Τα σενάρια για τη ρύθμιση του Ελληνικού χρέους – “Κάβα” 30 δισ μέχρι το 2022 – Δύσκολη η έξοδος στις αγορές

Λίγες μέρες απομένουν από το κρίσιμο Eurogroup της Πέμπτης που θα επιδιωχθεί με το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης και συνολική λύση για το ελληνικό ζήτημα και ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί ούτε ο ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ούτε η λύση στο θέμα του χρέους.

Οι εμπλεκόμενες πλευρές έχουν διαφορετικές απόψεις ως προς το χρονικό διάστημα επιμήκυνσης με τη Γερμανία να θέλει

μόνο τρία χρόνια ενώ το ΔΝΤ ζητά δεκαπέντε. Όλα δείχνουν ότι με την πίεση που θα ασκήσει η Κομισιόν και τη θέληση να βρεθεί λύση η χρυσή τομή θα βρεθεί στα επτά με οκτώ χρόνια. Ωστόσο όλοι συκλίνουν ότι θα πρέπει να υπάρχει σφικτή εποπτεία την επόμενη ημέρα για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.

Το διακύβευμα είναι η δυνατότητα της χώρας να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της κατά τις προσεχείς δεκαετίες καθώς και το κατά πόσον οι αγορές θα θεωρούν το χρέος βιώσιμο ώστε να επενδύσουν και πάλι σε ελληνικά χρεόγραφα μετά τη λήξη του προγράμματος.

ΟΙ δανειστές θέλουν να εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα είναι προστατευμένη τα επόμενα χρόνια και για αυτό σχεδιάζεται ένα “μαξιάρι” 30 δισ. Με αυτό το ταμειακό απόθεμα εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορεί να εξυπηρετήσει τις δανειακές υποχρεώσεις της έως και τις αρχές του 2022, υπό την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι και τα πρωτογενή πλεονάσματα. καθώς αβεβαιότητα που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση την Ιταλία αλλά και το γεγονός ότι το ΔΝΤ δεν θα συμμετέχει στην χρηματοδότηση καθίστα δύσκολη την έξοδο στις αγορές με επιτόκιο κάτω του 4%.

Οι πιστωτές θα χορηγήσουν στην Ελλάδα τελική δόση 11-12 δισ. ευρώ, ποσόν που θα προστεθεί στο ήδη υπάρχον απόθεμα ρευστότητας των 20 δισ.

Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντόμπροβσκις, έδωσε έμφαση στην ανάγκη να υπάρχει ένα αξιόπιστο πακέτο που επιτρέπει την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους στα πρώτα χρόνια μετά το πρόγραμμα ώστε να εξασφαλίσουμε περισσότερη σταδιακή επιστροφή στις αγορές.

«Για αυτό δίνουμε έμφαση σε αυτά τα εμπροσθοβαρή μέτρα όχι μόνο στα μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα μέτρα, όπως, για παράδειγμα, ο μηχανισμός προσαρμογής με βάση την ανάπτυξη που συζητείται, Χρειάζονται βραχυπρόθεσμα μέτρα και η Ελλάδα χρειάζεται να βγει από το πρόγραμμα με σημαντικό δημοσιονομικό αποθεματικό», τόνισε ο ίδιος.

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, μεταξύ των προτάσεων που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται τα εξής:

Τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης έχουν στην κατοχή τους 12,8 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, τα κέρδη από τα οποία αναδιανέμονται στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Αυτά τα κέρδη, που θα είναι περίπου 4 δισ. ευρώ μέχρι το 2022, έχουν υποσχεθεί στην Ελλάδα, έτσι ώστε να βοηθηθεί όσον αφορά το βάρος του χρέους. Αυτό το ποσό θα χωριστεί πιθανότατα σε ετήσιες εκταμιεύσεις και θα χρησιμοποιηθεί ως «καρότο» για να διασφαλιστεί ότι η χώρα θα παραμείνει στις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις και το δημοσιονομικό μονοπάτι.

