Λερναία ύδρα οι παράνομες χωματερές

Στον αστερισμό των παράνομων χωματερών και της ταφής των σκουπιδιών εξακολουθεί να βρίσκεται η Ελλάδα. Εκεί βγάζουν το μεροκάματό τους οι Τσιγγάνοι μαζεύοντας παλιοσίδερα, ηλεκτρικά είδη, κουτάκια αλουμινίου και πλαστικά. Υλικά, δηλαδή, που θα έπρεπε να ανακυκλώνονται. Σε καθέναν από τους χώρους αυτούς υπάρχει έκλυση 800.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο, ενώ από φωτιές που ξέσπασαν σε ανεξέλεγκτες χωματερές κάηκαν 18.000 στρέμματα τα τελευταία χρόνια. Παρ’ όλες τις κοινοτικές προειδοποιήσεις, λειτουργούν ακόμη

78 ανεξέλεγκτες χωματερές ενώ το 82% των απορριμμάτων θάβεται.

Το αποτέλεσμα είναι η δεύτερη παραπομπή της χώρας στο Ευρωδικαστήριο και η απειλή για πρόστιμο που μπορεί να φθάσει έως τα 28 εκατ. ευρώ, καθώς και ημερήσια ποινή 71.193 ευρώ από την ημέρα έκδοσης της σχετικής απόφασης μέχρι τη συμμόρφωση της Ελλάδας και το οριστικό κλείσιμο των παράνομων χωματερών (ΧΑΔΑ). Παρότι ο αριθμός των 396 παράνομων χωματερών (78 ενεργών και άλλων 318 ανενεργών αλλά μη αποκατεστημένων ακόμη), οι οποίες βρίσκονται στο στόχαστρο της νέας προσφυγής της Κομισιόν, φαντάζει μικρός σε σχέση με τις περισσότερες από 3.000 ανεξέλεγκτες χωματερές που λειτουργούσαν στο παρελθόν, οι καθυστερήσεις υπήρξαν σημαντικές.

Η πρώτη προσφυγή της Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε κατατεθεί το 2003 και αναφερόταν στη λειτουργία 1.458 παράνομων και ανεξέλεγκτων χωματερών οι οποίες δέχονταν τα απόβλητα από το 47% του πληθυσμού της χώρας. Το 2005 είχε σημάνει προειδοποιητικό καμπανάκι προς την Ελλάδα για επιβολή αυστηρών προστίμων αν δεν προχωρούσε στο οριστικό κλείσιμο των χωματερών. Ωστόσο οκτώ χρόνια αργότερα το φαινόμενο των ανεξέλεγκτων χώρων παραμένει. Ενδεικτικό είναι ότι σε ορισμένες περιφέρειες στη θέση των παράνομων χωματερών που κλείνουν εμφανίζονται λίγο καιρό αργότερα νέοι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων.

Για παράδειγμα, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης διέθετε έξι παράνομες χωματερές στα μέσα του 2011 και τις είχε περιορίσει σε δύο έως τα τέλη Μαρτίου του 2012. Η νέα καταγραφή όμως στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2012 έδειξε ότι στην περιοχή λειτουργούσαν επτά ΧΑΔΑ. Ανάλογη είναι η περίπτωση και της Στερεάς Ελλάδας, όπου στα μέσα του 2011 είχε δέκα ανεξέλεγκτες χωματερές, τις μείωσε σε δύο στο τέλος Μαρτίου του 2012 και λίγους μήνες αργότερα υπήρχαν σε λειτουργία οκτώ τέτοιοι χώροι. Το ίδιο συνέβη και σε περιφέρειες όπως η Κεντρική Μακεδονία, τα Ιόνια Νησιά και η Δυτική Ελλάδα.

Στην τελευταία θέση των 27 χωρών της ΕΕ βρίσκεται εξάλλου η Ελλάδα σύμφωνα και με μελέτη που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Κομισιόν τον περασμένο Ιούλιο σχετικά με την απόδοση των κρατών στη διαχείριση των απορριμμάτων.Η απόδοσή της ήταν να συγκεντρώσει μόλις… 3 βαθμούς, με ανώτερο τους 42! Σε σύνολο 18 κριτηρίων, που αφορούσαν τον τρόπο επεξεργασίας των σκουπιδιών, την ανακύκλωση, την έκλυση ενέργειας από αυτά έως τις μεθόδους διάθεσής τους, μόνον σε δύο πήρε βαθμούς ενώ σε όλα τα υπόλοιπα συγκέντρωσε μηδέν βαθμούς.Ειδικότερα, πήρε έναν βαθμό για το κριτήριο σχετικά με τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων - όπως όμως αναφέρεται στην έκθεση, μπορεί και να οφείλεται στην οικονομική κρίση και στην επακόλουθη μείωση της κατανάλωσης προϊόντων - και δύο βαθμούς στο κριτήριο που αναφερόταν στο ποσοστό κάλυψης της αποκομιδής των σκουπιδιών.Στην κορυφή, αντιθέτως, βρίσκονται η Αυστρία και η Ολλανδία με 39 βαθμούς, και ακολουθεί η Δανία με 37 βαθμούς.Είναι χαρακτηριστικό πως η Ελλάδα κατατάσσεται στην ομάδα 12 χωρών οι οποίες εμφανίζουν το χαμηλότερο επίπεδο συμμόρφωσης με τις κοινοτικές οδηγίες. Μεταξύ αυτών, μάλιστα, βρίσκονται κυρίως οι νεοεισερχόμενες ή του πρώην ανατολικού μπλοκ χώρες της ΕΕ, όπως οι Ρουμανία, Βουλγαρία, Τσεχία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία.Πηγή: εφημερίδα “Τα Νεα”

Ρεπορτάζ: Νικολέττα Μουτούση