«Για ποια μεσαία τάξη μιλάς Πρόεδρε;»

Σπύρος Ριζόπουλος

Προσκεκλημένος σε δείπνο χθες βράδυ, σ’ένα σπίτι «φωλιά δεξιών», στο άκουσμα από τα πρωθυπουργικά χείλη του σλόγκαν «Είμαι με τη μεσαία τάξη. Όχι εναντίον της», εις εκ των συνδαιτυμόνων αναπήδησε στην καρέκλα του, αναφωνώντας: «Για ποια μεσαία τάξη μιλάς Πρόεδρε;».

Οι καλές «ατάκες» σε μια πολιτική ομιλία είναι ό,τι το αλάτι στο φαγητό. Ανάλατο φαγητό δεν τρώει κανένας. Πρέπει λοιπόν σε μια βαρετή κατά τα άλλα ομιλία να υπάρξει εκείνη η «νοστιμιά» που θα την κάνει να «τρώγεται». Έτσι και η ατάκα περί μεσαίας τάξης, του Αντώνη Σαμαρά

έγινε “talk of the town”. Εντάξει, στην ιστορία δεν θα μείνει σίγουρα. Ιστορικά ρητά γίνονται συνήθως οι δηλώσεις των πολιτικών όταν τα πράγματα φτάνουν στο μη περαιτέρω. Όπως το 1889, ο Χαρίλαος Τρικούπης είπε απλά την αλήθεια: «Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Ή το 1996 όταν ο Κώστας Σημίτης είπε επίσης με απλά λόγια την αλήθεια: «Ευχαριστώ τους Αμερικανούς.».

Για κάποιο δικό του λόγο ο Πρωθυπουργός (θες επειδή είναι αισιόδοξη φύση, θες επειδή πιστεύει στη συμπαράσταση της Μέρκελ, θες επειδή είδε «σημάδι» σε κάποιο όνειρο,) θεωρεί πως δεν έχουμε φτάσει στο μη περαιτέρω και συνεπώς δικαιούται να λέει και καμία ατάκα άνευ ιστορικής σημασίας. Διότι αν επεδίωκε πραγματικά στις «πολύ δύσκολες ώρες που περνάμε» κατά δική του παραδοχή στην έναρξη μάλιστα της ομιλίας του να πείσει το ακροατήριό του πως έχει το πολιτικό σχέδιο για την «Αναγέννηση της Ελλάδας» που εξαγγέλλει, τότε θα έπρεπε να μας έχει μιλήσει τελείως διαφορετικά.

Αντί να κάνει τη «μεσαία τάξη» σλόγκαν, θα έπρεπε να έχει κάνει σαφές το για ποια μεσαία τάξη μιλάμε. Στην Ελλάδα η μεσαία τάξη δεν είναι μία, είναι δύο. Είναι η μεσαία τάξη που παράγει και η μεσαία τάξη που αναπαράγει όλες τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας.

Ξεκινώ από τη δεύτερη. Αυτή τη «μεσαία» τάξη τη δημιούργησε το πολιτικό σύστημα (με πρώτο διδάξαντα το ΠΑΣΟΚ) με άξονα το δημόσιο (αθρόες προσλήψεις, ανεξέλεγκτοι προμηθευτές). Είναι η «μεσαία τάξη» με το «φακελάκι» στην ιατρική ρόμπα και τα «μαύρα» στον δικηγόρο. Η «μεσαία τάξη» της κατασπατάλησης των κοινοτικών κονδυλίων και των διαλυμένων Επιμελητηρίων. Η «μεσαία τάξη» του τζόγου και της αρπαχτής. Αυτή τη «μεσαία τάξη» το πολιτικό σύστημα θα κάνει πράγματι μια απέλπιδα προσπάθεια να τη διασώσει, διότι συγκροτεί το «σκληρό πυρήνα» των πελατειακών του σχέσεων.
Από κει και πέρα όμως υπάρχει και μια άλλη μεσαία τάξη. Η οποία είναι μόνη και αβοήθητη, παλεύοντας στην αγορά για την επιβίωσή της. Είναι αυτή που ένιωσε να προδίδεται από την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή καθώς η υπεσχημένη ‘επανίδρυση του κράτους’ κατέληξε το πιο σύντομο ανέκδοτο. Και κλήθηκε αυτή η μεσαία τάξη να σηκώσει τα τελευταία τρία χρόνια τα βάρη των αμαρτιών όλου του πολιτικού συστήματος και της πελατείας του.

Αυτή η μεσαία τάξη δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική όταν το κράτος της επιβάλλει φόρους ακόμη και για τον αέρα που αναπνέει. Αυτή η μεσαία τάξη δεν μπορεί να είναι παραγωγική όταν για “ψύλλου πήδημα” πρέ