Γιώργος Αυγερόπουλος: Είμαι πλούσιος σε εικόνες, σκέψεις και λόγια

Ο «Εξάντας» έγινε κιόλας 13 χρονών. Δεν είναι έφηβος μα ενήλικος πια. Έχει κατακτήσει περισσότερα από τριάντα βραβεία σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έχει ταξιδέψει απ΄άκρη σε άκρη σε όλο τον κόσμο.

Ο δημιουργός του Γιώργος Αυγερόπουλος, πιστεύει πως έχει ακόμη πολλά να πει στο τηλεοπτικό του κοινό. Να αποκαλύψει και να μαγέψει με τη δύναμη της εικόνας και του λόγου του τον σκεπτόμενο άνθρωπο. Οι επιτυχίες όπως λέει έχουν το τίμημα τους. Σταμάτησε να ασχολείται με τη μεγάλη του αγάπη, τη μουσική. Σταμάτησε

Η γνωριμία μου και η φιλία με το Γιώργο κρατάει από το 1992, από τα χρόνια του ρεπορτάζ. Συναντηθήκαμε στα γραφεία της εταιρείας παραγωγής «Small Planet», στο Νέο Κόσμο, λίγο πριν φύγει για τη Βενεζουέλα για τα γυρίσματα ενός άλλου ντοκιμαντέρ. Δεν είχα τρακ για τις ερωτήσεις που θα του υποβάλλω. Γιατί απλά δεν είχα ερωτήσεις. Πήγα να δω ένα φίλο μου. Αυτή την αίσθηση έχεις όταν συναντάς το Γιώργο μετά απο καιρό. Πως παραμένει φίλος σου.

Όλα αυτά τα χρόνια αναρωτιόμουν πως προέκυψε ο τίτλος της σειράς ντοκιμαντέρ «Εξάντας» αλλά ποτέ δεν είχα ρωτήσει τον ίδιο. Όταν στην αρχή της κουβέντας εξέφρασα την απορία μου, είδα τη λάμψη στα μάτια του.

«Κανείς δε με έχει ρωτήσει μέχρι σήμερα. Πολλοί άνθρωποι μάλιστα, προφέρουν τη λέξη λανθασμένα. Κάποιοι άλλοι δε γνωρίζουν καν πως είναι ένα όργανο που παλιότερα χρησιμοποιούσαν οι ναυτικοί, για να προσδιορίσουν τη θέση του πλοίου στην ανοικτή θάλασσα με τη μέτρηση των γωνιών που σχημάτιζαν τα αστέρια με τον ορίζοντα. Πάντα με εντυπωσίαζε αυτό. Παλιά μου είχαν κάνει δώρο έναν εξάντα. Έτσι ήρθε η ιδέα για το όνομα. Εξάντας γιατί είναι η δική μου θέση, το δικό μου στίγμα πάνω στα πράγματα. Εξάντας γιατί είναι ωραίο να κοιτάς ένα ουράνιο σώμα για να βρείς τη θέση σου στη Γη.»

Ένας αγαπημένος σου στίχος απ΄ όσο θυμάμαι είναι αυτός του Νίκου Καββαδία: «Πολλά έχουν δει τα μάτια μου μ΄ αυτό μου φέρνει τρόμο». Τι σου φέρνει τρόμο σήμερα;

Η πόλωση της ελληνικής κοινωνίας μου φέρνει τρόμο. Για πρώτη φορά στη ζωή μου βλέπω το πόσο έχουν διαχωριστεί οι άνθρωποι, το πόσο θαμμένα μίση για τα οποία άκουγα ιστορίες από τους μεγαλύτερους μου βγαίνουν στην επιφάνεια. Μας βγαίνουν ένστικτα μετεμφυλιακά. Και επειδή έχω δει πως είναι ένας εμφύλιος πόλεμος – και πολλοί ηλικιωμένοι συμπατριώτες μας.

Μπορεί να αντιστραφεί το κλίμα; Μπορεί να αλλάξει κάτι;

Δεν ξέρω αν αλλάζει αυτή η κατάσταση. Θέλω να πιστεύω, επειδή είμαιαισιόδοξος ως άνθρωπος, πως ναι. Όμως έχουμε μεγάλο έλλειμμα παιδείας. Έλλειμμα με την έννοια της ανεκτικότητας σε κάθε μία διαφορετική άποψη κι αυτός είναιένας παράγοντας που εμποδίζει την ελπίδα για αναστροφή του κλίματος.

Κι έτσι παρά την αισιοδοξία μου αυτά που βλέπω να συμβαίνουν μου προκαλούν θλίψη. Ατέλειωτη θλίψη κάθε ημέρα. Κάναμε πολύ καιρό, δεκαετίες Μολόκληρες, να ξεπεράσουμε τον εμφύλιο και ακόμα οι πληγές του είναι ανοιχτές.

Μέσα σε τρία χρόνια, μόλις ήρθαν τα δύσκολα. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι που άκουγα τους γονείς μου να λένε: «Μη μιλάς για πολιτικά». Δενθέλω να ξανακούσω αυτή τη φράση. Κάθε έκφανση του ανθρώπου είναι πολιτική έτσι όπως ορίζει ο Αριστοτέλης τον πολίτη. Το πιο αισιόδοξο που θα μπορούσα να δω ως απάντηση σε αυτή την κατάσταση είναι οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης που εκδηλώνονται πια σε κάθε πόλη σε κάθε γειτονιά. Αντιπροσωπεύουν την ελπίδα για μένα.

Γνώρισες τη σύζυγό σου, την Αναστασία, στον ΣΚΑΪ. Και πήγατε ταξίδι του μέλιτος στο Περού;

Πράγματι όταν γνωριστήκαμε με την Αναστασία είχαμε σκοπό της ζωής μας να κάνουμε ένα ταξίδι στη Λατινική Αμερική. Πήραμε και δάνειο γι αυτό. Κι έτσι άρχισε το ταξίδι… Ήρθαμε σε επαφή με μια μαγική ατμόσφαιρα. Μας σημάδεψε και τους δύο. Ήρθαμε σε επαφή με ένα μεγάλο πολιτισμό. Βρήκαμε δουλειά στην πόλη Αρεκίπα που σημαίνει: «Μείνε εδώ». Και μείναμε εκεί. Τυχαία. Σε ένα μικρό ξενοδοχείο που λεγόταν «Το σπίτι της γιαγιάς μου». Είχαμε πρόταση από τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου να μείνουμε εκεί για πάντα και να δουλέψουμε. Να τρέξουμε τη μικρή επιχείρηση. Όμως τελικά αποφασίσαμε να επιστρέψουμε στην Ελλάδα και να δοκιμάσουμε την τύχη μας και τις δυνάμεις μας. Αρχίσαμε και οι δύο μαθήματα Ισπανικών και μάθαμε τη γλώσσα. Από τότε, κάθε χρόνο, κάνουμε ένα ταξίδι στη Λατινική Αμερική. Όχι μόνο στο Περού. Αλλά και στη Χιλή. Και στο Εκουαδόρ… Στο Εκουαδόρ μάλιστα γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία του «Εξάντα». Στη ζούγκλα του Ρίο Νάπο κοντά στα σύνορα με την Κολομβία. Είχαμε νοικιάσει ένα μηχανοκίνητο κανό με το οδηγό της για να επισκεφθούμε κοινότητες Κίτσουα που βρίσκονταν κοντά στο μέρος που μέναμε. Σκεφτήκαμε πως όλες αυτές οι σπάνιες εικόνες που βλέπαμε θα ήταν χρήσιμο να τις δει, να τις μοιραστεί κι άλλος κόσμος μαζί μας.

Εκτός από το να βρίσκει τη θέση σου πάνω στη Γη τι άλλη δουλειά κάνει ο «Εξάντας»;

Θεωρούμε πως αν μια δουλειά είναι καλή μπορεί να γίνει κτήμα εκατομμυρίων ανθρώπων. Η γλώσσα είναι το κλειδί για να συμβεί αυτό. Για να πάρουν οι άνθρωποι το μήνυμα που προσπαθώ να μεταδώσω.Αυτή είναι η δουλειά μου Μηνύματα μεταδίδω, στους ενεργούς και σκεπτόμενους πολίτες του κόσμου. Και αναδεικνύω τα προβλήματα τους και τους προβληματισμούς τους. Την άνοδο του φασισμού, την ιδιωτικοποίηση φυσικών πόρων, την απληστία των εταιρειών. Είναι συγκινητικό, όταν προβάλλεται ένα ντοκιμαντέρ του «Εξάντα» στο εξωτερικό, σε κάποιο φεστιβάλ, στη συζήτηση που ακολουθεί αμέσως μετά, να ακους τις ίδιες αγωνίες κι οι άνθρωποι να τοποθετούνται εύστοχα. Το ίδιο συμβαίνει σε όποια χώρα του κόσμου και να προβληθεί ο «Εξάντας». Δυστυχώς πλέον ό,τι συνέβαινε ή συμβαίνει αλλού, συμβαίνει πια και στην Ελλάδα. Η σαπουνόφουσκα μέσα στην οποία ζούσαμε έχει σπάσει. Γι αυτό και το σλόγκαν μας «Τίποτα δεν είναι μακριά, όλα είνα δίπλα μας», πιστεύω πως είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Στην Ελλάδα ποια προβολή του «Εξάντα» ξεχώρισες;

Ήταν στη μικρή κοινότητα του Κεραμιδίου Μαγνησίας. Ένα πανέμορφο μέρος. Έκαναν την προβολή από ένα προτζέκτορα στην πλατεία του χωριού και η οθόνη ήταν ο άσπρος τοίχος της εκκλησίας. Εκατό άνθρωποι, παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ «Μαθήματα από τους Βίκινγκς» που περιγράφει το πως η Ισλανδία με ανορθόδοξο τρόπο και τελειώς διαφορετικό από τις συνταγές που βλέπουμε να εφαρμόζονται στις χώρες του ευρωπαικού νότου κατόρθωσε να ανακάμψει και να ξεπεράσει την οικονομική κρίση. Ένας παππούς, κάτοικος του χωριού τοποθετήθηκε αμέσως μετά το τέλος της προβολής, συγκρίνοντας το πρόβλημα της Ισλανδίας και της Ελλάδας, για να ακολουθήσει μια πολύ ωραία συζήτηση μεταξύ των κατοίκων. Πολύ συγκινητική βραδιά αλλά και αισιόδοξη. Οι άνθρωποι πήραν τροφή για σκέψη. Και αυτό είναι το κέρδος και για μας τους ίδιους. Αποκτούμε γνώση και εμπειρίες ζωής που πουθενά δεν θα τις δεις γραμμένες. Συναντιόμαστε με ανθρώπους που φέρουν διαφορετική κουλτούρα, ζουν τελείως διαφορετικά, κουβαλούν αρχέγονη σοφία. Τους αφουγκραζόμαστε. Βιώνουμε και κατανοούμε την πολυπολιτισμικότητα. Σε δύσκολα περιβάλλοντα σε περιοχές κρίσεων για παράδειγμα, ή πολεμικών συγκρούσεων θα δεις το θάνατο να συνυπάρχει δίπλα δίπλα με την ελπίδα. Γιατί έτσι είναι η ζωή και ο κόσμος μας. Προσωπικά πιστεύω πως είμαι πλούσιος. Όχι σε χρήματα αλλά σε εικόνες, σκέψεις και λόγια. Μεγάλωσα και γω μέσα από τον Εξάντα, ωρίμασα. Συχνά μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι από τις «Τρύπες»: Και τριγυρίζω από πόλη σε πόλη μ’ ένα κεφάλι γεμάτο χρυσάφι». Έτσι αισθάνομαι. Θα έχω να λέω ωραίες ιστορίες όταν γεράσω. Αν προλάβω βέβαια….

Η καθιέρωση του «ΕΞΑΝΤΑ»

Ήταν η εποχή που η τηλεοπτική δημοσιογραφία στην Ελλάδα, ακολουθούσε το μοτίβο: «Κάνε μια έρευνα να παίξει το βράδυ στο δελτίο ειδήσεων» (γέλια). Εκείνη την εποχή, στον ALPHA, ο γενικός διευθυντής Σταμάτης Μαλέλης κι ο πρόεδρος Στάθης Τσοτσορός, ανέθεσε σε μένα και το Δημήτρη Δεμεσούκα, να κάνουμε μια δίωρη εκπομπή για τα γεγονότα στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα. Όταν έπαιξε μου είπαν: «Μπορείς να κάνεις μια τέτοια εκπομπή κάθε μήνα;» Έτσι ο πρώτος «Εξάντας» έπαιξε στα γενέθλιά μου στις 15 Μαρτίου 2000.Η εκπομπή πέρασε από πολλά κύματα μέχρι να εμπεδωθεί στη συνείδηση της ελληνικής τηλεοπτικής βιομηχανίας. Πολλοί θεωρούσαν στην αρχή πως είμαστε κάποιοι γραφικοί τύποι που ασχολούμαστε με περίεργα θέματα.Στον ALPHA , η εκπομπή προκαλούσε αμηχανία, κυρίως στο εμπορικό τμήμα, που προβληματιζόταν πως να πουλήσει στις διαφημιστικές εταιρείες, το δικό μας τηλεοπτικό προϊόν, καθώς ήταν η πρώτη σειρά ντοκιμαντέρ στην ιδιωτική τηλεόραση. Το εμπορικό τμήμα του σταθμού επέλεξε τη λέξη «ταξίδια»…Αυτή η αμηχανία ξεπεράστηκε, όταν το 2003 ο «Εξάντας» πήγε στην ΕΡΤ. Σε ένα φιλόξενο τηλεοπτικό περιβάλλον. Όπως ήταν αναμενομένο, η δημόσια τηλεόραση μπορούσε να υποδεχθεί και να αναδείξει μια τέτοια εκπομπή. Ένα ντοκιμαντέρ.Το σκηνικό άλλαξε ριζικά, όταν ο «Εξάντας», το 2007, πήρε τα πρώτα βραβεία στο εξωτερικό. Και τότε οι Έλληνες της Ελλάδας κι όχι οι Έλληνες του εξωτερικού μας ανακάλυψαν. Μάλιστα, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, μας απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή.».

ΤΟ …ΧΤΙΣΙΜΟ ΤΟΥ «ΕΞΑΝΤΑ»

«Πέφτει μια ιδέα στο τραπέζι. Εξετάζουμε το βαθμό δυσκολίας του θέματος αλλά και τον οικονομικό παράγοντα. Αν μπορούμε να καλύψουμε αυτά τα δύο τότε δουλεύουμε πάνω στο θέμα για μήνες. Βρίσκουμε ποιοι εμπλέκονται στη χώρα που εστιάζουμε και προσπαθούμε να τους εντοπίσουμε και επικοινωνήσουμε μαζί τους από την Αθήνα. Όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, κάνουμε το filming plan.Λεπτομερώς και εντατικά. Μέσα σε δέκα ημέρες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα γυρίσματα και οι συνεντεύξεις του έργου και η ομάδα να επιστρέψει στην Αθήνα. Γίνεται απομαγνητοφώνηση όλου του υλικού και οι διακόσιες σελίδες Α4 της απομαγνητοφώνησης περνάει σε μένα. Τότε αρχίζω να γράφω το σενάριο. Αυτό διαρκεί μέρες. Πολλές. Κλείνομαι με τις ώρες στο σπίτι και γράφω. Απομωνόνομαι. Γιατί πρέπει να ταξιδέψω με το μυαλό εκεί που γυρίστηκε το έργο.Δεν σηκώνω τηλέφωνα, δε μιλάω σε φίλους, γνωστούς και δικούς μου ανθρώπους. Μοιάζω με έναν άνθρωπο που ζει σε μοναστήρι. Με κανόνες μοναστηριακούς. Ζω σαν μοναχός! Το ντοκιμαντέρ ολοκληρώνεται σε 10 μήνες και γι’ αυτό εργάζονται 14άνθρωποι όλων των ειδικοτήτων.»

INFO: Το επόμενο επεισόδιο του «Εξάντα» ζουμάρει πάνω στο μεγάλο θέμα της ιδιωτικοποίησης του νερού στην Ελλάδα. Τα γυρίσματα έχουν ολοκληρωθεί και ήδη ο Γιώργος Αυγερόπουλος γράφει το σενάριο του επεισοδίου που θα προβληθεί στη ΝΕΤ τον Ιούνιο. Αναμένουμε…

Συνέντευξη στον Γιάννη Μαυρίδη και την εφημερίδα «Νέα και Εικόνες»

www.eikoneskainea.gr