Γιώργος Κουρής: Η πορεία ενός εκδότη διαφορετικού από τους άλλους – Η σχέση του με τους πολιτικούς

Ο Γιώργος Κουρής (1937–30 Απριλίου 2018) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, εκδότης και επιχειρηματίας, ο οποίος αν και με πολυτάραχη και αμφιλεγόμενη διαδρομή δεκαετιών, αποτέλεσε έναν από τους βασικούς πρωταγωνιστές των ελληνικών ΜΜΕ και ευρύτερα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Ελλάδας κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης.

Γεννήθηκε το 1937 στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς. Νυμφεύθηκε την Κωνσταντίνα Κοζύρη, κόρη του Αρεοπαγίτη

Όπως αναφέρει το Wikipedia, το 1958, σε ηλικία 21 ετών, ο Γιώργος Κουρής ξεκίνησε την έκδοση της τοπικής εφημερίδας «Η Φωνή της Κεφαλλονιάς και της Ιθάκης», η οποία σταδιακά κατάφερε να αποκτήσει πανελλήνια φήμη λόγω των σκληρών επιθέσεών της στον τότε κεντροδεξιό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον οποίο κατηγορούσε για ομοφυλοφιλία, βουλγαρική καταγωγή, διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, και προδοσία της Κύπρου με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου.

Στην περίοδο της «Αποστασίας» ο Κουρής στήριξε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο κατηγορούσε ως απόντα και αμέτοχο κατά τον Ανένδοτο Αγώνα, ενώ κατά την περίοδο της χούντας των συνταγματαρχών κατηγορήθηκε ότι υποστήριζε τους δικτάτορες, με αντάλλαγμα την έγκριση και εκταμίευση δανείου 22 εκατομμυρίων δραχμών από την τότε χουντική διοίκηση της ΕΤΒΑ (Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως). Ωστόσο, εκείνη την εποχή όλες οι εφημερίδες βρίσκονταν υπό καθεστώς λογοκρισίας από την δικτατορία, και κατά καιρούς υποχρεώνονταν να δημοσιεύουν επαινετικά άρθρα για την πολιτική του Παπαδόπουλου.

Επιχειρηματική συνεργασία με Κωνσταντίνο Μητσοτάκη

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το καλοκαίρι του 1974, ο Γιώργος Κουρής συνεργάστηκε επιχειρηματικά με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στην δημιουργία της εταιρείας «Press Hellas», η οποία και κατασκεύασε ιδιόκτητο εργοστάσιο-τυπογραφείο με στόχο την επανακυκλοφορία της κεντρώας εφημερίδας «Ελευθερία», την οποία είχε κλείσει η χούντα. Τελικά το 1978 οι δύο συνέταιροι ήλθαν σε σύγκρουση: η πλευρά Μητσοτάκη κατηγόρησε τον Κουρή ότι «άρπαξε» την ιδιοκτησία κοινών περιουσιακών στοιχείων, πούλησε εξοπλισμό και αρνήθηκε να αποζημιώσει. Αντίθετα, η πλευρά Κουρή κατηγόρησε τον Μητσοτάκη ότι προσπάθησε εκβιαστικά να υποχρεώσει τον Γιώργο Κουρή να παραχωρήσει το 51% των μετοχών στον Μητσοτάκη (μέχρι τότε είχαν ο καθένας από 50%) και να δεχθεί ως «αφεντικό» στην πολιτική γραμμή της υπό έκδοση εφημερίδας τον γαμπρό του Μητσοτάκη, δημοσιογράφο Παύλο Μπακογιάννη.

Η «Αυριανή»

Τον Μάρτιο του 1980 ο Γιώργος Κουρής μαζί με τον αδελφό του Μάκη εξέδωσαν την «Αυριανή», εφημερίδα στην οποία ο Γιώργος Κουρής είχε τον πρώτο λόγο, αλλά «στρατηγικός εγκέφαλος» θεωρούνταν ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κυριάκος Διακογιάννης. Η κυκλοφορία της «Αυριανής», που δεν διανεμόταν από τα πρακτορεία Τύπου, ήταν αρχικά πολύ χαμηλή και όλα έδειχναν ότι δεν θα άντεχε για πολύ. Όμως τον Ιούλιο του 1980, χάρη στην απεργία που ξεκίνησαν οι τεχνικοί Τύπου και την ανταπεργία (lock out) με την οποία απάντησαν οι εκδότες, επί έναν μήνα κυκλοφορούσαν μόνον τρεις εφημερίδες: οι κομματικές της Αριστεράς, «Αυγή» και «Ριζοσπάστης» και η «Αυριανή», η οποία εκείνον τον μήνα έφτασε να πωλεί 56.000 φύλλα ημερησίως.

