Δωρεά της Συλλογής Δημήτρη Δασκαλόπουλου

Ένα μεγάλο μέρος της ιδιωτικής συλλογής έργων τέχνης του Δημήτρη Δασκαλόπουλου μετατρέπεται σε δημόσιο αγαθό μέσω μεγάλων δημόσιων ιδρυμάτων στην Αθήνα, στο Σικάγο, στη Νέα Υόρκη και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ένα µεγάλο σύνολο σηµαντικών έργων σύγχρονης τέχνης από τη Συλλογή ∆.∆ασκαλόπουλου δωρίζεται σε 4 µουσεία 3 χωρών σε 2 ηπείρους και δηµιουργεί ένα πρωτοποριακό πλέγµα συνεργειών.

Μια ιδιωτική συλλογή µετατρέπεται σε δηµόσιο αγαθό µέσω µεγάλων δηµόσιων ιδρυµάτων στην Αθήνα,

Περισσότερα από 350 έργα από 142 καλλιτέχνες από τη Συλλογή αποτελούν τη ∆ωρεά, εκ των οποίων 140 προορίζονται για το ΕΜΣΤ, περίπου 100 σε κοινή δωρεά στα Guggenheim και MCA Chicago και 110 για την Tate.

Η Συλλογή ∆.∆ασκαλόπουλου αποτελεί ένα ευρύ σύνολο έργων σύγχρονης τέχνης από κορυφαίους καλλιτέχνες της διεθνούς εικαστικής σκηνής των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, οι οποίοι διέπλασαν και εξακολουθούν να διαπλάθουν τις επόµενες καλλιτεχνικές γενιές. Τα έργα της Συλλογής αντικατοπτρίζουν τους καίριους προβληµατισµούς της τέχνης και ταυτόχρονα αφορούν οικουµενικά, αρχέγονα και διαχρονικά θέµατα, όπως η ανθρώπινη οντότητα ως πηγή δηµιουργίας, αλλά και ως πεδίο υπαρξιακής, κοινωνικής και ιδεολογικής πάλης.

Σε αυτήν περιλαµβάνονται σηµαντικοί καλλιτέχνες όπως: Marina Abramović, Kutluğ Ataman, Matthew Barney, Louise Bourgeois, Βλάσης Κανιάρης, Helen Chadwick, Paul Chan, Bruce Conner, Abraham Cruzvillegas, Robert Gober, David Hammons, Mona Hatoum, Isaac Julien, Γιάννης Κουνέλλης, Στάθης Λογοθέτης, Sarah Lucas, Paul McCarthy, Steve McQueen, Ana Mendieta, Marisa Merz, Annette Messager, Wangechi Mutu, Ernesto Neto, Rivane Neuenschwander, Cornelia Parker, Pipilotti Rist, Dieter Roth, Doris Salcedo, Kiki Smith, Paul Thek.

Μέσω της Συλλογής, ο δηµιουργός της, ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος, λειτούργησε για σχεδόν 30 χρόνια ως θεµατοφύλακας των ιδεών και της ανθρώπινης δηµιουργικότητας, έχοντας ως βασικό µέληµα τη διάχυση των µηνυµάτων της τέχνης σε όσο το δυνατόν περισσότερους αποδέκτες, λόγω της βαθιάς πεποίθησής του ότι η τέχνη έχει την ικανότητα να εµπνέει τους ανθρώ- πους και να κεντρίζει τη συλλογική συνείδηση. Στην προσπάθεια αυτή να µεταφέρει τον θαυµασµό του, ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλό- πουλος, σε όλο το διάστηµα της ενασχόλησής του µε την τέχνη, στήριξε ενεργά µε προσωπική και οικονοµική συνεισφορά πολλά µουσεία, εκθέσεις και καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες ανά τον κόσµο. Συγχρόνως, διατήρησε ανοιχτή πολιτική δανεισµού των έργων της Συλλογής, ενώ δηµιούργησε τον ΝΕΟΝ που ασχολείται µε την προαγωγή της σύγχρονης τέχνης στο κοινό της Ελλάδας.

