Χωρίς κόκκινες γραμμές «τρέχει» η κυβέρνηση για αξιολόγηση και επενδύσεις

Του Γιάννη Μακρυγιάννη

Απόλυτη προτεραιότητα, που δεν χωρά την παραμικρή απόκλιση ή έστω καθυστέρηση, είναι για την κυβέρνηση η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης πριν το Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Το χρονοδιάγραμμα είναι σαφές και αυστηρό και το έθεσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου το μεσημέρι της Κυριακής.

Ουσιαστικά ο κ. Τσίπρας

επιβεβαίωσε και τον λόγο του ανασχηματισμού, αλλά και τις συγκεκριμένες επιλογές του στα πρόσωπα: συγκρότησε μία ομάδα που να μπορεί να φέρει σε πέρας τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές εντός του χρονικού ορίζοντα που προσδιόρισε. Κάτι που σημαίνει ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κάνει οποιαδήποτε συμφωνία της «προσφερθεί» ή απαιτηθεί από την άλλη πλευρά.

Η αναγνώριση από την Αθήνα της ανάγκης να κλείσει την αξιολόγηση το συντομότερο μοιάζει με τελετή «παράδοσης» στις ορέξεις των δανειστών, όσο ακραίες κι αν είναι αυτές. Ο πρωθυπουργός εντέχνως δεν μίλησε ούτε για «κόκκινες» γραμμές, ούτε για οποιαδήποτε άλλη γραμμή άμυνας της κυβέρνησης, παρά μόνο για το ευρωπαϊκό κεκτημένο στις εργασιακές σχέσεις, που ελπίζει ή εύχεται απλώς να γίνει σεβαστό από την τρόικα.

Παράλληλα, για πρώτη φορά με τόση ένταση, τόσο στις εξαγγελίες του, όσο και στην επιλογή προσώπων ο πρωθυπουργός δείχνει να έχει ασπαστεί το δόγμα «πάση θυσία» επενδύσεις. Άλλωστε οι μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι δανειστές για την επίτευξη του στόχου μίας ανταγωνιστικής οικονομίας είναι διαρκές αίτημα της τρόικας και συνήθως σημείο τριβής για το πώς το εννοούν οι εταίροι και πώς το θεωρούσε μέχρι τώρα η αριστερά. Ο κ. Τσίπρας συνέδεσε ευθέως το στόχο της ανάπτυξης και της μείωσης της ανεργίας με την προσέλκυση των επενδύσεων, περιγράφοντας ουσιαστικά την προσδοκία για ένα «επενδυτικό σοκ» στην Ελλάδα το 2017.

Η ομάδα της «διαπραγμάτευσης» και της προσέλκυσης επενδύσεων είναι άλλωστε έτοιμη με τον ανασχηματισμό που έγινε:

Στο υπουργείο Εργασίας για τη συμφωνία επί των εργασιακών ή τις περαιτέρω παρεμβάσεις στις συντάξεις, κατ' εφαρμογή των συμφωνηθέντων, μία εκλεκτή της τρόικας, η 31χρονη Έφη Αχτσιόγλου. ΟΙ δανειστές ζήτησαν ένα πολιτικό πρόσωπο, που να έχει «πολιτικό κεφάλαιο» και ξεκάθαρη βούληση για τις επιλογές που πρέπει να κάνει η Αθήνα, εάν θέλει την αξιολόγηση γρήγορα. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος θα ήθελε, αλλά θεωρήθηκε ότι δεν μπορούσε πλέον μέσα σε ένα κλίμα γενικής κατακραυγής στο πρόσωπό του.

Το κρίσιμο υπουργείο της Ενέργειας όπου παίζονται οι ιδιωτικοποιήσεις στο συγκεκριμένο τομέα δόθηκε στο αποφασισμένο για συμφωνία με την τρόικα Γιώργο Σταθάκη και προς ενίσχυση αυτής της επιλογής τοποθετήθηκε υφυπουργός και ο Στέργιος Πιτσιόρλας, μέχρι πρότινος πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, κορυφαίος ειδικός δηλαδή στα θέματα αυτά.

Σημειωτέον ότι δεν αμφισβητείται η πολιτική βούληση του κ. Σταθάκη, παρά μόνο η ικανότητα να διαχειρίζεται ένα πιο ευρύ αντικείμενο και γι' αυτό προτιμήθηκε για το υπουργείο Ενέργειας από το Οικονομίας, που είχε μέχρι τώρα και το οποίο απαιτούσε πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια από αυτή που ο ίδιος καθημερινά κατέβαλε.

Η ανάληψη του υπουργείου Οικονομία από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου, έναν άνθρωπο με αμερικανικές επιρροές όπως λέγεται, στέλνει ένα μήνυμα στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει φιλόξενος επενδυτικός προορισμός. Και επίσης ότι υπάρχει βούληση για την γρήγορη προώθηση των μεταρρυθμίσεων που ζητούν οι δανειστές. Και επίσης εκλαμβάνεται ως μία συμβολική κίνηση προς τον αμερικανικό παράγοντα την ώρα που έρχεται στην Αθήνα ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα.

Ακόμη και η απομάκρυνση του Νίκου Φίλη θεωρείται ότι σχετίζεται εν μέρει και με την απαίτηση των δανειστών να αλλάξουν κάποιες από τις πολιτικές του και τα νομοθετήματά του στο χώρο της Παιδείας -και που ο ίδιος δεν είχε διάθεση να το πράξει για προφανείς λόγους. Επίσης και η απομάκρυνση του Θόδωρου Δρίτσα, που αντιμαχόταν τις ιδιωτικοποιήσεις ως υπουργός Ναυτιλίας είναι δείγμα της ξεκάθαρης στροφής της κυβέρνησης.

Φυσικά την ομάδα συμπληρώνει το δίδυμο στο οικονομικό επιτελείο: Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Χουλιαράκης, που θα σύρουν και τον... χορό της διαπραγμάτευσης και είναι δεδομένα αποφασισμένοι να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση.

Το αφήγημα του κ. Τσίπρα είναι σαφές, όπως το είπε και ο ίδιος στους υπουργούς του: Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το Εurogroup θα αποφασίσει στις 5 Δεκεμβρίου τα μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους -ένας στόχος αρκετά χαμηλότερος παλαιότερων προσδοκιών. Στη συνέχεια και εντός του πρώτου τριμήνου του 2017 η ΕΚΤ θα εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Αργότερα και εφόσον σταθεροποιηθεί η επιστροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς θα έλθει έως το καλοκαίρι η έξοδος στις αγορές.

Με αυτό τον οδικό χάρτη ο πρωθυπουργός ελπίζει ότι θα αλλάξουν και τα αρνητικά πολιτικά δεδομένα που υπάρχουν σήμερα για την κυβέρνησή του, όπως φαίνεται από τα γκάλοπ.

Στη στρατηγική πάντως του κ. Τσίπρα δεν μπαίνει διόλου το σενάριο τι θα γίνει εάν για λόγους που προκύψουν από ακραίες θέσεις των δανειστών δεν ολοκληρωθεί έγκαιρα η αξιολόγηση. Ή επίσης, τι θα συμβεί εάν οι εταίροι δεν δώσουν κάποια σοβαρή συμφωνία για το χρέος τον Δεκέμβριο -εκτός κι αν είναι έτοιμος να παρακάμψει ως να συμβαίνει τίποτα ακόμη και ένα τέτοιο ενδεχόμενο.