Τέλος Μνημονίου: Άλλαξαν όσα δεν έπρεπε και... τούμπαλιν

Το φθινόπωρο του 2014, αν ισχύσει το «καλό σενάριο», θα είναι κάπως διαφορετικό από τα 4-5 προηγούμενα. Αν, δηλαδή, δεν επιλεγεί από τους δανειστές ενός νέου δανειοδοτικού προγράμματος -δηλαδή και ενός νέου Μνημονίου- τότε αυτό το φθινόπωρο, θα είναι το τελευταίο φθινόπωρο κατά το οποίο η τρόικα θα πηγαινοέρχεται στην Αθήνα.

Βεβαίως, είναι ακόμη πολύ πρόωρο να προεξοφλήσει

κανείς ότι το Μνημόνιο όντως τελειώνει. Ας δούμε πρώτα τί κεφαλαιακές ανάγκες θα προκύψουν από τα stress tests των τραπεζών, τί ποσό θα μείνει στο ΤΧΣ για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, πώς ακριβώς θα προχωρήσει η εκτέλεση του προϋπολογισμού κτλ.

Ας πούμε, όμως, ότι το Μνημόνιο τελειώνει. Αν ισχύσει αυτό, τότε θα πρέπει να αρχίσει και ο απολογισμός. Τί άφησαν, λοιπόν, πίσω τους, 4,5 χρόνια ακραίας λιτότητας, εφαρμογής σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών, ανακατατάξεων στο πολιτικό σκηνικό, τεκτονικών αλλαγών στην κοινωνία;

Άφησαν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα απ' αυτά που επεδίωκαν οι «εμπνευστές» των προγραμμάτων αυτών. Αλλά και εκείνοι που, στα καθ' ημάς, κλήθηκαν να τα εφαρμόσουν.

Αν κοιτάξει κανείς πίσω και κάνει απολογισμό των πραγματικών μεταρρυθμίσεων, θα βρει ελάχιστες. Άνοιξαν επαγγέλματα που δεν έπρεπε, με αποτέλεσμα να «υπαλληλοποιούνται», σταδιακά, οι εργαζόμενοι σ' αυτά. Δεν άνοιξαν επαγγέλματα που έπρεπε, με αποτέλεσμα οι στρεβλώσεις να παραμένουν.

Η γραφειοκρατία παραμένει η τεράστια πληγή της ελληνικής οικονομίας και το κράτος είναι σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις ο μεγάλος εχθρός εκείνου που θέλει να ασχοληθεί με το επιχειρείν.

Το Δημόσιο παρέμεινε δυσλειτουργικό, αντιπαραγωγικό, χωρίς οικονομίες κλίμακας, χωρίς καν να γίνει ψηφιοποίηση των αρχείων των δικαστηρίων, των ασφαλιστικών ταμείων, των πολεοδομιών κ.α.

Σαν να μην έφταναν αυτά, η επιλογή όλων όσοι διαχειρίστηκαν εξουσία τα πέτρινα χρόνια του Μνημονίου, να προβούν σε οριζόντιες περικοπές και όχι σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις επιβάρυνε τα πράγματα. Και έχει διαμορφώσει όλες τις συνθήκες μίας μελλοντικής και πολυεπίπεδης φούσκας. Τα ταμεία φορτώθηκαν με 50άρηδες συνταξιούχους, στους οποίους οι κυβερνήσεις του Μνημονίου έδωσαν αφειδώλευτα συντάξεις, για να τους «ξεφορτωθούν» από το Δημόσιο και να πιάσουν τα νούμερα της τρόικας. Παράλληλα, η φοβερή ανεργία -και το PSI- στέρησαν από τα ταμεία πολύτιμες εισφορές αλλά και αποθεματικά και τα έχει οδηγήσει στην άκρη του γκρεμού.

Μετανάστευσαν ή τσακίστηκαν από την κρίση και την ανεργία οι ενεργότεροι συμπολίτες μας, αυτοί που θα μπορούσαν να πρωταγωνιστήσουν στην καινοτομία, στην έρευνα, αλλά και στο πεδίο των νέων επιχειρήσεων. Το ίδιο και η μεσαία τάξη, που έχει προλεταριοποιηθεί και απλώς πασχίζει να κρατήσει το κεφάλι της έξω από το νερό.

Αυτά τα ολίγα, μόνο σε οικονομικό-κοινωνικό επίπεδο.

Μ' άλλα λόγια, το Μνημόνιο θα αφήσει (αν την αφήσει...) την Ελλάδα έχοντας διατηρήσει όλα τα κακά της προηγούμενης περιόδου και έχοντας εξαφανίσει όλες τις δημιουργικές δυνάμεις που αντιστάθμιζαν, κατά την προηγούμενη περίοδο, τα προαναφερθέντα κακά.

Θα μείνει μια χώρα με τα χαρακτηριστικά υπανάπτυξης που την χαρακτήριζαν την προ Μνημονίου εποχή, αλλά με εξοντωμένες τις όποιες δυνάμεις θα μπορούσαν να ανατάξουν την οικονομία της. Γιατί, αυτά τα 4 χρόνια, έγιναν μειώσεις, απολύσεις, κόπηκαν δικαιώματα, υποβαθμίστηκε η Δημοκρατία. Αλλά δεν αντιμετωπίστηκε καμία από τις γενεσιουργές αιτίες της κρίσης. Ούτε καντ το πελατειακό κράτος -αφού οι όποιες φοροελαφρύνσεις, αλλά και το μοίρασμα του «κοινωνικού μερίσματος» έγιναν με κριτήρια πελατειακά, σαν αυτά που όλοι ζήσαμε και αγαπήσαμε στο παρελθόν.