Eurogroup: «Σπαστή» δόση, χρέος το 2018, στο «ψυγείο» το QE

Ενισχυμένη δόση 8,5 δισ. το μόνο πρακτικό και άμεσο όφελος που πέτυχε η Αθήνα – Πλεονάσματα 3,5% έως το 2022 και 2% έως το 2060 – Ρήτρα ανάπτυξης στο χρέος – Ευχές και εμπιστοσύνη στον ΟΔΔΗΧ για δοκιμαστική έξοδο στις αγορές - Τα «μισά» κέρδη και οι... έξαλλοι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης – Ο... θαυμασμός των Ευρωπαίων για τα 140 προαπαιτούμενα

Των Αργύρη Παπαστάθη, Σοφίας Ζαφείρη

Αναμονή

με μεγαλύτερη σαφήνεια για το χρέος ως το καλοκαίρι του 2018, αβεβαιότητα για την ένταξη στο QE και λόγια ενθάρρυνσης για την έξοδο στις αγορές, επιφύλασσε το ανακοινωθέν του Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Η Ελλάδα πήρε και τη δόση των 8,5 δισ. ευρώ σε δύο τμήματα, ενώ θα μπορούσε να διεκδικήσει δόση τουλάχιστον 13,3 δισ. ευρώ, με βάση τις προγραμματισμένες εκταμιεύσεις του Μνημονίου μέχρι το α' τρίμηνο του 2017.

Αναφορικά με το ζήτημα του χρέους, η απόφαση επαναλαμβάνει τη διατύπωση που υπήρχε στο σχέδιο της 22ας Μαΐου και προέβλεπε ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες (GFN) θα πρέπει να διατηρηθούν χαμηλότερα από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και να μην ξεπεράσουν το 20% του ΑΕΠ σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και ακολούθως ίσο ή πάνω από 2% του ΑΕΠ στο διάστημα από το 2023 έως και το 2060! Για το χρέος υπάρχει, ακόμη, η γνωστή παράγραφος, με τις δευτερεύουσες παρεμβάσεις που αφορούν τα κέρδη από SMP και ANFA και την κατάργηση του πέναλτι για την επαναγορά ομολόγων του 2012.

Επαναλαμβάνεται, επίσης, ότι η μέση παράταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων αλλά και των τόκων προς τον EFSF θα είναι από μηδέν έως και 15 έτη, ενώ τονίζεται, εκ νέου, ότι τα εν λόγω μέτρα δεν θα πρέπει να επιφέρουν επιπλέον κόστος στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Παράλληλα εισάγεται ένας νέος μηχανισμός, ο οποίος αφορά εκ νέου στα δάνεια του EFSF (Β' Μνημόνιο), που συνδέει την αποπληρωμή των υποχρεώσεων με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Ο μηχανισμός αυτός θα συγκεκριμενοποιηθεί μαζί με τα υπόλοιπα μέτρα για το χρέος μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 και εφόσον αυτό έχει εφαρμοστεί με επιτυχία από την ελληνική πλευρά. Πιο απλά προβλέπει -όπως εξήγησε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ- ότι όταν η Ελλάδα έχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης θα πληρώνει περισσότερα για την εξυπηρέτηση του χρέους και το αντίστροφο.

Σε ό,τι αφορά τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος γίνεται αναφορά στην πιθανότητα μίας περαιτέρω επέμβασης στο προφίλ εξυπηρέτησης των δανείων του EFSF και πάντα σύμφωνα με την απόφαση που είχε ληφθεί τον Μάιο του 2016.

Η ουσία πίσω από τις λεπτομέρειες

Παρά τις επιπλέον λεπτομέρειες και τη συμπερίληψη της κεντρικής ιδέας της λεγόμενης «γαλλικής πρότασης» που συνδέει το χρέος με την ανάπτυξη η παρέμβαση αυτή δεν κρίθηκε επαρκής για να χαρακτηρίσει το ΔΝΤ βιώσιμο το ελληνικό χρέος και παραμένει μέχρι στιγμής αβέβαιο εάν η ΕΚΤ θα μπορέσει να εντάξει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκ. Τσακαλώτος, τόνισε ότι «η ΕΚΤ είναι ανεξάρτητη και θα λάβει η ίδια τις αποφάσεις της». Το ρεαλιστικό σενάριο είναι η Ελλάδα να διεκδικήσει την είσοδο στο QE μετά τις γερμανικές εκλογές και τον σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης προς το τέλος του 2017.

Στήριξη για έξοδο στις αγορές

Πιο ξεκάθαρη είναι η κατάσταση αναφορικά με την πιθανότητα μίας δοκιμαστικής εξόδου στις αγορές. Το ανακοινωθέν του Eurogroup τονίζει σαφώς ότι θα στηρίξει την Ελλάδα σε αυτήν της την προσπάθεια, ενώ ο κ. Τσακαλώτος παρέπεμψε στον επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Στέλιο Παπαδόπουλο, να λάβει την απόφαση με βάση τα κριτήρια του Οργανισμού. Προφανώς το θέμα αυτό θα κριθεί από την πορεία των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά και από τη δυνατότητα επιτυχούς προετοιμασίας μίας δοκιμαστικής εξόδου με βάσει το ενδιαφέρον των επενδυτών.

Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης

Η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να έσπευσε να πανηγυρίσει πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι στην ανακοίνωση του Eurogroup, αλλά όπως είναι ευρύτερα γνωστό ο... διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Ας αρχίσουμε από τα δεδομένα. Αυτό που πήρε χθες η Ελλάδα είναι η δόση των 8,5 δισ. ευρώ σε δύο τμήματα, ενώ θα μπορούσε να διεκδικήσει δόση τουλάχιστον 13,3 δισ. ευρώ, με βάση τις προγραμματισμένες εκταμιεύσεις του Μνημονίου μέχρι το α' τρίμηνο του 2017.

Εκ του ποσού των 8,5 δισ. ευρώ, θα δοθούν 6,9 δισ. ευρώ προκειμένου να υπάρξει αποπληρωμή ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ και άλλων υποχρεώσεων τον Ιούλιο και μόλις 800 εκατ. ευρώ για να μειωθούν τα «φέσια» του Δημοσίου στην αγορά. Το φθινόπωρο η τρόικα θα επιστρέψει στην Αθήνα για να εγκρίνει άλλα 800 εκατ. ευρώ για ληξιπρόθεσμα, μόνον εάν η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι συνεισφέρει και με δικούς της πόρους στην προσπάθεια, όπως ξεκαθάρισε ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ.

ΔΝΤ: Ελλάδα όπως... Ζαΐρ και Ζάμπια

Το δεύτερο «κέρδος» από τη χθεσινή απόφαση είναι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα με μία συμφωνία Stand by, βάσει της οποίας θα κρατηθούν «κάβα» δύο δισ. δολάρια, τα οποία θα... περιμένουν τους Ευρωπαίους να δεσμευθούν σε περαιτέρω ενέργειες για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, χαιρετίζοντας ωστόσο την περαιτέρω σαφήνεια που επιτεύχθηκε χθες το βράδυ. Σε ενημερωτικό του σημείωμα το ΔΝΤ επιβεβαίωσε το δημοσίευμα του «Πρώτου Θέματος» ότι ανάλογο πρόγραμμα έχει συνάψει το Ταμείο με αναπτυσσόμενες χώρες τη δεκαετία του '80. Συγκεκριμένα το σημείωμα αναφέρει «συνολικά, χρησιμοποιήθηκε 19 φορές κατά τη διάρκεια της πιστωτικής κρίσης στη δεκαετία του 1980 σαν καταλύτης για τη χρηματοδότηση ή για την ελάφρυνση του χρέους στο πλαίσιο προγραμμάτων που υποστηρίζονταν από το ΔΝΤ στις ακόλουθες χώρες: στο Σουδάν, στο Εκουαδόρ, στο Ζαΐρ, στη Μαδαγασκάρη, στη Τζαμάικα, στη Ζάμπια, στην Ακτή του Ελεφαντοστού, στην Κένυα, στη Σομαλία, στη Χιλή, στη Δημοκρατία του Κογκό, στο Μεξικό, στη Νιγηρία, στην Αργεντινή, στη Γιουγκοσλαβία και στη Βραζιλία (στο Σουδάν, στο Ζαΐρ και στην Ακτή του Ελεφαντοστού, η διαδικασία της ΚΑΕ χρησιμοποιήθηκε δύο φορές σε κάθε μια χώρα)».

Διαρθρωτικά ταμεία για την ανάπτυξη

Στα θετικά της απόφασης του Eurogroup είναι η πρόταση μίας αναπτυξιακής τράπεζας, η οποία θα έχει ρόλο-κλειδί για τον συντονισμό των κονδυλίων που διαχειρίζεται η Ελλάδα μέσω των διαρθρωτικών ταμείων σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Εντυπωσιασμένοι από τα μέτρα

Με... λυρική διάθεση οι Ευρωπαίο αξιωματούχοι επαίνεσαν την άνευ προηγούμενου υιοθέτηση μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση, με χαρακτηριστικότερο όλων τον προσωπικό χαιρετισμό που απηύθυνε ο Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί στον υπ. Οικονομικών Ευκ. Τσακαλώτος και τον αναπληρωτή υπ. Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκη, για τις προσπάθειές τους.

Από τεχνοκρατικής σκοπιά ο Κλάους Ρέγκλινγκ του ESM δεν έκρυψε την έκπληξή του για το γεγονός ότι υιοθετήθηκαν 140 προαπαιτούμενα, τα «περισσότερα που έχει υιοθετήσει Βουλή και ελληνική κυβέρνηση», όπως υπογράμμισε.