Κόκκινα δάνεια: Μαύρες μέρες για δανειολήπτες – Πως θα λειτουργούν εταιρείες διαχείρισης και τράπεζες

ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ: ΣΕ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ – ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ: Αγορά για τα κόκκινα δάνεια χωρίς κανένα τραπεζικό απόρρητο και με τη συμμετοχή τραπεζών, funds, εταιρειών

διαχείρισης απαιτήσεων και εταιρειών μεταβίβασης απαιτήσεων, δημιουργείται με το πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα που θα ψηφίσει η Βουλή. Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα ίδρυσης ανώνυμων εταιριών με έδρα την Ελλάδα ή χώρα της Ε.Ε., που θα λειτουργούν με βάση άδεια της Τραπέζης της Ελλάδος και στις οποίες θα μπορεί να ανατίθεται η διαχείριση των κόκκινων δανείων.

Όποιος ιδιώτης δανειολήπτης ή επιχείρηση με τζίρο άνω των 50.000.000 ευρώ έχει δάνειο σε καθυστέρηση θα… χάσει τον ύπνο του καθώς στις συγκεκριμένες εταιρείες μπορεί να μεταβιβαστούν όλα τα δάνεια που είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών.

Προϋπόθεση για την πώληση του δανείου είναι να έχει κληθεί ο δανειολήπτης εντός 12 μηνών να έχει ρυθμίσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του. Εάν ο δανειολήπτης δεν ανταποκριθεί η τράπεζα μεταβιβάζει το δάνειο στις συγκεκριμένες εταιρείες και υπάρχουν μόνο τρεις εξαιρέσεις κατά τις οποίες μία τράπεζα δεν μπορεί να πουλήσει ένα δάνειο σε καθυστέρηση.

Συγκεκριμένα, εξαιρούνται μόνο:
-δάνεια με ενέχυρο α΄ κατοικία
– δάνεια μικρομεσαίωνεπιχειρήσεων, όπως αυτές ορίζονται από την νομοθεσία της ΕΕ
– δάνεια με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου

ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η δημιουργία αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων θα είναι ωφέλιμη τόσο για τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και για τους οφειλέτες. Οι τράπεζες θα μπορούν να ενισχύουν άμεσα τη ρευστότητά τους εισπράττοντας ένα τμήμα της αμοιβής τους, το οποίο είναι αμφίβολο αν θα εισέπραττε με αναγκαστική εκτέλεση και σε κάθε περίπτωση θα το εισέπραττε αργότερα. Ο δανειολήπτης θα μπορεί να λάβει από τον αγοραστή του δανείου πολύ ευνοϊκότερες προτάσεις ρύθμισης, διότι ο εκδοχέας θα έχει αγοράσει την απαίτηση σε τιμή μικρότερη της ονομαστικής της αξίας, και επομένως μια πρόταση που θα ήταν ζημιογόνος για την τράπεζα, θα είναι κερδοφόρος από τον εκδοχέα.

Με βάση το νομοσχέδιο οι εταιρείες που θα συμμετέχουν στις αγοραπωλησίες δανείων ή στη διαχείριση, θα πρέπει να εδρεύουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και να ιδρύουν υποκαταστήματα στην Ελλάδα. Προβλέπεται ότι θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την ΤτΕ η οποία εν συνεχεία θα εξειδικεύσει το πλαίσιο. Θα έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν νέα δάνεια προς αναδιάρθρωση των υφιστάμενων. Υποχρεούνται να “αποκαλύπτουν” τους μετόχους τους και ειδικά όσους έχουν πάνω από 10% του μετοχικού κεφαλαίου.

