Eurobank: Κρίσιμη για την οικονομία η αναμόρφωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού

Η ολοκλήρωση της αναμόρφωσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού είναι κρίσιμη για την βελτίωση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας, τονίζει η Eurobank στην τακτική της έκδοση “7 ημέρες οικονομία”.

Όπως σημειώνει η τράπεζα, ”η ελληνική οικονομία διανύει ήδη τον 6ο χρόνο ύφεσης. Η σωρευτική μείωση στο ΑΕΠ από το 2008 μέχρι το τέλος του 2012 είναι 20,1% του

Η πρόσφατη εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδος είναι για ρυθμό ΑΕΠ το 2012 στο -4.6% ενώ οι αντίστοιχες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι -4.8% και -4.2% του ΑΕΠ. Επιστροφή σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης αναμένουμε από το 2014 και μετά με δεδομένη την ολοκλήρωση του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την συνεπακόλουθη βελτίωση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ για το 2014αναμένεται στο -1.2%. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη πέρα από το ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα κατώτατο όριο για τον αναμενόμενο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ το 2014, μπορεί να εκληφθεί ως ευκαιρία για την πιο γρήγορη προώθηση των κρίσιμων μεταρρυθμίσεων που κατά την άποψη του ΟΟΣΑ θα μπορούσαν να συμβάλλουν περαιτέρω στην βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν:

• Την ολοκλήρωση της απελευθέρωσης της αγοράς προϊόντων
• Την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών
• Την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.

Δε θα σταθούμε ιδιαίτερα στο ρόλο της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών και στην απελευθέρωση των αγορών αγαθών. Αποκλίσεις από αυτές τις μεταρρυθμίσεις θα μηδενίσουν τις όποιες προσπάθειες για επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.

Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού είναι κρίσιμη για την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Σημειώστε ότι το έλλειμμα του 2012 μειώθηκε σωρευτικά σε σχέση με το 2009 κατά περίπου 9% του ΑΕΠ κυρίως εξαιτίας: α) των οριζόντιων περικοπών σε μισθούς και συντάξεις, β) της ορθολογικοποίησης του κόστους του τομέα της υγείας και των ασφαλιστικών ταμείων σε σχέση με το 2009, και γ) των μεταρρυθμίσεων στο σύστημα δαπανών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.

Η συνεισφορά του φοροεισπρακτικού μηχανισμού σε αυτή την προσπάθεια ήταν οριακή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι μεταρρυθμίσεις που είχαν σαν σκοπό την αύξηση της αποτελεσματικότητας, τέθηκαν σε εφαρμογή τους τελευταίους τρεις μήνες (π.χ. η δημιουργία της Γενικής Γραμματείας για τα Φορολογικά Έσοδα, το νέο TAXIS κτλ).

Άμεσο αποτέλεσμα της συγκεκριμένης καθυστέρησης πιθανόν να είναι η υστέρηση των εσόδων και η αδυναμία επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων για το 2013. Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει αρνητικά την αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας, δε θα επιτρέψει την όποια πρωτοβουλία ληφθεί (αν τελικά ληφθεί) για την βελτίωση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και τελικά θα επηρεάσει την αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Σημειώστε εδώ ότι θεωρούμε πως η λήψη νέων φορολογικών μέτρων για την κάλυψη των πιθανών αστοχιών του φοροεισπρακτικού μηχανισμού δε θα έχει σημαντικό αποτέλεσμα και μάλλον θα επιβαρύνει τις συνθήκες ρευστότητας.

Η θετική αποτίμηση της αγοράς απεικονίζεται στη μείωση του κινδύνου

Τις τελευταίες εβδομάδες μια σειρά από παράγοντες δείχνουν ότι το 2013 θα είναι η τελευταία χρονιά με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης με δεδομένη την εφαρμογή του προγράμματος. Οι συγκεκριμένοι παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Το ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2013 μειώθηκε κατά -5,3% σε ετήσια βάση. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη επίδοση εν μέσω μειωμένης ρευστότητας στην αγορά και αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων μπορεί να θεωρηθεί ως ενθαρρυντική. Θεωρούμε ότι οι θετικές ενδείξεις από τον τομέα του τουρισμού καθώς και η αύξηση της ρευστότητας μέσω της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου και της επανέναρξης μεγάλων έργων, κτλ. προϊδεάζει για την βελτίωση των ρυθμών μεταβολής τα επόμενα τρίμηνα του 2013.

