O Ulrich Beck ξεσκεπάζει τα σχέδια της Άνγκελα Μέρκελ

Στην Ισπανία βρέθηκε ο μεγάλος Γερμανός κοινωνιολόγος Ulrich Beck για να παρουσιάσει το τελευταίο βιβλίο του «Μια Ευρώπη γερμανική», δια του οποίου ασκεί δριμεία κριτική στην πολιτική και κοινωνία της χώρας του. Από την Βαρκελώνη μίλησε και στην ισπανική εφημερίδα «El Pais».

Το περιεχόμενο του τελευταίου έργου του ενδιαφέρει την Ισπανία, την Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Η δική μας χώρα, όπως και η Ισπανία, είναι «θύματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης που

είχε ως αποτέλεσμα την αναδιανομή του πλούτου από τα κράτη: Περικοπή μισθών και συντάξεων ή χρημάτων για την εκπαίδευση, για να βοηθηθούν οι τράπεζες», όπως λέει.

Ο Ulrich Beck ισχυρίζεται ακόμα ότι η γερμανική κοινωνία δεν έχει συνείδηση των συνεπειών αυτών των μέτρων, παρότι η χώρα του είναι εν μέρει υπεύθυνη για την λήψη τους. Αυτός ήταν και ο σκοπός του βιβλίου του: «Οι Γερμανοί θα έπρεπε να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας τι θα συνέβαινε αν στην Ισπανία ο αρχηγός του κράτους ή το Κοινοβούλιο μας καλούσε να μειώσουμε τις δαπάνες κατά 40%. Θα γινόταν έκρηξη», εκτιμά, γνωρίζοντας ότι το σενάριό του είναι στην παρούσα φάση εντελώς φανταστικό.

Η ισχυρότερη και πλουσιότερη χώρα της ηπείρου αποφασίζει σήμερα για όλες τις υπόλοιπες. Και η λιτότητα που επιβάλλει έχει διαιρέσει τους Ευρωπαίους σε βορρά και νότο, όπως συμπεραίνει. Η απειλή «ενός κινδύνου μπορεί να προκαλέσει μετακινήσεις της τεκτονικής πλάκας στο μονοπάτι της εξουσίας. Η Ευρώπη έχει ένα τηλέφωνο, αυτό βρίσκεται στο Βερολίνο και είναι της Angela Merkel», παρατηρεί ο διάσημος κοινωνιολόγος και χαμογελά.

Στην Ευρώπη αναβιώνει μια ιδέα, που ο Ulrich, όπως ανέφερε και σε πρόσφατο άρθρο του στο Spiegel, ονομάζει «Μερκιαβελισμό». Η Merkel εκμεταλλεύθηκε της ευκαιρίας και αναμόρφωσε τις σχέσεις εξουσίας στην Ευρώπη. Το μοντέλο αυτού του νέου σχήματος βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: Πρώτος: Η Γερμανία είναι η πιο πλούσια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεύτερος: Ο καλά υπολογισμένος δισταγμός που εφαρμόζει η Merkel αποτελεί την φυσική της ιδιότητα: Να είναι διστακτική. Τρίτος: Η ικανότητα που έχει η Καγκελάριος να συνδυάζει την ανταγωνιστικότητα σε εθνικό εκλογικό επίπεδο με τον ρόλο του Ευρωπαίου αρχιτέκτονα. Και τέταρτος: Να υπαγορεύει στους εταίρους αυτό που στη Γερμανία θεωρείται «η μαγική συνταγή: η αποταμίευση». «Ένας ανηλεής νεοφιλελευθερισμός» υπό τον μανδύα της σταθερότητας.

Δεδομένης της αποτελεσματικότητας αυτής της συνταγής και «κάποιων θετικών αντιδράσεων», ο Beck διαβεβαιώνει ότι στη Γερμανία αυτή η συζήτηση δεν έχει αρχίσει: «Υπάρχει μια συναίνεση στη κοινή γνώμη ότι η πολιτική της Merkel είναι στον πυρήνα της ορθή και έχει οικονομική βάση». Στη Γερμανία «οι λέξεις εξουσία και ισχύς αποτελούν ταμπού. Μιλάμε για υπευθυνότητα, για παραδειγματισμό, να διδάξουμε τους λοιπούς», επισημαίνει ο κοινωνιολόγος και συγγραφέας.

Ο Ulrich Beck υπερασπίζεται αντίθετα το «κοινωνικό συμβόλαιο» ως μοναδική έξοδο από την κρίση για την Ευρώπη:

«Η Ευρώπη πρέπει να επανιδρυθεί, να επανασχεδιασθεί με πολιτικούς όρους, με κοινές πολιτικές που υπερβαίνουν το εθνικό περιβάλλον. Πρέπει να το πράξουμε όλοι μαζί. Δεν μπορούμε να αναμένουμε τον μεγάλο διανοούμενο. Είναι όλοι κρυμμένοι», παρατηρεί τέλος.

Λίγοι μπορούν να ισχυρισθούν ότι διαθέτουν την πρόσβαση και εσωτερική ματιά που έχει ο Ulrich Beck στην ψυχοσύνθεση της σύγχρονης γερμανικής κοινωνίας και πολιτικής. Γι’ αυτό και οι παρατηρήσεις του, που βρίσκουν αντιστοίχηση σε πλήθος πολιτικών εξελίξεων, δεν θα πρέπει να περνούν απαρατήρητες.

Ο Ulrich Beck είναι ένας από τους διασημότερους κοινωνιολόγους στον κόσμο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και στο London School of Economics.