—-Από το πλαίσιο εφαρμογής του νόμου, εξαιρούνται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2015, όλες οι απαιτήσεις από καταναλωτικές δανειακές συμβάσεις, δανειακές συμβάσεις με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας, δάνεια και πιστώσεις που έχουν χορηγηθεί σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις όπως αυτές ορίζονται από τη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και από δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Πρακτικά θα μπορούν να πωλούνται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου μόνο τα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων και τα στεγαστικά δάνεια χωρίς υποθήκη ή προσημείωση πρώτης κατοικίας. Η προσωρινή αυτή εξαίρεση, δίνεται σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση, προκειμένου να δοθεί χρόνος ώστε να διαπιστωθούν τυχόν προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν στην πράξη και να διορθωθούν με τον κατάλληλο νομοθετικό καθορισμό του εφαρμοστικού πλαισίου, πριν την εφαρμογή της ρύθμισης και στις ανωτέρω κατηγορίες δανείων.

—-Η διαχείριση δανείων και η μεταβίβαση απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πραγματοποιείται μόνο από ανώνυμες εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα ή σε άλλο μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και οι οποίες υποχρεωτικά εγκαθίστανται στην Ελλάδα μέσω υποκαταστήματος. Οι εταιρείες αυτές είναι πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα (funds) και Eεταιρείες Mεταβίβασης Aπαιτήσεων .

—-Δικαίωμα να πωλούν και να μεταβιβάζουν απαιτήσεις, έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την ΤτΕ, τα υποκαταστήματα ξένων τραπεζών, οι εταιρείες ειδικού σκοπού και οι εταιρείες μεταβίβασης απαιτήσεων. Τα δάνεια μπορούν να πωλούνται σε πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα και στα νομικά πρόσωπα που παίρνουν άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα για τη διαχείριση δανείων. Μεταξύ των παραπάνω επιτρέπονται οι μεταβιβάσεις απαιτήσεων από συμβάσεις απαιτήσεων κάθε μορφής δανείων και πιστώσεων τα οποία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών.

—-Η άδεια των εταιρειών χορηγείται από την Τράπεζα της Ελλάδας. Είναι απαραίτητη η πιστοποίηση της ταυτότητας των άμεσων και έμμεσων μετόχων, και όσων έχουν ποσοστό άνω του 10%. Πιστοποίηση προβλέπεται και για τους συμβούλους της εταιρείας.

—-Οι εταιρείες θα έχουν δυνατότητα να δώσουν δάνεια με σκοπό την αναχρηματοδότηση μη εξυπηρετούμενων δανείων, μετά από άδεια της ΤτΕ.

—-Οι εταιρείες θα υποβάλουν εμπεριστατωμένη έκθεση στην ΤτΕ με την οποία θα περιγράφουν τις βασικές αρχές και τις μεθόδους που θα εφαρμόζουν κατά τη διαχείριση των απαιτήσεων.

—-Παρέχεται η δυνατότητα στις εταιρείες να προχωρούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, στο μέτρο που αυτή είναι αναγκαία για την διαχείριση. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η άρση κρίθηκε απαραίτητη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αδυναμία της εταιρείας να διεκπεραιώσει τη διαχείριση. Τίθενται όρια τόσο στην άρση όσο και στην ανακοίνωση προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία ωστόσο επιτρέπονται στο βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς της διαχείρισης.

—-Στο νόμο υπάρχει ειδική διάταξη που διευκρινίζει ότι οι ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και η ειδική μέριμνα που προβλέπεται για τα στεγαστικά δάνεια ευπαθών ομάδων που έχουν ενταχθεί στο Νόμο Κατσέλη, θα εφαρμόζονται και στην περίπτωση που τα δάνειά τους πουληθούν.

—-Για την αδειοδότηση, είναι απαραίτητη η θεμελίωση της αξιοπιστίας όσον αφορά στην καταλληλότητα των στελεχών και την κεφαλαιακή επάρκεια. Οι αλλαγές στη μετοχική σύνθεση γνωστοποιούνται στην ΤτΕ.

—-Η ΤτΕ θα εξειδικεύσει τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση άδειας στις εταιρείες διαχείρισης.

—-Οι εταιρείες που εξαγοράζουν δανειακές συμβάσεις θα πρέπει να έχουν ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ ενώ σε περίπτωση εγκεκριμένου σχεδίου τερματισμού δραστηριότητας προβλέπεται δυνατότητα μείωσης του κεφαλαίου τους.