Επαναγορά χρέους

Μέχρι το τέλος του προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα θα έχει περίπου 27,4 δισ. ευρώ σε δάνεια που δεν έχει χρησιμοποιήσει από το πιο τελευταίο πρόγραμμα ύψους 86 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το φθηνό χρήμα (σ.σ. πολύ χαμηλό επιτόκιο) για να αποπληρώσει κάποια από τα ακριβότερα δάνεια που λήγουν συντομότερα, όπως τα 10,4 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, τα 12,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ και τα 52,9 δισ. ευρώ από τα διμερή δάνεια του πρώτου προγράμματος βοήθειας.

Οποιαδήποτε επαναγορά χρέους θα βοηθήσει στην εξυπηρέτηση του χρέους της, ιδιαίτερα τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια και θα μειώσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας σε επίπεδο που δεν θα χρειαζόταν να αναζητήσει κεφάλαια από αγορές ομολόγων.

Μία επαναγορά των δανείων της ΕΚΤ είναι πιο σύνθετη λόγω των επιπτώσεων για τα κέρδη του NFA και SMP και των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης. Για να γίνει, τα ομόλογα θα πρέπει να αποκτηθούν σε τιμές αγοράς και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης δεν μπορούν να έχουν επιβάρυνση από την πώληση. Η συζήτηση τώρα αφορά αν και πως τα κέρδη που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από την πώληση θα μπορούσαν να επιστραφούν στην Αθήνα στη θέση των κερδών του ANFA και SMP που δεν θα δημιουργούνται πια, αν γίνει η επαναγορά.

Μαξιλάρι ρευστότητας

Όπως και σε άλλες χώρες, για τη διευκόλυνση της εισόδου της Ελλάδας στις χρηματοοικονομικές αγορές, οι δανειστές θα δώσουν στη χώρα μία τελική δόση μεταξύ 11 και 12 δισ. ευρώ, για το «μαξιλάρι ρευστότητας» που εκτιμάται ότι θα φτάσει τα περίπου 30 δισ. ευρώ. Αυτό το buffer, αν χρειαστεί, μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα στις χρηματοοικονομικές της ανάγκες μέχρι το 2021, σημειώνουν Έλληνες αξιωματούχοι.

Μηχανισμός Προσαρμογής Ανάπτυξης

Με στόχο να γεφυρωθούν οι διαφορετικές υποθέσεις για το πώς θα πάει η ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια – και πόση ελάφρυνση χρέους χρειάζεται μεσοπρόθεσμα – θα υπάρξει μηχανισμός διασύνδεσης της αποπληρωμής του χρέους με την οικονομική επίδοση. Αυτό σημαίνει ότι αν η οικονομία πηγαίνει καλά, η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος, αν πηγαίνει χειρότερα θα πάρει περισσότερη ελάφρυνση χρέους με προσαρμογή του μήκους της συμφωνημένης επέκτασης.

Step-Up Margin

Αυτό το μέτρο αφορά άρση ποινής επί δανείων 11,3 δισ. ευρώ που από τη διαδικασία επαναγοράς τίτλων το 2012. Η ακύρωση του πέναλτι θα εξοικονομούσε περίπου 220 εκατ. ευρώ ετησίως.

Μακροπρόθεσμη δέσμευση

Αν όλα αυτά τα μέτρα δεν αποδειχθούν αρκετά για να γίνει βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας μακροπρόθεσμα – είτε επειδή οι προσδοκίες για την ανάπτυξη ήταν πολύ αισιόδοξες ή επειδή προκύψουν απρόβλεπτα προβλήματα, η ευρωζώνη αναμένεται να προβεί σε δέσμευση για περαιτέρω εκτίμηση της ανάγκης για επιπλέον ελάφρυνση του χρέους στο μέλλον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοοικονομικές ανάγκες της χώρας είναι βιώσιμες.