Αποτελεί λοιπόν την φυσική εξέλιξη αυτής της νοοτροπίας και αυτού του τρόπου δράσης η απόφαση για δωρεά του µεγαλύτε- ρου µέρους της Συλλογής σε δηµόσιους οργανισµούς, δηλαδή σε µεγάλα µουσεία σύγχρονης τέχνης ανά τον κόσµο.

Όπως υποστηρίζει ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος, «Θεωρώ ότι ο συλλέκτης έχει ευθύνη απέναντι στα έργα της συλλογής του και τους καλλιτέχνες: έχει την ηθική υποχρέωση να φροντίζει για το µέλλον της συλλογής του µε την ίδια έγνοια και προσοχή που επένδυσε για τη δηµιουργία της. Η τέχνη αποκτά νόηµα και επιρροή µόνο µέσα από τη συνδιαλλαγή της µε το κοινό. Γι’ αυτό η τέχνη περισσότερο από ιδιοκτήτες, χρειάζεται κοινωνούς. Αυτό το σκεπτικό µε οδήγησε στην απόφαση να δωρίσω το µεγαλύ- τερο µέρος της συλλογής µου σε σηµαντικά µουσεία σύγχρονης τέχνης. Μέσω της δωρεάς, τα έργα θα είναι προσβάσιµα στο ευρύ κοινό, θα έχουν την απαραίτητη φροντίδα ώστε να διατηρηθούν για τις µελλοντικές γενιές και θα παραµείνουν σε διάλογο µε την τέχνη του µέλλοντος».

Η ∆ωρεά της Συλλογής ∆.∆ασκαλόπουλου απευθύνεται σε τέσσερα δηµόσια ιδρύµατα σε τρεις χώρες της Ευρώπης και της Αµερικής. Συγκεκριµένα, περισσότερα από 140 έργα θα ενισχύσουν την συλλογή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, περίπου 100 έργα θα προσφερθούν σε κοινή δωρεά στα µουσεία Guggenheim και MCA του Σικάγο και περίπου 110 έργα θα δωρηθούν στην Tate. Συνολικά περισσότερα από 350 έργα σύγχρονης τέχνης από 142 καλλιτέχνες της Συλλογής θα εµπλουτί- σουν τις υπάρχουσες συλλογές των µουσείων.

Η ∆ωρεά της Συλλογής ∆.∆ασκαλόπουλου θα ενδυναµώσει τη διεθνή συνεργασία µεταξύ του ΕΜΣΤ και της Tate και θα δηµιουργήσει το πεδίο για πολιτιστικές ανταλλαγές µεταξύ των δύο φορέων τόσο σε επίπεδο γνώσεων και εµπειρίας όσο και σε δανεισµούς έργων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Επιπλέον, θα δηµιουργήσει µια ισχυρή συνεργασία µεταξύ των µουσείων MCA Chicago και Guggenheim, για την κοινή συντήρηση και παρουσίαση των έργων.

Η ∆ωρεά της Συλλογής ∆.∆ασκαλόπουλου θα συνοδευθεί από τη δηµιουργία ενός δικτύου Επιµελητών. Ειδικές θέσεις θα δηµιουργηθούν µία στην Tate και µία για την κοινή δωρεά στα µουσεία Guggenheim και MCA Chicago, ενώ θα προβλεφθεί επιµελητική υποστήριξη στο ΕΜΣΤ, θέσεις οι οποίες θα διευκολύνουν την ενσωµάτωση της ∆ωρεάς στη δράση του κάθε οργανισµού.

Με τις θέσεις επιµελητών και την υποστήριξη των µουσείων, η ∆ωρεά θα απευθυνθεί ευρέως στο κοινό µέσα από διεθνείς παρουσιάσεις/εκθέσεις και µέσω της παγκόσµιας διαδικτυακής τους παρουσίας. Τα µουσεία, επίσης, θα δηµιουργήσουν εκπαιδευτικά προγράµµατα για να ενισχύσουν τη διάδοση της ∆ωρεάς.

Ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος, συνεπής στο όραµά του, παραδίδει την Συλλογή του σε διεθνή µουσεία. Με αυτή την ευεργεσία εξασφαλίζει το µέλλον της και την συνοµιλία της µε το ευρύτερο δυνατόν κοινό σε όλο τον κόσµο.

Η ∆ρ. Λίνα Μενδώνη, υπουργός Πολιτισµού και Αθλητισµού, δηλώνει: «Η Αθήνα, µετά από δεκαετίες αναµονής, εγκαινίασε πριν δύο χρόνια τη λειτουργία του δικού της Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, πληρώνοντας ένα µεγάλο κενό στις µουσειακές της υποδοµές. Σήµερα, το ΕΜΣΤ υποδέχεται τη µοναδική δωρεά του ∆ηµήτρη ∆ασκαλόπουλου, ενός συλλέκτη µε βαθιά γνώση και αγάπη για την Τέχνη. Μια δωρεά δεκάδων έργων, η οποία όχι απλώς ενισχύει ουσιαστικά τις συλλογές του ΕΜΣΤ, αλλά του δίνει την ώθηση και το πλεονέκτηµα να καθίσταται συνοµιλητής σηµαντικών ανάλογων κορυφαίων µουσείων διεθνώς, να µπορεί να δροµολογεί µαζί τους πολύτιµες συνέργειες και συνεργασίες. Έτσι, η προσφορά του δωρητή δεν αφορά µόνον στο Μουσείο και στον χώρο του Πολιτισµού. Αφορά στην ίδια την πρωτεύουσα, καθώς ενισχύει εµµέσως την ανταγωνιστικότητα των παρεχόµε- νων πολιτιστικών υπηρεσιών της.

Ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος δεν δίστασε να παραµερίσει το πάθος του συλλέκτη, προτάσσοντας την θέλησή του για προσφορά στην κοινωνία, στους πολίτες. Η τέχνη είναι η πανανθρώπινη γλώσσα της επικοινωνίας. Τα πολιτιστικά αγαθά αποκτούν προστιθέµενη αξία µέσα από την επαφή τους µε το κοινό. Στις βιοµηχανικές κοινωνίες, η δηµιουργία αξίας συναρτάται µε περιορισµούς στην πρόσβαση των πόρων. Στην κοινωνία της γνώσης, η παιδεία προϋποθέτει µύηση στην Τέχνη και τον εκδηµοκρατισµό του πολιτισµού.

Ο συλλέκτης, µε την προσφορά της προσωπικής συλλογής του σε τέσσερα κορυφαία Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, λειτουργεί ως καταλύτης στον µετασχηµατισµό, στην µετάπτωση των ιδιωτικών αυτών έργων σε δηµόσια αγαθά, προσβάσιµα σε µας και τις επόµε- νες γενεές. Το Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού εκφράζει στον ∆ηµήτρη ∆ασκαλόπουλο την απέραντη ευγνωµοσύνη του».

Ο Richard Armstrong, ∆ιευθυντής του Μουσείου και Ιδρύµατος Solomon R. Guggenheim δηλώνει: «Στη διάρκεια της διακεκριµένης φιλανθρωπικής του σταδιοδροµίας, ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος έχει επιδείξει µια βαθιά πίστη στη δύναµη της τέχνης να διευρύνει τη συλλογική φαντασία και να θίγει θεµελιώδη ερωτήµατα της σύγχρονης ζωής. Η πεποίθησή του ότι η ανθρώπινη δηµιουργικότητα µπορεί να ενδυναµώσει τη ζωή των πολιτών και πρέπει να είναι προσβάσιµη σε όλους, είναι το θεµέλιο τόσο για την πρωτοπόρα δουλειά του µε τον ΝΕΟΝ όσο και για τη θητεία του ως trustee του Μουσείου Guggenheim. Αυτή η εξαιρετική δωρεά από την Συλλογή του στο Μουσείο Guggenheim και το Μουσείο MCA Chicago θα συµβάλλει στη σηµαντική διεύρυνση των αφηγήσεων µέσα από τις µόνιµες συλλογές µας».