• Η σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων απεικονίστηκε στην 2η αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (η Έκθεση από εδώ και πέρα). Η απόφαση της αποδέσμευσης της δόσης του 2ου τριμήνου του 2013 (€3,2 δισ. σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup της 13ης Μαίου 2013) με βάση μια σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων δείχνει ότι το ενδιαφέρον των δανειστών στρέφεται πλέον κυρίως προς την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων ενώ δείχνει και αύξηση της εμπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση. Αναμένουμε λοιπόν σε αυτό το σημείο την επιτάχυνση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση των παρακάτω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων :

1. Την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά
2. Την ολοκλήρωση του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς μέσω του ορισμού της σχετικής επιτροπής.
3. Την παρουσίαση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος σύμφωνα με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες.

• Η καλύτερη επίδοση όσον αφορά το έλλειμμα του 2012 σε σχέση με τον προηγούμενο στόχο του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης. Σημειώστε ότι σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία το έλλειμμα του 2012, χωρίς την στήριξη προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα, εκτιμάται στο -6,0% του ΑΕΠ έναντι στόχου -6,6% του ΑΕΠ.

Σημειώστε εδώ ότι το έλλειμμα του 2011 ήταν -9,8% του ΑΕΠ. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει ουσιαστικά τον δρόμο για τη μείωση του δημοσιονομικού κενού της περιόδου 2015-16 που σύμφωνα με την Έκθεση εκτιμάται στα €4,5 δισ. Βέβαια, όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, το κρίσιμο σημείο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων είναι η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Ως εναλλακτική λύση, ο ΥΠΟΙΚ Γ. Στουρνάρας σε συνέντευξή του πρότεινε την επιστροφή στις αγορές (μέσω έκδοσης ομολόγων) για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό. Η επιστροφή στις αγορές θα είναι επιτυχημένη μόνο αν οι αγορές κρίνουν ότι η χώρα έχει ολοκληρώσει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και έχει εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του χρέους. Σε αντίθετη περίπτωση ο κίνδυνος θα αυξηθεί και πάλι και θα επαναληφθεί το αρνητικό παράδειγμα του 2009-10.

Οι παραπάνω ενδείξεις για την βελτίωση του κλίματος της ελληνικής οικονομίας απεικονίζονται και στο περιθώριο της απόδοσης των 10-ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των αποδόσεων των αντιστοίχων γερμανικών τίτλων παρά την σταθεροποίηση τους την τελευταία εβδομάδα εξαιτίας κυρίως της διεθνούς ρευστότητας. Το περιθώριο των 10-ετών ομολόγων συνεχίζει την έντονα πτωτική του πορεία μετά το υψηλό των 1157,2 μ.β. που σημειώθηκε στις 27 Μαρτίου 2013.

Η πτωτική πορεία του περιθωρίου εντάθηκε μετά την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο αξιολογήσεων Fitch την προηγούμενη εβδομάδα (από CCC σε Β-) . Την 29η Μαΐου 2013 το περιθώριο των ελληνικών 10-ετών ομολόγων ήταν στις 727,5 μ.β. αυξημένο κατά 57 μ.β. ή 8,5% σε εβδομαδιαία βάση. Τα περιθώρια αποδόσεων των ελληνικών 10-ετών ομολόγων ήταν περίπου στις 680 μ.β. τον Οκτώβριο. Τότε – πέντε μήνες μετά την υπογραφή και έναρξη εφαρμογής του 1ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας – είχε αρχίσει να γίνεται κατανοητό πως η ελληνική κρίση της άνοιξης του 2010 δεν ήταν ένα πρόσκαιρο φαινόμενο που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εύκολα.

Από την άλλη, δε θα πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι οι παραπάνω θετικές εξελίξεις δεν έχουν μέχρι στιγμής ορατό αντίκρισμα στα στοιχεία για την πραγματική οικονομία. Η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ (ιδίως μεταξύ των νέων και των γυναικών). Η βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών θα αποτελέσει το κρίσιμο στοίχημα για την ελληνική οικονομία για τους επόμενους 12 μήνες.”