ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Νέα στοιχεία την Τρίτη – Τα σενάρια για τον “μεγάλο ένοικο” του τάφου

Με εντατικούς ρυθμούς, παρά τις κακές καιρικές συνθήκες, συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες στον τύμβο της Αμφίπολης.
Την Τρίτη στις 16:00 αναμένεται να δοθούν νέα στοιχεία για την εξέλιξη της ανασκαφής.
Η ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη εστιάζει τώρα όλες τις δυνάμεις της στον καθαρισμό του τρίτου θαλάμου, πίσω από την μαρμάρινη θύρα, τα κομμάτια της οποίας αποκαλύφθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.
Σε μια μικρή τομή που έχει γίνει στο χώρο αποκαλύφθηκε το κεφάλι της μιας από τις δυο Σφίγγες που κοσμούν την είσοδο, καθώς και οι πλάκες πωρόλιθου με τις οποίες είναι στρωμμένο το δάπεδο.
Τα τελευταία ευρήματα πυροδότησαν νέα σενάρια για το τι πραγματικά μπορεί να κρύβει ο τύμβος της Αμφίπολης.

Νέα σενάρια για τον ένοικο του τάφου- Κάσσανδρο “βλέπει” η Αρβελέρ

Στο συμπέρασμα ότι ο ένοικος του τάφου της Αμφίπολης είναι ο μεταγενέστερος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πιθανώς ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος, καταλήγει η βυζαντινολόγος ιστορικός, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, στη σύντομη μελέτη της με τίτλο «Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη».

Η γνωστή ιστορικός διερωτάται: «Πού, άραγε, θάφτηκαν ο ίδιος ο Κάσσανδρος(πέθανε στα 297 π.Χ.) και η σύζυγός του, Θεσσαλονίκη; Νομίζω ότι είναι πολύ πιθανόν ο οικιστής -που είχε, μάλιστα, καταλάβει την Αθήνα και είχε γνωρίσει το κτιριακό μεγαλείο της- να ανέγειρε μεγαλοπρεπές, για την οικογένειά του, μαυσωλείο στην Αμφίπολη».

Όπως αναφέρει η ίδια, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, μια προσωπικότητα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες του Κασσάνδρου θα μπορούσε να είχε οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό μνημείο όπως αυτό της Αμφίπολης.

«Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;» εξηγεί η κ.Αρβελέρ.

Αναφορικά με τους τεχνίτες που προσελήφθησαν στην Αμφίπολη, η κ. Αρβελέρ γράφει:

«Η πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια, θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες από τους οικονομικά εύπορους πελάτες τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους, όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε με τον Ευρυπίδη;»

Όπως αναφέρει στην μελέτη της, ο τύμβος της Αμφίπολης είναι πολύ πιθανόν να είναι και ένας πολυάνδριος τάφος. Συγκεκριμένα, εξηγεί:

«Μνημείο, πιθανώς, επιφανών νεκρών, δηλαδή ένα νεκροταφικό πολυάνδρειο, που ίσως σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι από εκεί ξεκίνησε ο στόλος του στρατηλάτη, ή μάλλον ταφικό βασιλικό συγκρότημα; Το μνημείο της Αμφίπολης αποτελεί, αναμφισβήτητα, πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο για τη μελέτη της Μακεδονίας, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή».

Πάντως, εκείνο το οποίος σύμφωνα με την ίδια δεν χωρά αμφιβολία είναι ότι το μνημείο είναι αφιερωμένο σε πρόσωπο ή πρόσωπα που είχαν άμεση σχέση με την Αμφίπολη και αυτοί θα μπορούσαν να είναι είτε οι τρεις ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Νέαρχος, Πολυπέρχων, Λαομέδων) ή ο Κάσσανδροςπου είναι και εκείνος που ανέδειξε την περιοχή σε κέντρο της Μακεδονίας.

ΟΙ ΣΦΙΓΓΕΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΕΝΟΙΚΟ;

Νέα ερωτήματα προκύπτουν μετά την ανακάλυψη της κεφαλής της μίας από τις δύο Σφίγγες, που κοσμούσαν την είσοδο του εντυπωσιακού τάφου στην Αμφίπολη.

Προβληματισμό δημιουργούν δύο φωτογραφίες από τις Σφίγγες που βρέθηκαν στην είσοδο του Σεράπειου στην Αίγυπτο, όπου σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές εκεί ο έθαψε ο Πτολεμαίος τον Μέγα Αλέξανδρο μετά την αρπαγή της σορού του στη Συρία.

Οι ομοιότητες με τη Σφίγγα της Αμφίπολης είναι εμφανεις…

Την ίδια ώρα, ο ιστορικός συγγραφέας Άντριου Τσαγκ δίνει τη δίκη του άποψη μιλώντας στον ALPHA, για το ποιος μπορεί να «σφράγισε» τον τάφο της Αμφιπόλης, ποιος μπορεί να είναι υπεύθυνος για τη καταστροφή της Σφίγγας και αν επίσης μπορεί να έχουν πειραχθεί τα οστά.

Ο Άντριου Τσανγκ συνδέει τις Σφίγγες της Αμφίπολης με τις δύο Σφίγγες που βρέθηκαν στο Σεραπείο της Σακκάρα στην πόλη Μέμφις της Αιγύπτου, όπου ο ίδιος εκτιμά, ότι ήταν ο πρώτος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και είναι πιθανόν να συνδέονται οι δύο τάφοι, εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται ο τάφος της μητέρας του μεγάλου στρατηλάτη Ολυμπιάδας.

