Μαγεύουν οι ολόσωμες Καρυάτιδες

Δέος προκαλούν οι εκπληκτικές φωτογραφίες από τις Καρυάτιδες που δημοσιοποιήθηκαν χθες από το υπουργείο Πολιτισμού.

Πλέον έχουν βγει στο «φως» ολόκληρα τα σώματα των επιβλητικών αγαλμάτων τα οποία έχουν ύψος 2,27, φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο και φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα.

Την ίδια ώρα, ο εντοπισμός μιας πιθανής τέταρτης εισόδου στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου ήταν η είδηση κρίσιμης σημασίας για τη συνέχεια της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, η οποία πρόεκυψε από τις τελευταίες ανακοινώσεις

Στη σχετική φωτογραφία φαίνεται καθαρά το άνω μέρος του πλαισίου μιας νέας θύρας, της τέταρτης κατά σειράν από όσες έχουν αποκαλυφθεί έως τώρα εντός του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.

Ωστόσο, από την πρώτη οπτική επαφή με αυτό το νέο ανασκαφικό εύρημα, εντοπίζονται δύο πολύ σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες εισόδους: Πρώτον, ότι αυτή η καινούργια είσοδος είναι σημαντικά μικρότερη σε πλάτος από εκείνη της πρόσοψης, των Καρυάτιδων και της «ιωνικής πύλης» του τρίτου τοίχου. Δεύτερον, εάν δεν οφείλεται σε μια οπτική ψευδαίσθηση που προκαλείται από τη γωνία λήψης και το σφιχτό καδράρισμα της σχετικής φωτογραφίας, η τέταρτη είσοδος είναι «έκκεντρη» ως προς τις υπόλοιπες, δηλαδή μετατοπισμένη προς τα αριστερά και δεν βρίσκεται στο κέντρο του τέταρτου τοίχου.

Σχετικά με τη διαφορά πλάτους, το δελτίο τύπου του υπουργείου σημειώνει ότι το εύρος του νέου ανοίγματος είναι 96 εκατοστά. Αντιθέτως, η απόσταση ανάμεσα στις Καρυάτιδες αλλά και τις παραστάδες στην είσοδο της πρόσοψης, κάτω από τις Σφίγγες, είναι σχεδόν διπλάσια, δηλαδή 1.68 μέτρα. Οι ακριβείς διαστάσεις της τρίτης εισόδου, εκείνης δηλαδή που βρίσκεται στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο και χαρακτηρίζεται από το μαρμάρινο, ιωνικού ρυθμού, περιθύρωμα, δεν έχουν γίνει γνωστές ακόμη.

Η ύπαρξη ενός τέταρτου ανοίγματος επιβεβαιώνει τη διαίσθηση και τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων περί την κυρία Κατερίνα Περιστέρη ότι ο δρόμος είναι μακρύς ως τον κυρίως ταφικό θάλαμο.

Το πόσο προσεκτικά βαδίζει πλέον η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο Καστά, καθίσταται σαφές από την εξαιρετικά επιφυλακτική διατύπωση: Εφόσον στην παρούσα φάση η ύπαρξη τέταρτου ταφικού θαλάμου εικάζεται και δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη, ο τέταρτος τοίχος δεν αναφέρεται ως «διαφραγματικός» όπως οι τρεις προηγούμενοι, αλλά απλώς ως «βόρειος τοίχος του τρίτου χώρου».

Στη δε ενημερωμένη εκδοχή του τεχνικού διαγράμματος που παρουσιάζει σε προοπτική τομή το εσωτερικό του μνημείου, ο αρχιτέκτων κ. Μιχάλης Λεφαντζής έχει προσθέσει αφαιρετικά έναν τέταρτο τοίχο, χωρίς το νέο μαρμάρινο θύρωμα που εντοπίστηκε με χειροκίνητη γεώτρηση.

Παρόλ” αυτά, στη σχεδιαστική αναπαράσταση του τρίτου ταφικού θαλάμου, απεικονίζεται ένα άνοιγμα στο πάνω δεξιό τμήμα του τέταρτου τοίχου, μια «οπή» σαν και εκείνες των προηγούμενων τοίχων -μόνο που αυτή βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά από τις προηγούμενες και είναι αξιοσημείωτα μεγαλύτερη.

