Την αγαπούσα, την πυροβόλησα

Πριν από την απονομή της δικαιοσύνης, η διανομή των ρόλων. Ποιος, αλήθεια, να υποδυθεί τον δολοφόνο Όσκαρ Πιστόριους; Και ποια νεαρή πρωταγωνίστρια του Χόλιγουντ να ενσαρκώσει το ξανθό, λευκό σύμβολο ομορφιάς που πυροβολήθηκε από τον εραστή της έναν χρόνο πριν, παραμονές της βραδιάς των όσκαρ; Μοιάζει μ’ απλή σύμπτωση, αλλ’ είναι τέτοια; Πάντως, συμπληρώνεται μια εβδομάδα από την ταυτόχρονη ανακοίνωση των φετινών βραβείων και την έναρξη

Χιλιάδες χιλιομέτρων χωρίζουν την Καλιφόρνια από τη Νότια Αφρική, όμως η τηλεοπτική εικόνα εκμηδενίζει κάθε απόσταση, φροντίζοντας επιμελώς να υπογραμμίσει την ανατροπή παραδόσεων και ταμπού. Λοιπόν, για πρώτη φορά στο Λος Άντζελες ανακηρύσσεται ως καλύτερη της χρονιάς η ταινία ενός μαύρου, με τίτλο «12 χρόνια σκλάβος». Και στην Πρετόρια, επίσης για πρώτη φορά, επιτρέπεται η είσοδος της τηλεόρασης στο δικαστήριο. Δυο «πρωτιές» είν’ αρκετές ώστε ν’ αποσιωπηθεί μια τρίτη; Για την ακρίβεια, ποτέ μέχρι σήμερα στα παγκόσμια χρονικά δεν βρέθηκε κατηγορούμενος για φόνο εκ προμελέτης ένας πρωταθλητής, κάποιος αστέρας του στίβου ή των Ολυμπιακών Αγώνων.

Μ’ εξαίρεση την μάστιγα του ντόπινγκ, ποδοσφαιριστές συνήθως έχουν ανάμιξη σ’ υποθέσεις παράνομων στοιχημάτων και στημένων αγώνων. Κι αν, για λόγους ευνόητους, η δολοφονία της ερωμένης του αποτελεί σκάνδαλο πρώτου μεγέθους αφού ο Πιστόριους αποτελούσε είδωλο των Παρολυμπιάδων και σύμβολο των απανταχού ατόμων με ειδικές κινητικές και ψυχικές ικανότητες, κάθε άλλο παρά ως «σκανδαλώδες» αντιμετωπίστηκε απ’ οποιονδήποτε το ειδύλλιό του με την Ρίβα Στένκαμπ, εκθαμβωτικό φωτομοντέλο κι υποψήφια ηθοποιό. Με δυο λόγια, η δίκη δεν είναι πολύκροτη μέχρι να λάμψει η αλήθεια – ο δράστης είναι γνωστός, στην ετυμηγορία θα υπερισχύσουν είτε οι αμφιβολίες είτε η ψυχρή προμελέτη. Ο δρομέας έχει κάθε λόγο να μην είναι καλός σκοπευτής, ειδικά όταν ισχυρίζεται πως το λάθος ήταν τραγικό, ότι δηλαδή νόμισε πως πυροβολούσε κάποιον άγνωστο εισβολέα στη βίλα κι όχι, βέβαια την αγαπημένη του Ρίβα. Θα τον ενοχλούσε μια ενδεχόμενη καριέρα της στο σινεμά, θ’ άντεχε τις απουσίες, τους πειρασμούς, την πιθανή απομάκρυνση, τελικά να ζήσει ως εθνικός ήρωας δίχως εκείνην στο πλευρό του σε μέλλον ορατό; Ναι δεν περνάει (και) σ’ αυτές τις περιπτώσεις η αλήθεια από τις αίθουσες των δικαστηρίων, κλειστές ή ανοιχτές στη δημόσια θέα, αδιάφορα.

Δεν αρκούν οι αγορεύσεις του κατήγορου και της υπεράσπισης, οι μαρτυρίες των γειτόνων κι οι εξιστορήσεις των πρώην φιλενάδων του θύτη ή των συγγενών του θύματος, τα στοιχεία κι οι ενδείξεις, οι αντιφάσεις και οι κρίσιμες καταθέσεις. Δεν πρόκειται για ένα ακόμα δικαστικό δράμα σαν αυτά που κατασκεύαζε μ’ επιτυχία («ετυμηγορία») το Χόλιγουντ πριν απ’ την ψηφιακή εποχή μας. Δεν πρόκειται ούτε για μιαν σύγχρονη εκδοχή του ανθεκτικού μύθου «Η Ωραία και το Τέρας». Όχι τόσο επειδή το δεύτερο είναι πρωταθλητής όσο επειδή η πρώτη είναι νεκρή και δεν υπάρχει χάπι-εντ. Άλλωστε, ο Νέλσον Μαντέλα πέθανε στο διάστημα μεταξύ της δολοφονίας και της δίκης. Η Ρίβα τον ακολούθησε και το χρυσό ζευγάρι της Νότιας Αφρικής διαλύθηκε. Μόλις τέλειωσε το Μουντιάλ του 2010, η Σαρλίζ Θερόν ξαναγύρισε στην Καλιφόρνια. Αντέχει, μια χώρα που αναπτύσσεται ραγδαία και χρειάζεται απεγνωσμένα ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας, να «σκοτώσει» την τελευταία προσωπικότητα που της απομένει με τέτοια διεθνή ακτινοβολία; Ας είναι μαύρη η πρόεδρος του δικαστηρίου.

Στο νοτιότερο άκρο της μαύρης ηπείρου, εάν στη θέση του Πιστόριους βρισκόταν κάποιος μαύρος υπάλληλος, εύκολα υποπτευόμαστε την ποινή του. Αλλ’ αφού στον αστερισμό των ημερών μας, μοντέλα και ηθοποιοί, διασημότητες και πρωταθλητές, συγκροτούν μιαν κοινωνία Επίλεκτων του θεάματος, η αντιμετώπιση ενός Όσκαρ απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Πρόκειται για τη διαχείριση ενός ζωντανού μύθου, κατηγορούμενου για την καταστροφή ενός δεύτερου, παρ’ ολίγον μύθου. Η διαρκής έκπτωση του Χόλιγουντ, αποτυπωμένη στις 7 διακρίσεις για την αποξηραμένη φαντασία του «Gravity» και την «Καλύβα του μπάρμπα-Θωμά» να επανέρχεται ως «12 χρόνια σκλάβος», καθιστά κιόλας την μεταφορά του ερωτικού δράματος επί της οθόνης κατεπείγουσα αναγκαιότητα. Απέναντι στην Ουκρανία, στη Συρία, στη λιτότητα, στη μόλυνση του περιβάλλοντος και στην άτακτη υποχώρηση της καθημερινής χαράς κι επιθυμίας, ένα μελόδραμα μετά φόνου, πάθους και μεταμέλειας υπόσχεται εισπρακτικό θρίαμβο. Σε τρεις δεκαετίες από σήμερα, ο διάσημος δράστης ίσως διηγηθεί τι έγινε στο θολωμένο του μυαλό. Με ή χωρίς όσκαρ.