Εντυπωσιάζει το κεφάλι της Σφίγγας! Δείτε νέες φωτογραφίες – Πιο κοντά στην αποκάλυψη του μυστικού…

[UPD] Εντυπωσιάζει η νέα μεγάλη ανακάλυψη στον τύμβο Καστά. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν το κεφάλι της ανατολικής Σφίγγας το οποίο σώζεται ακέραια με ελάχιστη θραύση στη μύτη και έχει ύψος 60 εκατοστά.

Το Σάββατο και τη Δευτέρα προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου. Το χώμα έχει τεράστιο όγκο και θα πρέπει να προχωρήσει η αποχωμάτωση προκειμένου οι αρχαιολόγοι να έχουν πλήρη εικόνα για τον τέταρτο χώρο, ο οποίος δεν αποκλείεται να είναι και ο νεκρικός.

Την Τρίτη, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν. Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.

Επίσης, αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ. Φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων. Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου. Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής.

Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών.

[UPD] Στην τελική φάση μπαίνει πλέον η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης. Το χώμα που αφαιρείται με τα χέρια και κοσκινίζεται μπροστά από το ψηφιδωτό με την Αρπαγή της Περσεφόνης, βρίσκεται πλέον σε ύψος περίπου 3,4 μέτρων από το δάπεδο.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, οι ανασκαφείς εκτιμούν πως ο τρίτος θάλαμος στο εσωτερικό του Τύμβου είναι ο νεκρικός θάλαμος.

Τι ψάχνουν οι αρχαιολόγοι

Πλέον αναζητούνται πέρα από την σαρκοφάγο ή ενδεχομένως τη λήκυθο με τα οστά του νεκρού, κάποια κτερίσματα που πρέπει να τον συνοδεύουν: όπλα, αγγεία συμποσίου και άλλα αντικείμενα ανάλογης καλλιτεχνικής αξίας με το ψηφιδωτό και τις Καρυάτιδες.

Σε αυτό τον θάλαμο θα μπορούσαν να βρουν μια νεκρική κλίνη, ένα ανάκλιντρο ή έναν θρόνο, όπως συμβαίνει σε πολλούς μακεδονικούς τάφους.

Χωρίς μηχανικά μέσα γίνεται η ανασκαφή του τρίτου θαλάμου.

Η αποχωμάτωση πρέπει να γίνει με τα χέρια και με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς αυτός ο θάλαμος, εφόσον υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να είναι ο ταφικός, θα πρέπει να έχει αντικείμενα που θα δίνουν σημαντικές πληροφορίες.

Έτσι λοιπόν, το χώμα κατεβαίνει πόντο-πόντο με τα συμβατικά μέσα, δηλαδή με τη χρήση όλων εκείνων των εργαλείων που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ανασκαφές.

“Γυναίκα στον τάφο” λέει το National Geographic

Το περιοδικό National Geographic φιλοξενεί την άποψη του καθηγητή Ίαν Γουόρθινγκτον από το πανεπιστήμιο του Μισούρι, που πιστεύει πως η απάντηση κρύβεται στην εμφάνιση της Περσεφόνης. Σύμφωνα με τον Γουόρθινγκτον, στον τάφο της Αμφίπολης είναι θαμμένη μια γυναίκα – αυτό, υποστηρίζει συμπεραίνεται από την εμφάνιση της Περσεφόνης στο ψηφιδωτό: «Ο ένοικος του τάφου είναι μια γυναίκα, γιατί το ψηφιδωτό δείχνει μια γυναίκα που οδηγείται στον Κάτω Κόσμο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Εάν μάλιστα αποδειχθεί κάτι τέτοιο, τότε το πιθανότερο είναι πως θα πρόκειται για μία από τις δύο σημαντικότερες γυναίκες στη ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την μητέρα του Ολυμπιάδα ή τη σύζυγό του Ρωξάνη. «Και οι δύο γυναίκες αυτές θανατώθηκαν από έναν από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον Κάσσανδρο, που ποθούσε το θρόνο της αρχαίας Μακεδονίας», σημειώνει ο Γουόρθινγτον.

«Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, ο Κάσσανδρος έβαλε να δολοφονήσουν τη Ρωξάνη και τον γιο του Μ. Αλεξάνδρου στην Αμφίπολη γύρω στο 310 πΧ, οπότε είναι πολύ πιθανό να βρίσκεται εκείνη στον τάφο της Αμφίπολης» συμπληρώνει.

«Άλλα στοιχεία πάντως, δείχνουν πως πιθανότατα πρόκειται για τον τάφο της Ολυμπιάδας» σημειώνει το National Geographic, που φιλοξενεί στο ρεπορτάζ του και την άποψη του καθηγητή Φίλιπ Φρίμαν, από το πανεπιστήμιο της Αϊόβα: «Ο Μέγας Αλέξανδρος ήθελε να κάνει τη μητέρα του θεα, όπως είναι και η θεά στο άρμα του Πλούτωνα στο ψηφιδωτό. Επίσης, η Ολυμπιάδα συνέχισε να έχει πολύ δύναμη και μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αν και δολοφονήθηκε τελικά από τον Κάσσανδρο και τους συμμάχους του, πιστεύω ότι θια μπορούσε να έχει τιμηθεί με έναν τέτοιο τύμβο» αναφέρει.