—-Στο σφυρί θα μπορούν να βγουν μόνο μη εξυπηρετούμενα δάνεια (άνω των 90 ημερών), ενώ επιτρέπεται να πουληθούν και ενήμερα δάνεια του ίδιου οφειλέτη που έχει παράλληλα και “κόκκινα δάνεια”.

—-Η σύμβαση διαχείρισης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη νομική και λογιστική παρακολούθηση, την είσπραξη, τις διαπραγματεύσεις με τους οφειλέτες, τη σύναψη συμβάσεων συμβιβασμού, ή ρυθμίσεων διακανονισμού σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, καθώς και κάθε άλλη πράξη διαχείρισης που επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Οι δανειολήπτες απαγορεύεται να πληρώνουν αμοιβή διαχείρισης στην εταιρεία. Η ΤτΕ θα εκδώσει απόφαση με την οποία θα εξειδικεύσει περαιτέρω το ελάχιστο περιεχόμενη της σύμβασης ανάθεσης διαχείρισης. Οι συμβάσεις υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο από την ΤτΕ, ο οποίος δεν υποκαθιστά την δικαστική κρίση.

—-Οι εταιρείες διαχείρισης νομιμοποιούνται ως μη δικαιούχοι διάδικοι να εγείρουν εξωδικαστικά ή ενώπιον δικαστηρίων, κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των απαιτήσεων καθώς και να συμμετέχουν ή να κινούν προπτωχευτικές διαδικασίες, διαδικασίες εξυγίανσης, πτωχευτικές διαδικασίες και διαδικασίες διευθέτησης οφειλών. Για την περίπτωση διεξαγωγής δίκης από την εταιρεία ως μη δικαιούχο διάδικο, επεκτείνεται το δεδικασμένο ώστε να ισχύει υπέρ και κατά του κυρίου της απαίτησης.

—-Οι εταιρείες διαχείρισης θα μπορούν να προσλαμβάνουν Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών για ληξιπρόθεσμες οφειλές ή αντίστοιχες εταιρείες που λειτουργούν σε κράτος μέλος της Ε.Ε ή του Ευρωπαίκού Οικονομικού Χώρου.

—-Τα δάνεια που μεταβιβάζονται μπορεί να είναι είτε μεμονωμένα είτε να αντιστοιχούν σε ομάδες απαιτήσεων. Σε περίπτωση των ομάδων απαιτήσεων δεν εφαρμόζεται το άρθρο 479 ΑΚ για την ευθύνη αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση. Σε ομάδα απαιτήσεων κατά του ίδιου δανειολήπτη μπορούν να περιλαμβάνονται και εξυπηρετούμενα δάνεια.

—-Δώδεκα μήνες πριν την πώληση του δανείου, θα πρέπει να προταθεί στον δανειολήπτη και τον εγγυητή η ρύθμιση του δανείου, προκειμένου να μην αιφνιδιαστεί ο δανειολήπτης. Προβλέπεται επίσης διάστημα 12 μηνών ανάμεσα στην πρόσκληση του δανμειολήπτη για ρύθμιση και στην πώληση του δανείου του. Δεν προβλέπεται πρόσκληση ρύθμισης για επίδικες ή επιδικασθείσες απαιτήσεις ούτε για τους δανειολήπτες που κρίνονται μη συνεργάσιμοι.

—-Η τράπεζα καθίσταται αντίκλητος στον εκδοχέα ώστε να μην δυσχεραίνεται η επίδοση εγγράφων στον οφειλέτη.

—-Προβλέπεται ρητά ότι απαγορεύεται η χειροτέρευση της θέσης του οφειλέτη και του εγγυητή ως αποτέλεσμα της πώλησης του δανείου του. Εξασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό ότι οι δανειολήπτες διατηρούν όλα τα δικαιώματα τους καθώς και τις δικονομικές και ουσιαστικές ενστάσεις τους, από τη στιγμή που το δάνειό τους πωλείται από τράπεζα σε εταιρεία.