Ένα φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό αναπτυξιακό σχέδιο

Πριν λίγες ημέρες στο Στρασβούργο η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τώρα και για τα επόμενα 10-15 χρόνια. Πρόκειται για τα νέα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Ένα φιλόδοξο και ταυτόχρονα ρεαλιστικό και χειροπιαστό σχέδιο που θα υποστηρίζει την αποτελεσματική λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη του τριπλού στόχου «ανταγωνιστικότητα- ανάπτυξη- απασχόληση».

Από αυτήν την εξέλιξη η Ελλάδα

μπορεί να αποκομίσει στρατηγικής σημασίας οφέλη. Αξιοποιώντας τη γεωπολιτική της θέση μπορεί να εξελιχθεί σε χώρα κόμβο και πύλη για το διεθνές εμπόριο.

Έως τώρα, το υπάρχον “μεταφορικό πλέγμα” στην Ευρώπη, αν και υψηλής ποιότητας όσον αφορά στις υποδομές, παραμένει κατακερματισμένο, καθώς τα μεταφορικά συστήματα στην Ευρώπη αναπτύχθηκαν πρωτίστως με αμιγώς εθνικά κριτήρια. Αυτό οδήγησε στην ανεπάρκεια ή την έλλειψη μεταφορικών συνδέσεων στα σύνορα ή κατά μήκος σημαντικών αξόνων.

Υπάρχουν ακόμη σήμερα στην Ευρώπη επτά διαφορετικών τύπων και προδιαγραφών σιδηροδρομικές γραμμές. Αυτή η κατάσταση συνιστά σοβαρή τροχοπέδη για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και επομένως για την απασχόληση για την οποία “διψούν” οι ευρωπαϊκοί λαοί. Είναι επιτακτική και στρατηγική ανάγκη λοιπόν να περάσουμε από το πολυκερματισμένο μεταφορικό μωσαϊκό του χθες στο συνεκτικό και λειτουργικό δίκτυο του αύριο. “From Patchwork – to Network”.

Τα νέα μεταφορικά δίκτυα και η χρηματοδότησή τους

Τα νέα δίκτυα, όπως σχεδιάζονται, μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά σε απρόσκοπτες διασυνοριακές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών και οδηγούν στη μείωση του κόστους. Έτσι βελτιώνεται σημαντικά η ευημερία των πολιτών και η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ειδικά σε κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, δίνοντας νέα πνοή και δυναμική στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Για την επιτυχή εφαρμογή του το σχέδιο των νέων Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών στηρίζεται από ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο με το όνομα “Συνδέοντας την Ευρώπη – Connecting Europe Facility” που έχει “προικοδοτηθεί” με σχεδόν 24 δισ. ευρώ. Tα κοινοτικά αυτά χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως “κεφάλαιο κίνησης” για συγκεκριμένα έργα στο κύριο μέρος του δικτύου.

Τι κερδίζει η Ελλάδα. Από χώρα της περιφέρειας, σε χώρα-πύλη

H Ελλάδα είναι πλήρως ενταγμένη στα ευρωπαϊκά μεταφορικά δίκτυα και ειδικότερα στον “Aνατολικό-Mεσογειακό Διάδρομο” (Orient-East Med Corridor). Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχουν τόσο το νέο δίκτυο όσο και το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο των 24 δις ευρώ, η χώρα μας έχει την ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα το στρατηγικό στόχο της να εξελιχθεί σε κομβική χώρα-πύλη για το διεθνές εμπόριο. Για να συμβεί αυτό δεν φτάνει μόνον η προνομιακή γεωπολιτική μας θέση, χρειάζονται και οι κατάλληλες σύγχρονες υποδομές στις μεταφορές και την εφοδιαστική αλυσίδα (logistics).

H υποστήριξη από το νέο οικονομικό εργαλείο “Συνδέοντας την Ευρώπη” μπορεί να εστιαστεί σε έργα υποδομής για σιδηροδρόμους, όπως επίσης και σε έργα για τη βελτίωση των οδικών συνδέσεων με τις γειτονικές χώρες. Προτεραιότητα έχει το ελληνικό τμήμα του «Διαδρόμου Ανατολής-Μεσογείου: Λευκωσία – Πειραιάς – Θεσσαλονίκη – Μπουργκάς – τουρκικά σύνορα – Αμβούργο-Ροστόκ» και της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας Οδού».

Τα κύρια λιμάνια της Ελλάδας μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τις χρηματοδοτικές δυνατότητες του εργαλείου «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και των χερσαίων συνδέσεων, καθώς και η ανάπτυξη ή/και βελτίωση συνδέσεων με άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή λιμάνια που χρησιμοποιούν τις «Λεωφόρους της Θάλασσας».

Οι δυνατότητες, οι ευκαιρίες και οι προοπτικές που ανοίγονται για την Ελλάδα από την πλήρη ένταξή της στα νέα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών είναι πολλές.

Το “Ελλάδα χώρα-πύλη και σταυροδρόμι” μπορεί να γίνει από επιδίωξη, χειροπιαστή πραγματικότητα.

Σε αυτόν τον στρατηγικό στόχο βρίσκεται, πιστεύω, το νέο αναπτυξιακό μοντέλο για τη χώρα. Αρκεί να το πιστέψουμε και να δουλέψουμε συνειδητά και σοβαρά γι’ αυτό. Στο χέρι μας είναι να μην αφήσουμε την ευκαιρία των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών να χαθεί.