Πελατειακό κράτος στα χρόνια του Μνημονίου

Υποτίθεται ότι ένας από τους βασικούς λόγους που μας έφερε σ' αυτό το χάλι ήταν το πελατειακό κράτος. Το κράτος των «κολλητών», οι ρουσφετολογικές προσλήψεις, οι συμβασιούχοι που έγιναν μόνιμοι και άλλα ηχηρά παρόμοια, τα οποία εμφανίζονται συχνά πυκνά ως η μοναδική αιτία της κρίσης -ως η συμπεριφορά που φούσκωσε τα δημοσιονομικά και το «δημόσιο τέρας».

Ανεξαρτήτως του αν αυτό έχει μία δόση αλήθειας ή όχι, αυτό το πελατειακό κράτος -που όντως εγκαθιδρύθηκε με

αποκλειστική ευθύνη των δύο κομμάτων που κυβέρνησαν από τη Μεταπολίτευση ως σήμερα- αναγορεύθηκε στον απόλυτο εχθρό. Ήταν «οι νοοτροπίες που έπρεπε να αλλάξουν». Ταυτόχρονα, αυτός ο απόλυτος εχθρός και η τάση του Έλληνα να ψάχνει μία «γνωριμία» για να λύσει τα προβλήματά του, λειτούργησε ως μοχλός συλλογικής αυτοενοχοποίησης, με αποκορύφωμα την περίφημη ρήση Πάγκαλου «όλοι μαζί τα φάγαμε«.

Νέα ρουσφέτια

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι το πελατειακό κράτος ήταν μία από τις βασικές αιτίες που φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Ας υποθέσουμε ότι αυτός είναι ο πραγματικός εχθρός και όχι η αναδιανομή του πλούτου και η φορολόγηση του «μαύρου χρήματος» που συνεχίζει να κυκλοφορεί ελεύθερο και ανενόχλητο.

Τί έγινε για να καταπολεμηθεί η πελατειακή νοοτροπία; Η απάντηση είναι τίποτα. Απολύτως τίποτα. Οι πολιτικοί που κυβερνούσαν τα χρόνια του Μνημονίου δεν μπορούσαν να προσλάβουν νέους δημοσίους υπαλλήλους ούτε να προβούν σε ρουσφέτια δημοσιονομικής επιβάρυνσης. Όμως, η νοοτροπία αυτή καθεαυτήν εξασκείται ακόμη και τώρα, σε νέα πεδία πολιτικής, διευκολύνσεων και διευθετήσεων.

Η κυβέρνηση, για παράδειγμα, και δη το βασικό συντηρητικό κομμάτι της, ευθύς εξαρχής έδειξε σπουδή στην αποκατάσταση των μισθολογίων των ενστόλων. Πλέον, έχει και μία δικαστική απόφαση στα χέρια της, την οποία μπορεί να επικαλείται για να αμύνεται στις επιθέσεις που δέχεται περί αποκατάστασης ενός προνομιακού εκλογικού ακροατηρίου.

Ταυτόχρονα, η παρούσα κυβέρνηση -αλλά και οι προηγούμενες- φρόντισαν να αφήσουν εκτός «αξιολόγησης», «χρονοδιαγραμμάτων», «οργανογραμμάτων» και «διαθεσιμότητας» μία άλλη κατηγορία δημοσίων υπαλλήλων: τους ιερωμένους. Κι όλα αυτά, ενώ το αίτημα για χωρισμό Κράτους-Εκκλησίας έχει ωριμάσει εδώ και πολλά χρόνια.

Όσο για την περίφημη «αξιολόγηση», όσοι ασχολούνται σοβαρά με το θέμα και το ζουν στο εσωτερικό των υπουργείων και των λοιπών δημοσίων υπηρεσιών, γνωρίζουν πολύ καλά πως στο παρασκήνιο γίνονται εξυπηρετήσεις, διευκολύνσεις και κινδυνεύουν να την πατήσουν οι πάσης φύσεως «μη αρεστοί». Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση «τακτοποιεί» τις εκκρεμότητες των οικοδομικών συνεταιρισμών, με ένα νομοσχέδιο που ονομάζεται «δασικό», αλλά είναι απλώς δασοκτόνο. Αλλά αποτελεί ένα πρώτης τάξεως ρουσφέτι. Είναι ενδεικτική η «διαβούλευση» που έγινε στη Βουλή: όλοι οι εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων ήταν αναφανδόν κατά, ενώ οι εκπρόσωποι των οικοδομικών συνεταιρισμών εξήραν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.

Παράλληλα, παρά τη χθεσινή υποχώρηση στο θέμα των αιγιαλών, η κυβέρνηση εμφανίζεται -ή, τουλάχιστον, εμφανιζόταν ως χθες- αποφασισμένη να «ρυθμίσει» και το θέμα των αιγιαλών, προς τέρψιν άλλων οικοδομικών συμφερόντων και επιβραβεύοντας τις συνήθεις αυθαιρεσίες.

Τα ρουσφέτια νέας γενιάς, λοιπόν, δεν έχουν δημοσιονομική επιβάρυνση, δεν είναι προσλήψεις και διορισμοί. Είναι, όμως, απολύσεις των «μη αρεστών» από το Δημόσιο, ικανοποίηση προνομιακών εκλογικών ακροατηρίων, αλλά και μαχαίρι στην καρδιά του ελληνικού περιβάλλοντος.

Ο τρόπος άλλαξε, αλλά η νοοτροπία παραμένει η ίδια. Πελατειακή, νοσηρή και επικίνδυνη.