Fitch: Το επιτακτικό δίλημμα της Κίνας και οι προοπτικές της

Του Στέλιου Μορφίδη

Η Κίνα αντιμετωπίζει ένα επιτακτικό δίλημμα μεταξύ της ανάγκης να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά ώστε να βοηθήσει την οικονομία της να διαχειριστεί το χρέος της και να αντιμετωπίσει τις ισχυρές πιέσεις στο γιουάν και στα συναλλαγματικά αποθεματικά της, σημειώνουν σε έκθεση τους οι αναλυτές του οίκου αξιολόγησης Fitch.

Όπως σημειώνουν, οι Αρχές έχουν

μειώσει σταθερά τα επιτόκια απ' το Νοέμβριο του 2014 σε μία προσπάθεια να βοηθήσουν την οικονομία να διαχειριστεί το δανειακό βάρος – το οποίο είναι υψηλό και εξακολουθεί να αυξάνεται – σε μία στιγμή που η ανάπτυξη επιβραδύνει. Ωστόσο τα χαμηλότερα επιτόκια ενισχύουν την τάση της εκροής Κεφαλαίων απ' τη χώρα, αποδυναμώνοντας το γιουάν.

Το κινεζικό νόμισμα έχει υποτιμηθεί 6% έναντι του δολαρίου από τότε που οι Αρχές άρχισαν να επιτρέπουν τη σταδιακή αποδυνάμωση του στα μέσα του περασμένου Αυγούστου. Η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας στις 11 Δεκεμβρίου να μετρήσει το γιουάν έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων και όχι μόνο έναντι του δολαρίου μπορεί αν βοηθήσει στην περαιτέρω υποχώρηση του κινεζικού νομίσματος έναντι του αμερικανικού. Παράλληλα τα συναλλαγματικά αποθέματα έχουν υποχωρήσει 8,8% (321 δισ δολ.) απ' τον Αύγουστο καθώς οι Αρχές προσπάθησαν να αμβλύνουν την πτώση.

Ο οίκος Fitch εκτιμά ότι οι εκροές Κεφαλαίων, εξαιρουμένων των άμεσων ξένων επενδύσεων, έφθασαν το διάστημα από το β' τρίμηνο του 2014 ως το γ' τριμ. του 2015 στα 909 δισ δολ. Στο τέλος του 2015 πιθανόν το σύνολο να ξεπέρασε το 1 τρισ δολ!

Αυτή η μεγάλη εκροή Κεφαλαίων απ' την Κίνα πιθανόν να συνδέεται με την εντατικοποίηση της καμπάνιας κατά της διαφθοράς που ξεκίνησαν οι κινεζικές Αρχές. Ωστόσο μπορεί να συνδέεται επίσης με τη μείωση των αποδόσεων των κινεζικών περιουσιακών στοιχείων έναντι του δολαρίου, καθώς τα κινεζικά επιτόκια υποχώρησαν ενώ αυτά στις ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει να αυξάνονται.

Το spread στην απόδοση των διετών χρεογράφων της Κίνας σε σχέση με την αντίστοιχη των ΗΠΑ υποχώρησε απ' τις 340 μβ τον Ιούλιο του 2014 στις 150 μβ το Δεκέμβριο του 2015.

Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της μείωσης των επιτοκίων της Κίνας, αλλά και της προσδοκίας που είχε δημιουργήσει η Fed για αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ έπειτα από εννέα χρόνια.

Τα χαμηλότερα εγχώρια επιτόκια έχουν ως στόχο κυρίως να βοηθήσουν στη εξυπηρέτηση του υψηλού και αυξανόμενου χρέους. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου του 2015 οι συνολικές χορηγήσεις, εξαιρουμένης της άντλησης ιδίων Κεφαλαίων, αυξήθηκαν στο 196% του ΑΕΠ από 187% στο τέλος του 2014.

Την ίδια περίοδο ο ρυθμός αύξησης της χρηματοδότησης υποχώρησε απ' το 18% στο 12,5%, αν και η Fitch περιμένει να επιταχύνει εκ νέου καθώς η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής αρχίζει να έχει αποτελέσματα στο σύστημα.

Το μέσο επιτόκιο, όπως το μετρά η Κεντρική Τράπεζα, για το σύνολο της οικονομίας έχει υποχωρήσει απ' το 7% στο 5,7% α' τον Ιούνιο του 2014, γεγονός που βοήθησε στη σταθεροποίηση της ανάπτυξης.

Όπως σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης μία χώρα δεν μπορεί ταυτόχρονα να επιτρέψει την ελεύθερη ροή Κεφαλαίων και παράλληλα τον έλεγχο των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των επιτοκίων. Αυτό είναι στον πυρήνα του διλήμματος πολιτικής που αντιμετωπίζει πλέον η Κίνα μεταξύ της επιτακτικής ανάγκης να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά για την εγχώρια σταθερότητα έναντι των πιέσεων που δέχεται για εξωτερική σταθερότητα όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία για τα συναλλαγματικά αποθεματικά και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Η Κίνα εξακολουθεί να χρησιμοποιεί capital controls, αλλά το μέγεθος των ροών δείχνουν ότι αυτά έχουν ...τρυπήσει.

Η μεταβλητότητα στις κινεζικές αγορές μετοχών καταδεικνύει την αβεβαιότητα, αν και η Fitch δεν περιμένει αυτό να έχει ευρείες συστημικές συνέπειες. Ειδικά η κατανάλωση έως τώρα έχει αποδειχθεί ανθεκτική στα πάνω και κάτω των χρηματαγορών κατά το 2015. Η διατήρηση της κατανάλωσης αποτελεί κεντρικό στοιχείο στις προβλέψεις του οίκου αξιολόγησης ότι η Κίνα θα αποφύγει τελικά μία «απότομη προσγείωση» και ότι η ανάπτυξη θα επιβραδύνει σταδιακά στο 6,3% το 2016 από 6,8% το 2015.

Μάλιστα η Fitch δεν περιμένει απ' τις κινεζικές Αρχές να απαντήσουν στο δίλημμα με μίας ευρείας κλίμακας υποτίμησης του γιουάν, καθώς αυτό θα δημιουργούσε τον κίνδυνο επιπρόσθετης αβεβαιότητας και περαιτέρω υπονόμευσης της αξιοπιστίας των Αρχών. Επίσης θα εξελισσόταν σε εμπόδιο έναντι της ευρύτερης προτεραιότητας επανασταθεροποίησης της οικονομίας ενισχύοντας τη θέση των εξαγωγικών επιχειρήσεων.