευρώ και ότι η ευρωζώνη «κέρδισε το στοίχημα» και άντεξε στη θύελλα.

Σήμερα, όμως, το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης παρουσιάζει σαφή σημάδια διάλυσης.

Το ευρώ πράγματι διασώθηκε, αλλά το τίμημα ήταν η κοινωνική και η πολιτική διάσπαση της ευρωζώνης η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Ελλάδα ζει μια διαρκή καταστροφή και ολόκληρος ο ευρωπαϊκός Νότος βλέπει την απόσταση από τις χώρες του πυρήνα να μεγαλώνει. Οι οικονομίες της Γαλλίας και της Ιταλίας σέρνονται, ενώ η Γερμανία σφυρίζει αδιάφορα και επιμένει στις πολιτικές της λιτότητας.

Το επικείμενο δημοψήφισμα στη Σκωτία σφραγίζει την εικόνα, έστω και μόνο σε συμβολικό επίπεδο, αφού οι δυνάμεις που κινούν τις εξελίξεις εκεί είναι διαφορετικές.

Δεν παύει όμως να είναι αλήθεια ότι το ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα, δεν εξελίχθηκε σε ιστορία επιτυχίας η οποία θα προσέλκυε και τη Βρετανία. Αντίθετα, οι Βρετανοί δικαιώθηκαν που δεν μπήκαν στο ευρώ και τώρα οι Σκωτσέζοι ζυγίζουν εκείνοι κατά πόσον πρέπει να φύγουν από την ένωση με την Αγγλία και την Ουαλία.

Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει εξελιχθεί σε μια αντιδραστική διαδικασία, η οποία ευνοεί τις μεγάλες χώρες έναντι των μικρών, τους πλούσιους έναντι των φτωχών, το κεφάλαιο έναντι της εργασίας, αλλά και το διεθνοποιημένο τραπεζικό κεφάλαιο έναντι των παραγωγών και των μικρών επιχειρηματικών μονάδων. Πόσο ελκυστικό μπορεί να είναι;

Ουδέν κακόν αμιγές καλού, βέβαια, αφού οι διαλυτικές δυνάμεις που αναπτύσσονται προκαλούν αντιδράσεις και προιωνίζονται αλλαγές πολιτικών.

Η παντοκρατορία Μέρκελ δοκιμάζεται, καθώς Ιταλοί και Γάλλοι αρχίζουν να σηκώνουν κεφάλι, ενώ ακόμα και ο πρόεδρος της ΕΚΤ «πατάει πόδι» και αναλαμβάνει δράση, προειδοποιώντας, έτσι, εμμέσως για την επερχόμενη οικονομική καταστροφή.

Το ερώτημα είναι κατά πόσον οι αλλαγές στις πολιτικές και η περίφημη «στροφή» που περιμένουμε χρόνια θα είναι αρκετές για να αλλάξουν την εικόνα εγκαίρως.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου