Βλάβες, παραιτήσεις, εξελίξεις στην ακτοπλοΐα

Δύο ημέρες πριν από την πυρκαγιά που ξέσπασε στο μηχανοστάσιο και στην τσιμινιέρα του επιβατηγού οχηματαγωγού πλοίου «Νήσος Μύκονος» της Hellenic Seaways, στο υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, έγινε σύσκεψη με τους εκπροσώπους των ακτοπλοϊκών εταιρειών με θέμα την αντιμετώπιση και τη διαχείριση τυχόν βλαβών δρομολογιακών επιβατηγών και οχηματαγωγών πλοίων και την προληπτική συντήρηση αυτών κατά τη θερινή περίοδο. Ήταν μια σύσκεψη ρουτίνας; σαφώς και όχι. Τα έμπειρα στελέχη του Λιμενικού Σώματος, είχαν

προφανώς προβληματιστεί από το γεγονός ότι οι εταιρείες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, πιθανώς να είχαν υποβαθμίσει τη συντήρηση των πλοίων. Σε συνδυασμό ότι τα περισσότερα πληρώματα των πλοίων είναι απλήρωτα μέχρι και έξι μήνες φοβήθηκαν ότι θα υπήρχαν αυξημένα περιστατικά βλαβών και ατυχημάτων.

Μάλιστα, σε κάποια παράγραφο της σχετικής ανακοίνωσης που εξέδωσε το υπουργείο Ναυτιλίας υπογραμμιζόταν ότι «όλοι οι εκπρόσωποι των ναυτιλιακών εταιρειών δεσμεύθηκαν για την έγκαιρη εκτέλεση όλων των εργασιών συντήρησης, που προβλέπονται από το εφαρμοζόμενο σύστημα ασφαλούς διαχείρισης και τις οδηγίες των κατασκευαστών των μηχανών του κάθε πλοίου» και διευκρινιζόταν ότι «ο Κλάδος Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων διενεργεί τακτικές και περιοδικές επιθεωρήσεις προς πιστοποίηση των υπό ελληνική σημαία πλοίων. Επιπλέον έχει εξουσιοδοτήσει δέκα Αναγνωρισμένους Οργανισμούς (Νηογνώμονες) να διενεργούν για λογαριασμό του επιθεωρήσεις σύμφωνα με τη διεθνή, κοινοτική και εθνική νομοθεσία και να εκδίδουν τα αντίστοιχα πιστοποιητικά ασφαλείας και προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος».
Τελικά, παρά τους αυστηρούς ελέγχους, τις συσκέψεις, τις προειδοποιήσεις, το ατύχημα έγινε στο πρώτο δρομολόγιο του «Νήσος Μύκονος». Το πλοίο εκτελούσε το προγραμματισμένο δρομολόγιο του από το λιμάνι του Πειραιά για Σύρο – Μύκονο – Εύδηλο – Καρλόβασι – Βαθύ Σάμου. Ευτυχώς, οι επιβάτες, 247 επιβαίνοντες (173 επιβάτες, 74 άτομα πλήρωμα) δεν έπαθε τίποτα. Συμπτωματικά, την ίδια ημέρα ανακοίνωσε την παραίτηση του από την θέση προέδρου της εταιρείας, ο επί χρόνια ισχυρός άνδρας Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης και βασικός διαχειριστής της. Η εταιρεία Hellenic Seaways έχει πολλά ατυχήματα από την πρώτη ημέρα της ίδρυσης της με κορυφαίο το ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα», στις 26 Σεπτεμβρίου του 2000, με αποτέλεσμα να πνιγούν 80 επιβάτες και ναυτικοί. Είναι γνωστά τα γεγονότα που ακολούθησαν και την αυτοκτονία του Παντελή Σφηνιά.

Έχει σχέση το ατύχημα του «Νήσος Μύκονος» με τις εσωτερικές έριδες στην εταιρεία και από το γεγονός ότι αντιμετωπίζει οξυμένα οικονομικά προβλήματα; Ίσως, να έχει. Αλλά, δεν είναι η μόνη εταιρεία που έχει οικονομικές δυσχέρειες. Το σύνολο των ακτοπλοϊκών εταιρειών βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας. Μόνο ένα στοιχείο αρκεί για να καταλάβει κάποιος το μέγεθος του προβλήματος. Μόνο οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες έχουν συσσωρευμένες ζημίες που προσεγγίζουν τα 900 εκατ. ευρώ, ποσό που ξεπερνάει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των πλοίων τους!

Αλλά, το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα υπάρξουν μέσα στο καλοκαίρι εξελίξεις στις ακτοπλοϊκές εταιρείες; Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και δραματικές. Μάλιστα, την προσεχή εβδομάδα θα κριθεί, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, το μέλλον της “πολύφερνης νύφης” της ελληνικής ακτοπλοΐας και γενικότερα των εσωτερικών ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών. Η κόντρα του Ιταλού εφοπλιστή Εμμανουέλε Γκριμάλντι και του Γιάννη Σ. Βαρδινογιάννη, που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, για τις γραμμές της Αδριατικής, και είχε μεταφερθεί σε μετοχικό επίπεδο μέσα στην Hellenic Seaways, φαίνεται ότι θα περάσει σε νέα φάση την Πέμπτη 27 Ιουνίου, με την πραγματοποίηση της γενικής συνέλευσης των μετόχων της HSW.

Μετά την προχθεσινή παραίτηση του Γ.Σ. Βαρδινογιάννη, τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα. Ωστόσο, στη συνέλευση θα πρέπει να απαντήσει ο όμιλος Γκριμάλντι στις κατηγορίες που εξαπέλυσε με την παραίτηση του ο Γ.Σ. Βαρδινογιάννης ότι όμιλος Γκριμάλντι δρομολόγησε πλοίο στην Κόρινθο και ανταγωνίζεται πλέον τα συμφέροντα της HSW και την κερδοφορία της στην συγκεκριμένη γραμμή Κορίνθου – Ιταλίας.
Στην κρίσιμη αυτή συνέλευση θα ορισθεί νέος διευθύνων σύμβουλος στη θέση του Γ.Σ. Βαρδινογιάννη, ο οποίος θα πλέον ασχοληθεί μόνο με την διαχείριση των πλοίων της ΑΝΕΚ, στην οποία παραμένει ο ισχυρότερος πόλος μετόχων της. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος θα είναι ο Αντώνης Αγαπητός, παλαιός πλοιοκτήτης και σημαντικό στέλεχος της εταιρείας, ο οποίος συγκεντρώνει υπό την επιρροή του το 5% των μετόχων της εταιρείας. Ωστόσο, καθοριστικός παράγων των εξελίξεων είναι η Τράπεζα Πειραιώς, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις διαθέτει ένα ποσοστό 38% του μετοχικού κεφαλαίου, τόσο από τις μετοχές που κατέχει η ίδια, όσο και από τις μετοχές της Sea Star, οι οποίες είναι ενεχυριασμένες στην Τράπεζα. Στον αντίποδα βρίσκεται ο όμιλος Γκριμάλντι, που μέσω των Μινωϊκών Γραμμών, κατέχει το 33,34% των μετοχών της εταιρείας. Όμως, υπάρχει ένας άλλος μέτοχος που ελέγχει το 5% και που είναι η Interamerican. Στην περίπτωση που οι μετοχές της εταιρείας αυτής στηρίξουν την Τράπεζα Πειραιώς, τότε δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα στη συνέλευση, όμως αν ο εκπρόσωπος της ψηφίσει τις προτάσεις των Μινωικών Γραμμών και του ομίλου Γκριμάλντι, τότε τα πράγματα θα περιπλέξουν. Έτσι, το αποτέλεσμα θα κριθεί από τους μικρομετόχους που κατέχουν το υπόλοιπο 20% περίπου των μετοχών. Στην πλειοψηφία τους οι μέτοχοι αυτοί είναι παλαιά στελέχη της εταιρείας, πρώην ναυτικοί της και άνθρωποι της ναυτιλίας που ενίσχυσαν από την πρώτη ημέρα την προσπάθεια του Παντελή Σφηνιά για την δημιουργία της μεγαλύτερης ναυτιλιακής ακτοπλοϊκής εταιρείας της Μεσογείου.

Έγκυροι κύκλοι της Ακτής Μιαούλη υπογραμμίζουν ότι ο Αντώνης Αγαπητός θα προταθεί από κοινού από τους Εμμανουέλε Γκριμάλντι και από την Τράπεζα Πειραιώς και δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα για την ψήφιση του. Όμως, θεωρείται σίγουρο ότι η εταιρεία θα οδηγηθεί σύντομα σε νέα έκτακτη γενική συνέλευση προκειμένου να εκλεγεί νέο διοικητικό συμβούλιο που να αντιπροσωπεύει τις νέες μετοχικές ανακατατάξεις και πιθανή θεωρείται η επιστροφή του Γεράσιμου Στρίντζη. Δεν έχει γίνει γνωστό αν έχουν γίνει προσύμφωνα παραχώρησης μετοχών στη μία ή στην άλλη πλευρά, όμως δεν αποκλείεται να γίνουν τις επόμενες ημέρες, ώστε να υπάρχει σαφής υπεροχή της μίας ή της άλλης πλευράς στην γενική συνέλευση.

Επισημαίνεται ότι ο όμιλος Γκριμάλντι επιδιώκει να πωλήσει τις μετοχές του στην HSW ώστε να αυξήσει την ρευστότητα του ή να διαπραγματευθεί με τους ανταγωνιστές του για την αναδιάρθρωση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών κυρίως στις γραμμές της Αδριατικής. Πάντως, αξίζει να αναφερθεί ότι λίγες ημέρες πριν την γενική συνέλευση της HSW, θα γίνει η γενική συνέλευση των Μινωϊκών Γραμμών, όπου θα αποφασίσει την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 50,5 εκατ. Ευρώ. Όπως έγινε γνωστό, την Παρασκευή 21 Ιουνίου, οι Μινωικές Γραμμές θα αποφασίσουν την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου τους κατά 50.534.775,00 ευρώ. Ειδικότερα, η εταιρεία θα εκδόσει μέχρι και 22.459.900 νέες κοινές ονομαστικές μετοχές, οι οποίες θα διατεθούν στην ονομαστική τους αξία, δηλαδή 2,25 ευρώ, στους μετόχους της εταιρείας σε αναλογία 19 νέες μετοχές προς 60 παλαιές. Το πιθανότερο είναι το ποσό αυτό να διαθέτει για την ενίσχυση της λειτουργίας των Μινωικών Γραμμών, εκτός και αν ο βασικός μέτοχος, που θα καλύψει την αύξηση κατά 90%, προτίθεται με τα χρήματα που θα συγκεντρώσει να αγοράσει μετοχές της HSW, οπότε θα έχουμε ολική ανατροπή του σκηνικού. Οι πληροφορίες πάντως λένε ότι τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν από την αύξηση θα δοθούν για να καλυφθούν οι οικονομικές εταιρείες των Μινωικών Γραμμών.

Πάντως, τα οικονομικά στοιχεία των ακτοπλοϊκών εταιρειών δεν είναι ευχάριστα και καλείται η κυβέρνηση, σε μια δύσκολη συγκυρία, να δώσει λύσεις, ώστε να αποφευχθούν οι χρεοκοπίες και ότι αυτό συνεπάγεται για την σύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.

Όπως επισημάναμε, τα στοιχεία είναι εξαιρετικά αποθαρρυντικά: Συνεχίζεται στις περισσότερες γραμμές η μείωση της επιβατικής κίνησης, τα δρομολόγια μειώνονται, πλοία πωλούνται προκειμένου να ενισχύσουν την ρευστότητα των ταμείων των εταιρειών, τα καύσιμα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και οι εταιρείες που προμηθεύουν τα πλοία απαιτούν να προπληρώνονται πριν εφοδιάσουν τα πλοία.

Το σπουδαιότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες εταιρείες είναι ότι οφείλουν στα πληρώματα τους μέχρι και έξι μισθούς. Για το λόγο αυτό γίνονται κατά καιρούς κινητοποιήσεις από την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία και τα άλλα ναυτικά σωματεία προκειμένου να εξοφληθούν οι ναυτικοί. Μάλιστα, η ΠΝΟ έχει δώσει τελεσίγραφο ότι αν δεν εξοφληθούν τα πληρώματα, που ανέρχονται σε 2.000 σε όλα τα πλοία, θα ακινητοποιηθούν όλα τα πλοία στο τέλος του Ιουνίου.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Μιχάλης Σακέλλης, τις τελευταίες ημέρες έχει εξαντλήσει όλα τα επιχειρήματα του συνομιλώντας με κρατικούς παράγοντες, σε μια προσπάθεια του να τους πείσει ότι απαιτούνται άμεσα μέτρα και αποτελεσματικές τομές στο θεσμικό πλαίσιο της ακτοπλοΐας.΄Ένα από τα θέματα που απασχολούν τις εταιρείες είναι οι υποχρεωτικές εκπτώσεις, για τις οποίες ο Μ. Σακέλλης τονίζει: «Οι υποχρεωτικές εκπτώσεις επηρεάζουν τους ναύλους αρνητικά αφού το 79% των επιβατών που καταβάλλουν ολόκληρο ναύλο επιδοτεί το υπόλοιπο 21% που απολαμβάνουν εκπτώσεις 50% κατά μέσον όρο. Για την παροχή των εκπτώσεων αυτών οι επιβάτες καταβάλλουν ναύλο επιβαρυμένο κατά 11,55%». Ταυτόχρονα προειδοποιεί ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αντιμετώπισης σοβαρών προβλημάτων στην κανονική εκτέλεση των δρομολογίων και υπογραμμίζει με νόημα: «Έχουμε ενημερώσει την κυβέρνηση για την αδυναμία των περισσοτέρων εταιρειών να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους κυρίως αυτές που αφορούν τα πληρώματα».
Δεν θέλουμε να γίνουμε μάντεις κακών, αλλά τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα και απαιτούνται εξαιρετικά λεπτοί χειρισμοί για να αποφευχθούν τα χειρότερα στο Αιγαίο…