Επέκταση ωριμάνσεων:

Το προηγούμενο καλοκαίρι οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν να εξετάσουν επέκταση έως και 15 ετών των ωριμάνσεων των δανείων από τον ΕΜΣ για το ποσόν των 96,4 δισ. ευρώ, εξαιρουμένων των διμερών δανείων και των δανείων του τρέχοντος προγράμματος. Το ΔΝΤ ζητά επέκταση 15 ετών, ωστόσο η Γερμανία πιέζει για παρατάσεις έως τριών ετών, με το επιχείρημα πως δεν χρειάζεται προς το παρόν κάτι περισσότερο για να καταστεί βιώσιμο το χρέος.

Εξαγορά δανείων του ΔΝΤ:

Μέχρι τη λήξη του προγράμματος θα έχουν μείνει αδιάθετα 27,4 δισ. του τρέχοντος προγράμματος. Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα φθηνά δάνεια για να εξοφλήσει νωρίτερα ορισμένα από τα ακριβότερα, όπως δάνεια ύψους 10,4 δισ. του ΔΝΤ 12,8 δισ. της ΕΚΤ και 52,9 δισ. διμερών δανείων.

Εξαγορές αυτού του είδους θα βοηθήσουν στην εξυπηρέτηση του χρέους, ιδιαίτερα κατά τα επόμενα τέσσερα χρόνια , μειώνοντας τις χρηματοδοτικές ανάγκες σε επίπεδα που δεν θα χρειάζεται η αναζήτηση χρημάτων από τις αγορές. Η πρόωρη εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ θεωρείται το μέτρο που κατ’ εξοχήν θα ενισχύσει την άμεση ρευστότητα της χώρας.

Ωστόσο η Γερμανία είναι αντίθετη, αναφέρουν αξιωματούχοι της ΕΕ, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι το ΔΝΤ πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα και μετά την λήξη του προγράμματος. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί αν η χώρα εξακολουθεί να έχει χρέη προς το Ταμείο. Η εξαγορά των δανείων της ΕΚΤ είναι πολυπλοκότερη εξαιτίας των διαδικασιών που σχετίζονται με το προγράμματα ANFA και SMP. Για να γίνει πραγματικότητα, τα ομόλογα θα πρέπει να αγοραστούν σε τιμές της αγοράς, ενώ οι κεντρικές τράπεζες δεν επιτρέπεται να καταγράψουν ζημίες.

Μηχανισμός με ρήτρα Ανάπτυξης:

Ο μηχανισμός αυτός θα εξυπηρετήσει την γεφύρωση των διαφορετικών εκτιμήσεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και επομένως το μέγεθος των μέτρων ελάφρυνσης, μέσω της σύνδεσης των αποπληρωμών με τις οικονομικές επιδόσεις. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται αυτόματα, ή αν αυτό θα γίνεται μετά από απόφαση της ευρωζώνης.

Αξιωματούχοι της ΕΕ αναφέρουν πως ένας τρόπος συμφιλίωσης των δύο προσεγγίσεων είναι ο μηχανισμός να παύει να είναι αυτόματος, αν η Ελλάδα εκτρέπεται της συμφωνημένης δημοσιονομικής πορείας.

Επιτοκιακό πέναλτι:

Πρόκειται για την άρση ετήσιου πέναλτι για τα 11,3 δισ. ευρώ δανείων η ωρίμανση των οποίων επεκτάθηκε το 2012. Κατάργησή του θα εξοικονομούσε στην Ελλάδα 220 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο.

Μακροχρόνια δέσμευση:

Αν όλα τα μέτρα αποδειχτούν ανεπαρκή για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, η ευρωζώνη αναμένεται να προχωρήσει σε δέσμευση για πρόσθετη ελάφρυνση στο μέλλον, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας. Αν και γενικόλογη, η διατύπωση της δέσμευσης ίσως αποδειχθεί σημαντική για τον τρόπο που οι αγορές και το ΔΝΤ αντιλαμβάνονται την ετοιμότητα της ευρωζώνης να ελαφρύνει περαιτέρω, εφόσον απαιτηθεί, το ελληνικό χρέος.