Η κυκλοφοριακή εκτίναξη της εφημερίδας ήλθε τον Σεπτέμβριο του 1980 όταν επιτέθηκε με σφοδρότητα στην σύζυγο του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, Λένα Βούλτσου-Ράλλη, η οποία ήταν αντιπρόσωπος της γαλλικής εταιρείας ενδυμάτων «Lacoste» στην Ελλάδα. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1980 η «Αυριανή» είχε σπάσει το φράγμα των 100.000 φύλλων ημερησίως και οι δίκες και καταδίκες για συκοφαντική δυσφήμηση που ακολούθησαν -πήγε και ο ίδιος ο Ράλλης να καταθέσει στο δικαστήριο, πρωτοφανές για εν ενεργεία Έλληνα πρωθυπουργό- αποτέλεσαν «παράσημα» για τον Γ. Κουρή, ο οποίος μάλιστα κατάφερε με περιπετειώδη τρόπο να διαφύγει με πλοιάριο στην Ιταλία λίγο πριν συλληφθεί, και από την Ρώμη υπαγόρευε τηλεφωνικά ακόμη πιο επιθετικά άρθρα για την οικογένεια του τότε πρωθυπουργού.

Με την άνοδο του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία το 1981, ο Γιώργος Κουρής προσεταιρίστηκε τον υπουργό Προεδρίας της Κυβερνήσεως Μένιο Κουτσόγιωργα, ενώ η «Αυριανή» υιοθέτησε το σλόγκαν «Η εφημερίδα που εξευτέλισε μια κυβέρνηση και γκρέμισε ένα σάπιο καθεστώς 50 χρόνων», και μέχρι το 1985 είχε καταφέρει να αυξήσει την κυκλοφορία της στα 250.000 φύλλα ημερησίως, καθιστώντας έτσι τον Γιώργο Κουρή πανίσχυρο παράγοντα μέσα στο κυβερνών κόμμα του ΠΑΣΟΚ.

Το 1982, εξέδωσε και την αθλητική εφημερίδα «Ο Φίλαθλος». Όταν, στις 9 Μαρτίου 1985, ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε ότι θα πρότεινε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη, «εκθρονίζοντας» τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο Γιώργος Κουρής διεκδίκησε τα εύσημα, και από την αμέσως επόμενη ημέρα (10 Μαρτίου 1985) κάτω ακριβώς από τον τίτλο της «Αυριανής» καθιερώθηκε η επικεφαλίδα «Η εφημερίδα που γκρέμισε τον Καραμανλισμό». Σε όλη την περίοδο 1981-1985 ο Κουρής είχε συνεχίσει τις προσωπικές επιθέσεις στον Καραμανλή, τον οποίο απειλούσε με Έκτακτο Στρατοδικείο για την υπόθεση του «Δεύτερου Αττίλα» (το δεύτερο σκέλος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974, που έγινε επί κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Καραμανλή), ενώ συνέχισε να καταγγέλλει και την υποτιθέμενη ομοφυλοφιλία του Καραμανλή.

Ωστόσο, ο ισχυρισμός του Γ. Κουρή ότι αυτός υπήρξε ο πρωταγωνιστής της απομάκρυνσης του Καραμανλή έχει αμφισβητηθεί: στα απομνημονεύματά του, ο στενός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου Κώστας Τσίμας, που διατέλεσε διοικητής των μυστικών υπηρεσιών (ΕΥΠ) και ήταν τότε (1985) γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, αναφέρει ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε αποφασίσει ήδη από το 1984 «να τελειώνει» με τον Καραμανλή, και μαζί με τον Μένιο Κουτσόγιωργα βολιδοσκοπούσαν υποψηφίους.

Παραμονές των βουλευτικών εκλογών της 2ας Ιουνίου του 1985, στις 10 Μαΐου, η «Αυριανή» δημοσίευσε σε πρωτοσέλιδο μια παλιά φωτογραφία του τότε προέδρου της ΝΔ και αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (και παλιού συνεταίρου του Κουρή) Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, υποστηρίζοντας ότι τα δύο πρόσωπα που τον περιστοίχιζαν ήταν Γερμανοί Ναζί επί Κατοχής και ο ίδιος «συνεργάτης των Γερμανών», στοχοποιώντας τον ως δωσίλογο, και σπάζοντας όλα τα κυκλοφοριακά ρεκόρ.

Στο ρεπορτάζ που συνόδευε την φωτογραφία, ο Γιώργος Κουρής ανέφερε:

«Μετά τον Ράλλη και τον Καραμανλή, η «Αυριανή» -ο φόβος και ο τρόμος όλων όσων κλέβουν το δημόσιο χρήμα και κοροϊδεύουν τον Λαό- ΞΗΛΩΝΕΙ, σήμερα, και τον περιβόητο Μητσοτάκη, δημοσιεύοντας μια ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ φωτογραφία- ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ από την οποία αποδεικνύεται ότι ο αρχηγός της συντηρητικής παράταξης είχε -κατά την περίοδο της Κατοχής- ΣΤΕΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ με τους Γερμανούς των «ES – ES»!!! ΤΟ ΦΟΒΕΡΟ ντοκουμέντο που παρουσιάζουμε, ΘΑΒΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ, πλέον, τις φιλοδοξίες του Αρχιαποστάτη να κυβερνήσει τη Χώρα.»

Ειδικό Δικαστήριο και Κανάλι 29

Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο Κοσκωτά με την τοποθέτηση επιτρόπου στην Τράπεζα Κρήτης στις 19 Οκτωβρίου 1988 (ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλευόταν ακόμα στο νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου και δεν μπορούσε να επέμβει), ο Γ. Κουρής και η «Αυριανή» συνέχισαν να στηρίζουν τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. Τότε ο Γ. Κουρής δημιούργησε τον ραδιοφωνικό σταθμό «Ράδιο Αθήνα» τον οποίο εγκαινίασε προσωπικώς ο Α. Παπανδρέου. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 1989 η «Αυριανή», μαζί με την τότε νεοεκδοθείσα (κυκλοφορούσε από τα τέλη του 1988) εφημερίδα «Επικαιρότητα» του επιχειρηματία Σωκράτη Κόκκαλη (η οποία είχε διευθυντή τον Σπύρο Καρατζαφέρη, φίλο του Ανδρέα Παπανδρέου) αποτέλεσαν τις μοναδικές εφημερίδες-στηρίγματα του ΠΑΣΟΚ και του Α. Παπανδρέου προσωπικά.

Μάλιστα, κατά την προεκλογική περίοδο ο Κουρής και η «Αυριανή» κατάφεραν, μέχρι ένα σημείο, να μειώσουν την ταύτιση του Κοσκωτά με το ΠΑΣΟΚ, καθώς ανέδειξαν τις δοσοληψίες του Κοσκωτά με τον γαμπρό του Μητσοτάκη, Παύλο Μπακογιάννη: με βάση τα δημοσιεύματα της «Αυριανής», ο τότε προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, Δημήτριος Ευθυμιάδης, άσκησε ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος κατά του Μπακογιάννη για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος την 1η Ιουνίου του 1989, 17 μέρες πριν από τις εκλογές. Εκείνες τις μέρες ο Κουρής επίσης δημοσίευσε φωτογραφίες και τηλεφωνικές συνομιλίες (τις οποίες είχε υποκλέψει) από την εξωσυζυγική ερωτική σχέση του Μητσοτάκη με την Κατερίνα Μητσιγιώργη από την Θεσσαλονίκη (γνωστή και ως «Η Κατερίνα της Θεσσαλονίκης»), ως αντιπερισπασμό στις επικρίσεις που δεχόταν ο Ανδρέας Παπανδρέου για την δική του εξωσυζυγική ερωτική σχέση με την Δήμητρα Λιάνη.

Μετά την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου και 4 υπουργών του στο Ειδικό Δικαστήριο, ο Γιώργος Κουρής δημιούργησε το Κανάλι 29, το οποίο αποτέλεσε τον μοναδικό τηλεοπτικό σταθμό πανελλαδικής εμβέλειας που στήριξε τον Ανδρέα Παπανδρέου κατά την περίοδο του Ειδικού Δικαστηρίου, με πιο διάσημη την εκπομπή «Η άλλη όψη», την οποία παρουσίαζε ο βουλευτής και υπουργός Ευάγγελος Γιαννόπουλος, σχολιάζοντας τα περιστατικά της δίκης, με καλεσμένους γνωστούς δικηγόρους και καθηγητές Νομικής, ασκώντας έντονη κριτική στον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου και του Ειδικού Δικαστηρίου, Βασίλειο Κόκκινο. Από αυτή την εκπομπή έγινε γνωστός και ο μετέπειτα κορυφαίος υπουργός και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος, ως «πανελίστας» του Γιαννόπουλου.

Κατά την διακυβέρνηση Μητσοτάκη, η «Αυριανή» εξέφρασε κάθε αντικυβερνητική αντίδραση, σε τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική και τα εθνικά θέματα.

Εδραίωση στην ιδιωτική τηλεόραση

Η επάνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και του Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία, το 1993, συνέπεσαν με το άνοιγμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του Γιώργου Κουρή στην τηλεοπτική αγορά, στην οποία απαιτούνταν πολλά χρήματα. Ο Γιώργος Κουρής πούλησε το Κανάλι 29 στον Θόδωρο Βαρδινογιάννη (της γνωστής επιχειρηματικής οικογένειας) και με τα χρήματα που πήρε δημιούργησε, το 1994, έναν νέο τηλεoπτικό σταθμό πανελλαδικής εμβέλειας, το Κανάλι 5, που αργότερα μετονομάστηκε σε Alter Channel.

Οι ανάγκες δανειοδότησης για την τηλεοπτική επέκταση του Γιώργου Κουρή προκάλεσαν τις πρώτες σοβαρές τριβές στις σχέσεις του με το ΠΑΣΟΚ. Ο Κουρής επιτέθηκε με σφοδρότητα στον τότε διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Γεώργιο Μίρκο, ο οποίος αρνήθηκε να εγκρίνει νέα δάνεια για τον Κουρή, ενώ εξέταζε και την νομιμότητα των ήδη συναφθέντων. Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν υπέκυψε στις πιέσεις, και τότε ο Κουρής απάντησε δημοσιεύοντας γυμνές φωτογραφίες της Δήμητρας Λιάνη «σε συνέχειες». Έτσι κόπηκαν οι γέφυρες με τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Στη μάχη της διαδοχής του Ανδρέα Παπανδρέου ο Κουρής στήριξε ανοικτά τον Κώστα Σημίτη και χαρακτήρισε «μιμίκους» όσους υποστήριζαν τους Γεράσιμο Αρσένη και Άκη Τσοχατζόπουλο.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η κυκλοφορία της «Αυριανής» έπεσε κατακόρυφα. Ωστόσο, ο Κουρής ασκούσε την παρεμβατική του δύναμη στην δημόσια ζωή μέσω του Καναλιού 5, μετέπειτα Alter -το οποίο συγκέντρωνε αξιόλογα ποσοστά τηλεθέασης- όπου είχε στην δούλεψή του πολύ γνωστούς δημοσιογράφους, όπως, ενδεικτικά, οι: Μάκης Τριανταφυλλόπουλος, Νίκος Χατζηνικολάου, Νίκος Ευαγγελάτος, Τατιάνα Στεφανίδου, Νίκος Αλιάγας, Κώστας Χαρδαβέλλας, Γιώργος Αυτιάς, Γιώργος Τράγκας κ.α.

Επί κυβερνήσεων Κώστα Σημίτη και Κώστα Καραμανλή, από το 1996 μέχρι το 2009, ο Κουρής δεν είχε ξεκάθαρη γραμμή, καθώς άλλοτε επαινούσε και άλλοτε κατήγγειλε και τους δύο πρωθυπουργούς. Πάντως, και οι δύο κυβερνήσεις τον βοήθησαν με δάνεια και εξυπηρετήσεις.

Εποχή των Μνημονίων

Η μεγάλη οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα το 2009-10 προκάλεσε μεγάλα προβλήματα χρηματοδότησης σε όλα τα ελληνικά ΜΜΕ. Το 2011 ο Κουρής αναγκάστηκε να κλείσει τον Φίλαθλο, και το 2012 το Alter και την «Αυριανή».

Ωστόσο, κατάφερε να ανακάμψει και να παραμείνει ισχυρός στον χώρο τον ΜΜΕ, ιδρύοντας νέα καθημερινή εφημερίδα, την «Kontra News», και νέο τηλεοπτικό σταθμό, το Kontra Channel (με ξεκάθαρα «αντιμνημονιακή» πολιτική ταυτότητα), ενώ ο γιος του, Ανδρέας Κουρής είναι συνιδιοκτήτης, μαζί με τον Νίκο Χατζηνικολάου της Real Media Group, που ελέγχει την πανελλαδική εφημερίδα Real News, το ενημερωτικό σάιτ enikos.gr κ.α.

ΠΗΓΗ: thecaller.gr