Ντεριντά

To 1976, η φήμη του Ζακ Ντεριντά στις ΗΠΑ διαδίδεται με μεγάλη ταχύτητα. Οπως λέγει ο Ρίχαρντ Ραντ, παλαιός μαθητής του Πώλ ντε Μάν που θα γίνει ένας από τους αμερικανούς μεταφραστές του Ντεριντά : «Η εξέλιξη εκείνου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε καταχρηστικά «Η σχολή του Yale” υπήρξε κυρίως υπόθεση του Πώλ ντε Μάν. Ασκούσε μεγάλη επιρροή στους σπουδαστές του, συν μια πολιτική άποψη εξαιρετική όσον αφορά τις σχέσεις ανάμεσα στα

πανεπιστήμια. Ηταν φιλόδοξος με την πλέον ευγενική άποψη του όρου. Παρά τη μεγάλη του παιδεία και την ποιότητα του προσωπικού του έργου, εντάχθηκε τρόπον τινά στη σχολή του Ντεριντά, αντιλαμβανόμενος αμέσως το μεγαλείο του και μαντεύοντας οτι θα ήταν σε θέση να μετατοπίσει την ισχύ του δασκάλου μέσα στον αμερικανικό πανεπιστημιακό κόσμο. Αυτός έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να τον κάνει γνωστό στις ΗΠΑ. Όπως και ο Ντεριντά, ο Πωλ ντε Μαν είχε ένα ταμπεραμέντο μαχητικό, αν όχι πολεμικό. Έγραφε τακτικά στη New York Review of Books και συχνά με τρόπο πολύ πικρόχολο. «We must draw blood» (πρέπει να φτάνουμε μέχρι το αίμα). Αυτή η διάθεση πολεμικής τον έφερνε πολύ κοντά στον Ντεριντά»

Αν στη Γαλλία η αποδοχή του Ντεριντά επετεύχθη στα περιθώρια του πανεπιστημίου, στις ΗΠΑ κατά πρώτο λόγο η φήμη του επετεύχθη εντός των πανεπιστημίων, και χάρη σε ένα μεσολαβητικό κλασικό παιχνίδι, νομιμοποιήθηκε και άρχισε να διαδίδεται στο ευρύτερο κοινό. Σύμφωνα με την εξήγηση του κοινωνιολόγου Μισέλ Λαμόν σε ένα περίφημο άρθρο του, η επιτυχία του Ντεριντά στις ΗΠΑ δεν ήταν αυτονόητη. Αρχικά έπρεπε να περάσει από μιαν επανεκτίμηση, η οποία τον μετέφερε από το φιλοσοφικό πεδίο στο λογοτεχνικό, κατόπιν σε μια διασπορά πανεπιστημιακής υφής ολοένα και μεγαλύτερη. Το κλίμα ήταν βέβαια εντελώς διαφορετικό από εκείνο που γνώρισε ο Ντεριντά στη Γαλλία : οι αναφορές που έγιναν δεχτές από τους πρώτους Γάλλους αναγνώστες του –η σωσυριανή γλωσσολογία, η λακανική ψυχανάλυση, ο αλτουσεριανός μαρξισμός –δεν αποτελούν μέρος των Αμερικανών ακροατών του. Κυρίως, οι αμερικανοί δεν κατέχουν φιλοσοφικές γνώσεις πρώτης γραμμής :συχνά μέσω του Ντεριντά και μόνο ανακαλύπτουν τον Χέγκελ, τον Νίτσε, τον Χούσερλ και τον Χάιντεγκερ.

Στο Yale, οι φοιτητές του πολλαπλασιάζονταν στο σεμινάριό του, άσχετα αν μιλούσε γαλλικά και αν σχολίαζε συγγραφείς ελάχιστα μεταφρασμένους όπως ο Φράνσις Πόνζ και ο Μωρίς Μπλανσό. Ο Ντεριντά ασκούσε με μεγάλη προσοχή τα ιδιάζοντα σημεία του αμερικάνικου διδακτικού συστήματος. Μετά από το σεμινάριο, που άρχιζε στις 7 το βράδυ και έφτανε ως τις μικρές ώρες, πολλοί ακροατές συναντώνται στα καφέ για να συνεχίσουν τη συζήτησή τους πίνοντας κανένα ποτήρι. Η διάθεση του Ντεριντά τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδας, ηταν εξόχως δοτική.

Από τη βιογραφία του Benoit Peeters, DERRIDA, Flammarion, ss. 348 – 349.