ΠΩΣ ΘΑ ΚΙΝΗΘΕΙ ΕΦΕΞΗΣ Ο ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Όπως στην όπερα δεν τελειώνει τίποτε μέχρι να τραγουδήσει η ευτραφής σοπράνο έτσι και στο ΠΑΣΟΚ τίποτε δεν θα συμβεί μέχρι να μάθουμε τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Μαΐου. Μπορεί οι δελφίνοι του Βενιζέλου, πιθανολογώντας ένα δυσμενές αποτέλεσμα της «ελιάς» στην ευρωκάλπη, να ετοιμάζονται, όλοι, για την επόμενη μέρα όμως είναι η απόφαση που θα λάβει ο Γ. Παπανδρέου

Αν ο πρώην πρωθυπουργός θελήσει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης τότε η Φώφη Γεννηματά, ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Ανδρέας Λοβέρδος και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ιδιαίτερα αυτός, που ετοιμάζονται να διεκδικήσουν τη Χαριλάου Τρικούπη ίσως μείνουν μόνον με τις προθέσεις.

Και φυσικά ο δεύτερος, μετά τον Παπανδρέου, μεγάλος πρωταγωνιστής των εξελίξεων θα είναι ο νυν επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Βενιζέλος. Αν αυτός αποφασίσει, παραιτούμενος, να διευκολύνει τις εξελίξεις, τα πράγματα στο ΠΑΣΟΚ ενδέχεται να μην οδηγηθούν στα άκρα και να διατηρηθεί, έστω και με πρόσκαιρους τριγμούς, η κυβερνητική συνοχή.

Πόσο πιθανό όμως είναι να παραιτηθεί ο Βενιζέλος ή να τον ανατρέψει ο Παπανδρέου; Δύσκολο έως απίθανο. Ο μεν Βενιζέλος ακόμη κι αν εξαερωθεί το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την ηγεσία του. Θα επιρρίψει τις ευθύνες σε όλους τους άλλους: τον Παπανδρέου που "δεν στήριξε την «ελιά», τον Κουβέλη που «αρνήθηκε να ενταχθεί στο σχήμα», ακόμη και σε κάποιους εκ των «58», ιδίως τους σημιτικούς, που «στην πορεία κράτησαν αποστάσεις από το εγχείρημα» και φυσικά στον Τσίπρα «για τον λαϊκισμό που έσπειρε στην κοινωνία».

Βέβαια το τι θα πράξει ο Βενιζέλος, σε περίπτωση εξαέρωσης του ΠΑΣΟΚ, ελάχιστη σημασία θα έχει αφού το πιθανότερο είναι είτε η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές είτε να επιχειρηθεί ευρύτερη ανασύνθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ενόψει αφενός των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για το χρέος και αφετέρου την Προεδρική εκλογή. Σε περίπτωση που επιχειρηθεί να ανασυντεθεί η κυβερνητική πλειοψηφία εξυπακούεται ότι ο ρόλος του Βενιζέλου δεν μπορεί να είναι πρωταγωνιστικός, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του ΠΑΣΟΚ. Εξυπακούεται επίσης ότι και σε περίπτωση έκτακτης προσφυγής στις κάλπες, το ΠΑΣΟΚ είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι μπορεί να διεξαγάγει προεκλογικό αγώνα έχοντας επικεφαλής τον Βενιζέλο.

Υπάρχει περίπτωση να ανατρέψει ο Παπανδρέου τον Βενιζέλο και να αναλάβει αυτός το ΠΑΣΟΚ; Η απάντηση είναι ότι αρκετοί θα το ήθελαν, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και ο Γιώργος. Ο Παπανδρέου δεν θα έκανε ποτέ μια κίνηση η οποία θα πυροδοτούσε εμφύλιο πόλεμο και πολυδιάσπαση στο κόμμα που ίδρυσε ο πατέρας του και του οποίου ηγήθηκε και ο ίδιος για επτά χρόνια. Επίσης ο Παπανδρέου δεν θα έκανε, σήμερα, οποιαδήποτε κίνηση η οποία θα οδηγούσε σε κυβερνητική και πολιτική αποσταθεροποίηση. Και φυσικά, ως πρώην πρόεδρος, δεν θα μπορούσε να μπει σε μια διαδικασία διεκδίκησης της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ έχοντας ανθυποψηφίους. Επιπροσθέτως, δεν είναι σίγουρο ότι θα τον ενδιέφερε να αναλάβει ένα κόμμα το οποίο βρίσκεται σε πολιτική, οργανωτική και εκλογική αποσύνθεση. Όμως θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι τον Παπανδρέου τον ενδιαφέρει να υπάρξει μια νέα προσπάθεια ανασύνταξης της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης εφόσον αυτό τεθεί, μετά τις εκλογές, ως κυρίαρχο αίτημα με στόχο πάντα, και σε προβλεπτό χρόνο, τη διακυβέρνηση της χώρας και την έξοδό της από την κρίση. Σ' αυτή την προσπάθεια, εφόσον καθίστατο αναγκαίο ή του εζητείτο, θα μπορούσε να αναλάβει και πρωταγωνιστικό ρόλο.

Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να προηγηθεί η ετυμηγορία του λαού στις 25 Μαΐου. Το πως θα διαμορφωθεί ο πολιτικός χάρτης την επομένη των ευρωεκλογών είναι κρίσιμο μέγεθος για τα όσα πρόκειται να δρομολογηθούν. Το ποσοστό που θα λάβει η «ελιά», η αντίδραση του Βενιζέλου, η συμπεριφορά των πράσινων «μικρών δελφίνων», το ποσοστό της ΔΗΜΑΡ αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ που θα καταδείξουν την προοπτική διακυβέρνησης με προοδευτικό πρόσημο καθώς και η επίδοση της Ν.Δ. που ενδεχομένως θα καθορίσει και το μέλλον της συγκυβέρνησης είναι παράγοντες τους οποίους δεν μπορεί να μην συνυπολογίσει ο Παπανδρέου ώστε να καθορίσει και τη δική του στάση στις μετεκλογικές εξελίξεις. Σημειώνω εδώ ότι μέτρο επιτυχίας της «ελιάς» δεν είναι μόνον το ποσοστό που θα λάβει, αλλά και η σειρά που θα την κατατάξει το εκλογικό σώμα. Αν για παράδειγμα καταγράψει, όπως της δίνουν οι δημοσκοπήσεις, ποσοστό της τάξεως του 6-7% (που σημειωτέον αντιστοιχεί σε μείωση 45% της δύναμής του από τις εκλογές του Ιουνίου 2012) και έλθει πέμπτο ή και έκτο κόμμα είναι φανερό ότι δύσκολα θα αναχαιτιστούν οι εσωκομματικές εξελίξεις ή δεν θα αναπτυχθούν έντονες φυγόκεντρες δυνάμεις στο ΠΑΣΟΚ ή δεν θα δρομολογηθούν διαδικασίες ανασύνθεσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Σε κάθε πάντως περίπτωση και λαμβανομένων υπόψιν των όσων έχουν επισυμβεί το τελευταίο δίμηνο (διαφωνία του Παπανδρέου με την "ελιά", ανακίνηση εκ νέου από τον Βενιζέλο των οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, καυγάς για την καταψήφιση από τον Παπανδρέου της διάταξης για τις τράπεζες, συντονισμένη επίθεση, με εντολή Βενιζέλου, στον Παπανδρέου για την συνύπαρξη με τον Κουβέλη στην παρουσίαση του βιβλίου της Κοππά) είναι δύσκολο στις 26 Μαΐου να μην υπάρξει σύγκρουση στο ΠΑΣΟΚ. Η έκταση και το περιεχόμενό της αναμφίβολα συνδέονται με την ...ελαιοπαραγωγή της κάλπης. Όσο πιο μικρή είναι τόσο μεγαλώνουν οι πιθανότητες αμφισβήτησης του Βενιζέλου. Αν μάλιστα κρίνουμε από τον πληθυντικό χρόνο που χρησιμοποίησε, ο Παπανδρέου, στα τρία ρήματα-καρφιά κατά Βενιζέλου που υπάρχουν σε χωρίο πρόσφατης ανακοίνωσής του («Όλοι εμείς που αγωνιστήκαμε ιστορικά για τις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατικής Παράταξης, γνωρίζουμε πώς να υπερασπιζόμαστε την ιστορική διαδρομή και προσφορά της στον τόπο και την ελληνική κοινωνία. Όπως γνωρίζουμε και πως να την οδηγήσουμε στο μέλλον») βασίμως μπορούμε να εικάσουμε ότι ο Παπανδρέου, εφόσον χρειαστεί, δεν θα κινηθεί μόνος του. Το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι, και όχι μόνον από το ΠΑΣΟΚ ή αποκλειστικά από την πολιτική τάξη, έρχονται σε επαφή μαζί του προσπαθώντας να μαντέψουν τις προθέσεις του, μάλλον επιβεβαιώνει την εικασία μας...

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Το άρθρο μου αυτό δημοσιεύτηκε στις 4/5/2014 στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». Το δημοσιεύω κι εδώ γιατί νομίζω ότι, μετά το δίλημμα Βενιζέλου: ή ψηφίζετε την Ελιά ή φεύγω από την κυβέρνηση, επιβεβαιώνεται καθώς είναι φανερό ότι το "δίλημμα" ετέθη για να προλάβει τις ως άνω δρομολογούμενες εξελίξεις.