Όταν οι ηγέτες γίνονται… πλύστρες!

Του ΒΑΣΙΛΗ ΧΟΝΔΡΟΓΙΑΝΝΗ

Πολιτική, χρήμα, δύναμη και ανάμεσα η πληροφορία. Συνδετικός κρίκος ή διαχωριστική γραμμή, ανάλογα με την οπτική γωνία που το βλέπει ο καθένας. Η πληροφορία είναι δύναμη, σε φέρνει σε θέση εξουσίας και πολλές φορές, όταν πρόκειται για επιχειρήσεις, γεμίζει ασφυκτικά τσέπες. Όμως, πόσο μπορεί να κοστίζει μια πληροφορία; «Ανάλογα με το πόσο αποδίδει» θα απαντήσουν πολλοί.
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι γίνεται όταν πολιτική, χρήμα και δύναμη μπλέκονται μεταξύ τους, στο ίδιο μάλιστα πρόσωπο, μια προσωπικότητα που έχει διατελέσει

σε κορυφαίο πολιτικό αξίωμα, έχει αποκτήσει δύναμη και στη συνέχεια καλείται να δώσει συμβουλές και να κάνει ομιλίες σε επιχειρήσεις και μάλιστα επί πληρωμή;
Πόσω μάλλον, αν σκεφτούμε ότι πρόκειται για πολιτικούς που διετέλεσαν αρχηγοί κρατών, από τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα παγκοσμίως, οι οποίοι όταν αποχωρούν από τον θώκο τους, δίνουν, με παχυλές απολαβές, συμβουλές, όχι σε όποια κι όποια επιχείρηση, αλλά σε παγκόσμιους κολοσσούς. Τι είδους πληροφορίες είναι αυτές, οι οποίες μπορούν να στοιχίζουν μέχρι και 250.000 δολάρια τον χρόνο; Γιατί μια ιδιωτική επιχείρηση, ένα τραπεζικό ίδρυμα, να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώσει κάποιον πρώην πρωθυπουργό ή πρώην Πρόεδρο χώρας να τον ακούσει να μιλάει;
Είναι μια σχέση που έρχεται ως φυσικό αποτέλεσμα της ηγετικής παρουσίας που είχαν στα κράτη τους και το παγκόσμιο γίγνεσθαι; Είναι δική τους αναζήτηση για να εργαστούν και να «εκμεταλλευτούν» τις διεθνείς επαφές που είχαν; Είναι θέμα υστεροφημίας, καθώς δεν θέλουν να αποδεχθούν το γεγονός ότι θα μείνουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και τα παρασκηνιακά deals; Ή, όπως σκέφτονται οι κακόβουλοι, είναι η εξαργύρωση μιας σχέσης που ήδη υπήρχε στο παρασκήνιο της εποχής που ηγούνταν των κρατών τους, λάμβαναν αποφάσεις, επηρέαζαν αποφάσεις κάποιες φορές ευνοϊκές για αυτούς που τώρα καλούνται να παίξουν έμμισθο ρόλο ως πρωταγωνιστές στη διεθνή σκηνή;
Τι είναι αυτό που τους το λένε κατά τη διάρκεια των ομιλιών τους και δεν το ξέρουν, που κοστίζει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια; Μήπως παίζει κάτι άλλο από πίσω, «μαύρο χρήμα» που πρέπει να ξοδέψουν; Μιλώντας ανώνυμα έγκυρος αναλυτής στο «Π» έλεγε: «Το νέο φαινόμενο είναι και οι συνταξιοδοτικές ομιλίες για να δικαιολογούν “μαύρο χρήμα”, όπως και η πώληση περιουσιακών στοιχείων για να δικαιολογήσουν το “πόθεν”». Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι πρόσωπα που ήταν εκτός πολιτικής σκηνής στο παρελθόν δεν ένιωθαν την ανάγκη στο παρελθόν να φαίνεται ότι δουλεύουν κάπου για να ζήσουν. Δεν υπήρχε ως ανάγκη, καθώς πολύ δύσκολα τους άγγιζε κάποιος ή κάτι. Και κανείς σήμερα δεν αναζητά τι γινόταν τότε…

Δούναι και λαβείν
Ενδιαφέρον έχει και ο ρόλος που έπαιζαν στο παρελθόν κάποια αμερικανικά πανεπιστήμια. Δεν περιορίζονταν μόνο να βγάλουν καταρτισμένους επιστήμονες, αλλά στην ουσία «έχτιζαν» ηγέτες. Όχι μόνο αυτό, αλλά όταν τελείωνε η πολιτική τους θητεία, επέστρεφαν στα αμερικανικά πανεπιστήμια είτε ως καθηγητές, είτε για να κάνουν ομιλίες στους φοιτητές, κρατώντας τους έτσι «ζεστούς» για νέα αξιοποίηση στο μέλλον στη χώρα τους ή σε διεθνείς οργανισμούς.
Ανάλογα με την εθνικότητα οι μελλοντικοί αρχηγοί κρατών πήγαιναν σε συγκεκριμένο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα των ΗΠΑ. Οι Έλληνες, για παράδειγμα, πήγαιναν στη Βοστώνη και κάποιοι από αυτούς γίνονταν ακόμη και καθηγητές, όπως για παράδειγμα ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου και διορίστηκε ως αναπληρωτής καθηγητής. Στη συνέχεια, παρά τις αντιαμερικανικές κορώνες, στην ουσία κάθε άλλο παρά ενάντια πήγε στα αμερικανικά συμφέροντα, όταν ανέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα.

Νοίκιασε και εσύ τον Παπανδρέου. Μπορείς!

Σήμερα, σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ κάνουν ομιλίες αρκετοί πρώην αρχηγοί κρατών, μεταξύ των οποίων και ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου, με τους φοιτητές να πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να τους ακούσουν. Τον πρώην πρωθυπουργό μας πρέπει να πληρώσουν για να τους αναλύσει πώς αντιμετωπίζεται η οικονομική κρίση, με πολλούς στην Ελλάδα, ελέω μνημονίου, να… ξύνουν το κεφάλι τους προσπαθώντας να καταλάβουν τι μπορεί να τους λέει.
Ο κ. Παπανδρέου συνεργάζεται με το πρακτορείο «The Harry Walker Agency», το οποίο αναζητεί πελάτες για τις ομιλίες του. Στο σύντομο βιογραφικό του αναφέρει: «Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Καθώς έχει συμπεριληφθεί από το περιοδικό Foreign Policy στη λίστα με τους 100 κορυφαίους διανοητές για το 2010 και κάνοντας το καλύτερο κατά τη διάρκεια της χειρότερης χρονιάς της Ελλάδας, μιλά για την παρούσα κατάσταση της Ευρωζώνης και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Σε μια από τις διαλέξεις του στο εξωτερικό, σε δείπνο-διάλεξη στο Fairmont Royal York Hotel τον Νοέμβριο του 2012, το εισιτήριο είχε από 375 δολάρια μέχρι 2.825 δολάρια για τραπέζι οκτώ ατόμων.

Κλίντον, ο «Μίδας» των διαλέξεων

Οι ρήσεις των μεγάλων ανδρών μένουν ανεξίτηλα αποτυπωμένες στη μνήμη των λαών και της Ιστορίας. Ποιος θυμάται μια ομιλία του Μπιλ Κλίντον; Κι, όμως, ο πρώην πλανητάρχης (δις) έγινε πολυεκατομμυριούχος με τις διαλέξεις του ανά την υφήλιο. Από τη στιγμή που αποχώρησε από την Προεδρία των ΗΠΑ, τα τελευταία δέκα χρόνια έβγαλε 75,6 εκατ. δολάρια από τις ομιλίες του. Μόνο το 2009 τσέπωσε 7,5 εκατ. δολάρια, ενώ το 2010 πήγε ακόμη καλύτερα με 10,7 εκατ. δολάρια για 52 ομιλίες. Σύμφωνα με τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, το κασέ του κυμαίνεται από 125.000 δολάρια έως 500.000 δολάρια ανά ομιλία.
Στα έσοδα από διαλέξεις δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι τραπεζικοί κολοσσοί. Για παράδειγμα, μόνο για δύο ομιλίες, έλαβε το ποσό των 250.000 δολαρίων από τη Citigroup, ενώ λίγο φθηνότερα κόστισε στην Deutsche Bank, η οποία χρειάστηκε να δώσει 150.000 δολάρια για να εξασφαλίσει την παρουσία του. Η Morgan Stanley του έδωσε 125.000 δολάρια για μια ομιλία στην εταιρεία της Νέας Υόρκης, ενώ άλλα τόσα έδωσε και η Credit Suisse για μια διάλεξη πάλι στη Νέα Υόρκη.

Ο «πολυθεσίτης» Τόνι Μπλερ

Περιουσία έφτιαξε ο Τόνι Μπλερ μετά από την αποχώρησή του από την πρωθυπουργία της Βρετανίας. Ο βρετανικός Τύπος, όμως, δεν τον επικρίνει τόσο για αυτό, αλλά για το γεγονός ότι παρότι έχει τεράστιες καταθέσεις και κερδίζει μεγάλα ποσά από τις ομιλίες σε εταιρείες και τράπεζες, φέρεται να λαμβάνει αστρονομικό ποσό ως σύμβουλος part time σε αμερικανική τράπεζα… Συνεχίζει να παίρνει την πιο υψηλή σύνταξη που προβλέπει το βρετανικό Σύνταγμα για πρώην πρωθυπουργό: 70.000 ευρώ. Ο κ. Μπλερ φέρεται να πληρώνεται 3 εκατ. λίρες κάθε χρόνο από την τράπεζα των ΗΠΑ JP Morgan στην οποία εργάζεται ως σύμβουλος! Για να ακούσει κάποιος τις ομιλίες του, θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να δώσει 300.000 δολάρια! Με αυτά και με αυτά, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας έχει «χτίσει» μια μικρή περιουσία ύψους 30 εκατ. ευρώ…

Σρέντερ: Ο καγκελάριος που αγαπά τους Ρώσους

Σάλος ξέσπασε στη Γερμανία, ακόμη και στο κόμμα του, όταν το 2006 ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ ανέλαβε ηγετική θέση μιας εκ των θυγατρικών της Gazprom. Δεν ήταν τόσο η αμοιβή, που άγγιζε τα 250.000 ευρώ τον χρόνο, και ας θεωρήθηκε υψηλή. Ήταν το γεγονός ότι όσο ήταν ο πρώτος πολίτης της Γερμανίας, ο κ. Σρέντερ παρείχε αμέριστη στήριξη στον ρωσικό γίγαντα της ενέργειας.
Δεν είχε περάσει καν ένας μήνας από την αποχώρησή του από την Καγκελαρία, όταν άρχισε να δουλεύει για τη ρωσο-γερμανική κοινοπραξία φυσικού αερίου North European Gas Pipeline Co. Οι αντιδράσεις ακόμη και στο κόμμα του ήταν έντονες και πολλοί τον κατηγόρησαν ότι ήταν «παραδόπιστος» τόσο, μάλιστα, που ένιωθαν ντροπή που ήταν σύντροφός τους, και ότι «ιδιωτικοποίησε την πολιτική». Χρειάστηκε να παρέμβει η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία ζήτησε την εφαρμογή ενός κώδικα συμπεριφοράς για την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα πρώην κατόχων δημοσίων αξιωμάτων. Τι απάντησε ο ίδιος στις κατηγορίες; «Eίμαι μόλις 61 ετών και θέλω να δουλέψω. Δεν θέλω να μπλέκομαι στα πόδια της γυναίκας μου στο σπίτι» είπε και τους έκανε όλους, συντρόφους του και μη, να… βγάζουν καπνούς από τα αφτιά…

Μπους: «Να γεμίσω το σεντούκι μου»

Πρώην πλανητάρχες και οι δύο, πατέρας και υιός Μπους, δεν θα μπορούσαν να μείνουν έξω από την τόσο προσοδοφόρα «βιομηχανία των διαλέξεων». Ο Τζορτζ Μπους Σένιορ μπορεί να μην πληρώνεται τα υπερμεγέθη ποσά των Κλίντον και Μπλερ, όμως, κερδίζει το καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 50.000 – 70.000 δολαρίων ανά ομιλία. Και ο γιος του, όμως, δεν πάει πίσω. Όταν τον ρώτησαν τι θα έκανε αμέσως μετά την αποχώρηση από τον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ, είπε με τον… συνήθη αυθορμητισμό του, αφήνοντας «κάγκελο» τους δημοσιογράφους: «Θα κάνω κάποιες ομιλίες, μόνο και μόνο για να γεμίσω το “σεντούκι” μου! Δεν ξέρω πόσα παίρνει ο πατέρας μου, αλλά και ο Μπιλ Κλίντον κερδίζει επίσης πολλά».