Σε αυτό το άνοιγμα κοντά στη θολωτή οροφή, το ΥΠΠΟ δεν κάνει καμία αναφορά, μολονότι είναι μάλλον απίθανο η προσθήκη του στο σκίτσο να οφείλεται στη δημιουργική φαντασία του κ. Λεφαντζή. Εξάλλου, από αυτό θα εξαρτηθεί το εάν θα επιβεβαιωθεί η άποψη της επικεφαλής της ανασκαφής κας Περιστέρη ότι ο τάφος της Αμφίπολης δεν έχει συληθεί, όποιες και εάν ήταν οι απόπειρες διείσδυσης των τυμβωρύχων. Ωστόσο έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν οτι στην ουσία δεν είναι «οπή» δεν πρόκειται δηλαδή για διαμπερές άνοιγμα, αλλά για πτώση ενός μέρους του τοίχου, πίθανόν απο κάποιο σεισμό.

«Η απάντηση δεν θα είναι πολύ μακριά. Ο ένοικος του μνημείου θα είναι αντίστοιχος του επιπέδου του μνημείου», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τασούλας κι ενώ πλησιάζει η στιγμή που οι αρχαιολόγοι θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα στοιχεία για το ποιος βρίσκεται θαμμένος μέσα στον τάφο της Αμφίπολης.

Τη στιγμή που είναι ολοένα και περισσότερο πιθανό να υπάρχει και τέταρτος θάλαμος στον τύμβο, ο υπουργός Πολιτισμού έρχεται να προσγειώσει όλες τις πιθανές κι… απίθανες θεωρίες.

«Δεν υπάρχει τηλε-αρχαιολογία… Το ίδιο το μνημείο θα δώσει εν τέλει τις απαντήσεις», δήλωσε, απαντώντας κυρίως στα σενάρια για τη χρονολόγηση του τύμβου στη ρωμαϊκή και όχι στην ελληνιστική εποχή.

Τη θεωρία για την ύπαρξη τετάρτου θαλάμου, πάντως, την επιβεβαίωσε και ο ίδιος.

Ταυτόχρονα, ο κ. Τασούλας απέκλεισε το ενδεχόμενο να βρίσκεται θαμμένος στο μνημείο της Αμφίπολης ο Μέγας Αλέξανδρος. «Η αίσθηση που έχω είναι ότι αυτό είναι αδύνατον, με βάση και τις ιστορικές πήγες», δήλωσε χαρακτηριστικά, μιλώντας στην τηλεόραση του Mega.

Πάντως, τόνισε ότι δεν υπάρχει πολιτική εκμετάλλευση του μνημείου και αναφερόμενος στον επικοινωνιακό χειρισμό του θέματος συμβούλεψε την κοινή γνώμη «να μην αφεθεί στο έλεος της… τερατολογίας».

Από την άλλη, απαντώντας στις επικρίσεις περί πολιτικής εκμετάλλευσης του θέματος από την κυβέρνηση, ο κ. Τασούλας υποστήριξε: «Δίνουμε στοιχεία στον ελληνικό λαό που δεν δείχνουν μιζέρια, ενώ κάποιοι θέλουν μόνο μιζέρια».

Ο υπουργός Πολιτισμού πρόσθεσε, με πολιτικό νόημα, πως στην περίπτωση του Τύμβου Καστά υπάρχουν οι «εκδοχές», που παρουσιάζουν οι αρχαιολόγοι, και οι «παραξενιές», που αναφέρουν διάφοροι άλλοι.

Πάντως, ο Κώστας Τασούλας υπογράμμισε ότι το μεγαλείο του μνημείου δείχνει τη σημασία ενοίκου του.

Ο υπουργός κατήγγειλε ακόμη ότι ορισμένοι παρακαλάνε να έχει συληθεί το μνημείο και να μην βρεθεί τίποτα. «Έχω διαπιστώσει και τέτοιες συμπεριφορές», σημείωσε.

Πάντως, σύμφωνα με τις ως τώρα ενδείξεις, όπως σημείωσε, το μνημείο δεν έχει συληθεί, προσθέτοντας όμως ότι δεν γνωρίζει τι έχει γίνει πριν από 1.900 χρόνια…

Η ανασκαφή στον Τύμβο Καστά προχωρά με εντατικούς ρυθμούς.