Η ∆ρ. Maria Balshaw CBE, ∆ιευθύντρια της Tate, δηλώνει: «Αυτή η δωρεά είναι µια πράξη εξαιρετικής γενναιοδωρίας από τον ∆ηµήτρη ∆ασκαλόπουλο και σηµατοδοτεί µια ιδιαίτερη στιγµή για την συλλογή της Tate. Όχι µόνο γιατί περιλαµβάνει έναν µεγάλο αριθµό έργων, αλλά επίσης λόγω του διαµετρήµατος των καλλιτεχνών, από την Louise Bourgeois στον David Hammons και τη Mona Hatoum. Η συλλογή της Tate είναι µια δηµόσια συλλογή, ανήκει και απευθύνεται στο κοινό, και αυτά τα έργα, µέσω των τεσσάρων γκαλερί µας, θα φτάσουν σε εκατοµµύρια επισκέπτες σήµερα και στις επόµενες γενιές. Επιπλέον, η συλλογή µας είναι ένα αγαθό απ’ όπου µπορούν να αντλήσουν άλλα µουσεία, επιτρέποντάς µας να επικοινωνούµε κάθε χρόνο µε ακόµα περισσότερους ανθρώπους στο Ηνωµένο Βασίλειο και όλο τον κόσµο».

Η Κατερίνα Γρέγου, Καλλιτεχνική ∆ιευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), δηλώνει: «Αυτή είναι η σηµαντικότερη δωρεά στην εικοσάχρονη ιστορία του ΕΜΣΤ, όσον αφορά τόσο το µέγεθος όσο και τη σπουδαιότητα. ∆εν θα µπορούσε να έχει έρθει σε καλύτερη συγκυρία, ενώ η Ελλάδα βγαίνει από την οικονοµική κρίση, το Μουσείο εισέρχεται σε µια νέα περίοδο πλήρους λειτουργίας µε νέο καλλιτεχνικό πρόγραµµα και µια δυναµική σειρά περιοδικών εκθέσεων και εκδηλώ- σεων. Η δωρεά συµπληρώνει και ενδυναµώνει σε µεγάλο βαθµό την υπάρχουσα συλλογή µε έναν σηµαντικό αριθµό έργων Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, και ταυτόχρονα ενισχύει το Μουσείο ώστε να εκπληρώσει το στόχο του ως το κορυφαίο εθνικό ίδρυµα σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και ένα από τα σηµαντικότερα στην περιοχή της νότιας Ευρώπης και της ανατολι- κής Μεσογείου. Είµαστε ευγνώµονες στον ∆ηµήτρη ∆ασκαλόπουλο για τη γενναιοδωρία του, την εµπιστοσύνη του, την κοινωνι- κή του συνείδηση και τη µεγάλη συνεισφορά του στην ανάπτυξη του Μουσείου».

Η Madeleine Grynsztejn, ∆ιευθύντρια Pritzker του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο δηλώνει: «Ο ∆ηµήτρης ∆ασκαλόπουλος συµµερίζεται την προσήλωση του MCA στην αξιοποίηση της τέχνης των καιρών µας ως καταλύτη της κριτικής σκέψης, της κοινω- νικής αλλαγής και του συλλογισµού, που εκκινεί από µια ακλόνητη πεποίθηση ότι η τέχνη διευρύνει τη συλλογική φαντασία. Αυτή η ρηξικέλευθη πρωτοβουλία εστιάζει στη συνεργασία µεταξύ κορυφαίων µουσείων σε παγκόσµιο επίπεδο και διευκολύνει την ανταλλαγή επιµελητικών ιδεών και τη δηµιουργία λειτουργικών µοντέλων, σηµατοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο στον τρόπο που τα µουσεία διαχέουν την Τέχνη στο ευρύ κοινό. Αυτή η δωρεά θα κινητοποιήσει τις αφηγήσεις της σύγχρονης τέχνης προς το κοινό µας, σήµερα και στο µέλλον, και θα αποτελέσει έµπνευση για τις νέες γενιές των δηµιουργών στον γρήγορα αναπτυσσό- µενο χώρο µας».