Τι ώρα έκλαψε ο Νίκος Γκάλης;

Εδώ έκλαψε ο Νίτσε, γιατί να μην τον μιμηθεί ο κορυφαίος Έλληνας καλαθοσφαιριστής; Προερχόμενος απ’ τον κόσμο του ιδίου αθλήματος, οφείλω να θυμίσω ή να θυμηθώ δύο πράγματα. Πρώτον, την βαθύτατη περιφρόνηση με την οποία μας αντιμετώπιζε η εποχή ‘60-‘70 όλους εμάς τους «φλώρους», αφού δεν ζούσαμε για το ποδόσφαιρο. Και, δεύτερον, ότι ο Γιώργος Κολοκυθάς υπήρξε και παραμένει, ως σήμερα, το πιο αυθεντικό ταλέντο του εγχώριου μπάσκετ, είδωλο απόλυτο φιλάθλων και παικτών.

Αν ο Κολοκυθάς πρόσθεσε στην Εθνική ομάδα την απαραίτητη

αυτοπεποίθηση, κερδίζοντας διεθνείς αναμετρήσεις σχεδόν μόνος του, δυο δεκαετίες αργότερα ο Γκάλης κατέκτησε το πρωτάθλημα Ευρώπης (1987), έχοντας στο πλευρό του τ’ άλλα παιδιά, από το στρατόπεδο των «Βένετων». Διόλου συμπτωματικά, αυτός ο γνωστός «γαλάζιος» βλέπει το Αλεξάνδρειο να μετονομάζεται προς τιμήν του τώρα που συγκυβερνούν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, σύμβολα του δικομματισμού, της μεταπολίτευσης και της χρεοκοπίας. Ο ίδιος, σύμβολο του σύγχρονου ελληνικού αθλητισμού, εξακολουθεί να συγκινεί δακρύζοντας. Δίπλα του ο χθεσινός αντίπαλος Πρέλεβιτς κι ο παντοτινός αντίζηλος Γιαννάκης, προπονητές και θαυμαστές, διεθνείς κι αλλοεθνείς.

Δεν τον λες αλλοεθνή τον θρύλο. Έλληνα, σαν τον Κολοκυθά τον λες; Ελληνόπουλο, για την ακρίβεια, κάτι σαν τον Γκρέκο των παιδικών αναγνωσμάτων μιας περασμένης εποχής. Γκάλη, παρ’ τους το κεφάλι, απ’ την μια κερκίδα. Γκάλη, είσαι καρναβάλι, απ’ την απέναντι. Οι μάχες Άρη – ΠΑΟΚ έμοιαζαν μ’ εμφύλιο, όταν υπήρχαν λεφτά για να μην φύγει ο άσσος από τη Θεσσαλονίκη, αλλά μετανάστες δεν υπήρχαν. Γνωστό το άπληστον του αθλητή, δασύτριχου και μελαχρινού. Λευκός, ωστόσο. Πρόβλημα ουδέν. Κι όμως, δεν έχει σημασία τι ώρα ήταν όταν δάκρυσε. Ούτε, ίσως, ότι δάκρυσε σ’ απευθείας μετάδοση.

Μάλλον, το μόνο που έχει σημασία είναι ότι χάρη σ’ ένα γήπεδο και με μιαν πανηγυρική εκδήλωση, ένιωσε ν’ αποκτά ρίζες, σπίτι και μόνιμη θέση στη νεοελληνική συνείδηση, ένας μετανάστης-αθλητής από οικογένεια μεταναστών στην Αμερική. Πότε; Όταν ο μισός πληθυσμός μετακινείται κι η Τροχαία εύχεται… Καλή Ανάσταση στους απρόσεκτους οδηγούς. Τι άλλο προξενεί αιφνιδιασμό;

Οι δηλώσεις μιας ποιήτριας μ’ αναγνώριση στην εποχή της, για παράδειγμα. Δεν είπε ότι στην Κυψέλη δεν την αναγνωρίζουν οι μετανάστες και δεν της παραχωρούν ολόκληρο το παγκάκι. Συμμετέχοντας στην ατυχή περιήγηση του Δήμου Αθηναίων, σχολίασε την ραγδαία μεταμόρφωση του αστικού τοπίου, κάνοντας χρήση του βιωματικού στοιχείου. Αντί, λοιπόν, ενός ακόμη ανεκδότου, η ανεκδοτολογική απόδοση όσων ατάκτως διατυπώθηκαν, ώστε να εξαπολυθούν επικρίσεις εναντίον της Κικής Δημουλά, μέλους της Ακαδημίας.

Όπως και τα λαϊκά τραγούδια, η ελληνική Αριστερά δεν συμπαθεί ιδιαίτερα τους ακαδημαϊκούς. Αυτό που ενδιαφέρει, ωστόσο, έχει να κάνει με την περίοδο της δικτατορίας, σε ποιαν ηλικία συνταξιοδοτήθηκε ή ποιον τραγουδιστή λατρεύει; Αυτό, νομίζω, που ενδιαφέρει είναι το θεμελιώδες δικαίωμά της να μιλάει ελεύθερα για να μπορεί στη συνέχεια οποιοσδήποτε, εξίσου ανεπηρέαστα, να διαφωνήσει ή όχι. Όλα τα υπόλοιπα, απ’ όποιαν πλευρά κι αν προέρχονται, δυστυχώς αποτελούν δείγματα, πολύχρωμα ή ασπρόμαυρα, της κοινής υποκρισίας. Ποιον να σταυρώσουμε με καθυστέρηση, έστω, τον φωταδιστή Ιησού ή την συντηρητική Κική;

Δεν ξέρω/δεν απαντώ, ακούς από πολλούς. Κάποιοι νοσταλγούν τις εμβριθείς τοποθετήσεις της για το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου. Αλλ’ η παρ’ ολίγον σύγχρονη Σαπφώ δεν είναι η ίδια που είχε συνυπογράψει το πλήρες αριστοκρατικών ιδεών κείμενο των «32» πνευματικών νάνων, κατηγορώντας για λαϊκισμό τον Μίκη, στον ρόλο της Χιονάτης; Σποραδικές οι εκδηλώσεις, συμπαγής η καταγωγή των βορείων προαστίων. Το πλέον απογοητευτικό; Την ώρα που οι εραστές της ανεξάρτητης σκέψης ξιφουλκούν κατά του δογματισμού, η ποιήτρια οπισθοχωρεί, βρίσκοντας καταφύγιο στο αυτονόητο. Καλύτερα με τους μετανάστες παρά με τους φονιάδες – παιζόταν δηλαδή και το αντίθετο; Όλα τα παιχνίδια ανοιχτά, ειδικά των εντυπώσεων. Δήθεν, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης ανησυχεί, μήπως ενοχληθούν οι οπαδοί του ΠΑΟΚ, προσφυγικής καταγωγής, επειδή το γήπεδο πήρε τ’ όνομα του μετανάστη. Σαν την Χρυσή Αυγή, έχει κι η υποκρισία πολλά ποδάρια.

Αν και «σκώληξ», τρέμει ο δήμαρχος μην βρει αύριο αντίπαλό του τον ζωντανό θρύλο.