Τι θα έκαναν στην κρίση οι αρχαίοι Ελληνες;

Τον περασμένο μήνα η ελληνική ομογένεια μαζεύτηκε στο Σταθάκειον Πολιτιστικό Κέντρο, στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, για μια διάλεξη. Την οργάνωνε το Ελληνικό Συμβούλιο της Αμερικής, ένας οργανισμός που από το 1974 προσπαθεί «να προωθεί την κουλτούρα της αρχαίας Ελλάδας» στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Και φυσικά κάνει λόμπινγκ για τα συμφέροντα των ομογενών. Το θέμα της διάλεξης στην αίθουσα με τις ελαιογραφίες των ηρώων της Επανάστασης του 1821 ήταν το βιβλίο δύο ελληνοαμερικανών καθηγητών πανεπιστημίου υπό τον τίτλο «Οι δέκα κανόνες της πνευματικής και επαγγελματικής ευτυχίας». Ενας τόμος με πρακτικές συμβουλές φιλοσοφίας εμπνευσμένες από τους αρχαίους ημών προγόνους - κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Η συζήτηση στα πηγαδάκια συνοδεία καφέ σε γαλανόλευκα χάρτινα κυπελάκια, όπως ήταν φυσικό, κατέληξε στη σημερινή ελληνική κρίση. Οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους αναρωτιόνταν τι θα έκαναν άραγε οι αρχαίοι Ελληνες αν ζούσαν στον καιρό του Μνημονίου. Οι συγγραφείς του βιβλίου, ο Μάικλ Σούπιος, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και ο Πάνος Μουρδουκούτας, καθηγητής Οικονομικών - και οι δύο στο Πανεπιστήμιο του Λονγκ Αϊλαντ της Νέας Υόρκης - αλλά και ο καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγγραφέας Γιώργης Γιατρομανωλάκης δίνουν στα «ΝΕΑ» ο καθένας τη δική του εκδοχή για το πώς οι πρόγονοι για τους οποίους τόσο υπερηφανευόμαστε θα συμπεριφέρονταν αν βρίσκονταν στη δική μας δυσάρεστη θέση.ΔΟΥΛΟΙ ΚΑΙ ΛΑΦΥΡΑ. Ως… καπιταλιστές περιγράφει τους αρχαίους ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης. «Οι αρχαίοι Ελληνες, κάθε εποχής, είχαν αυξημένη την επιθυμία κατοχής αγαθών: εκτάσεις γης, μέταλλα, ζώα, δούλοι, λάφυρα και, αργότερα, τα χρήματα και τα νομίσματα αποτελούσαν απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας και δύναμης. Στον Ομηρο λ.χ. οι λέξεις τιμή και άτιμος δεν είχαν τόσο ηθική σημασία όσο οικονομική, κοινωνική: άτιμος είναι όποιος δεν έχει περιουσία. Η γνωστή άποψη του Δημοσθένη «δει δη χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων - που μας υπενθύμισε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός κ. Παπαδήμος - συμπυκνώνει την κυρίαρχη αρχαιοελληνική, «καπιταλιστική» ιδεολογία: το χρήμα είναι η κινητήρια δύναμη πάντων». Συμπληρώνει βέβαια ότι «οπωσδήποτε υπάρχουν και οι αντίθετες απόψεις - ποιητών, φιλοσόφων κ.λπ. - για την καταστρεπτική δύναμη της φιλαργυρίας, μια ιδέα που θα κυριαρχήσει και στον χριστιανισμό. Σε θεωρητικό επίπεδο, πάντοτε...».
ΤΟ ΜΕΤΡΟ. Για τον Μάικλ Σούπιο, ο οποίος είναι τρίτης γενιάς ομογενής - οι παππούδες του πήγαν στην Αμερική στα 1915 - και όπως λέει αποφάσισε να εξειδικευθεί στην αρχαία ελληνική πολιτική ιστορία λόγω καταγωγής, «η σημερινή ελληνική κρίση είναι τυπική της ανθρώπινης φύσης, είναι αποτέλεσμα της υπερβολής». «Οι αρχαίοι Ελληνες επινόησαν την έννοια του μέτρου» σημειώνει «αλλά οι σύγχρονοι Ελληνες την έχουν ξεχάσει» αναφερόμενος στην πλεονεξία και στα δανεικά με τα οποία ζούσε η χώρα πάνω από τις δυνάμεις της για ολόκληρη σχεδόν τη μεταπολίτευση. Σπεύδει ωστόσο να επισημάνει πως και οι αρχα