Η υπερχρέωση των επιχειρήσεων οδηγεί σε πτώχευση

Σύμφωνα με την μελέτη οι εξελίξεις που προέκυψαν λόγω της κρίσης αναφορικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων είναι πιθανόν να επιταχύνουν την κλαδική αναδιάρθρωση της οικονομίας. Καθώς η έλλειψη χρηματοδότησης και η συσσώρευση ζημιών συμπιέζουν τις δυνατότητες των επιχειρήσεων να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια αλλά και να αντιμετωπίσουν τις ταμειακές τους ανάγκες, ένας αριθμός επιχειρήσεων είναι πιθανόν να οδηγείται σε πτώχευση.

Στη

μελέτη με τίτλο: «Η χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων προ και κατά τη διάρκεια της κρίσης» τονίζεται ότι το μέγεθος των επιχειρήσεων, η κερδοφορία και το χαμηλό λειτουργικό κόστος υπήρξαν σημαντικοί παράγοντες διατήρησης της πρόσβασης σε χρηματοδότηση σε ένα περιβάλλον αυξημένης αποφυγής κινδύνων και στενότητας χρηματοδοτικών πόρων. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των επιμέ-

ρους κλάδων, παρατηρούμε ότι η κρίση είχε ως συνέπεια τη μείωση του δανεισμού για σχεδόν όλους τους κλάδους, με σημαντικότερες επιπτώσεις στον κλάδο του εμπορίου, όπου τόσο ο βραχυπρόθεσμος όσο και ο μακροπρόθεσμος δανεισμός εμφανίζονται αρνητικοί. Ταυτόχρονα, ο βαθμός μόχλευσης μειώνεται σταδιακά σε όλους τους κλάδους από το 2009, μετά την αύξηση που είχε σημειώσει την περίοδο της πιστωτικής επέκτασης. Κατά συνέπεια, είναι επόμενο οι κλάδοι που εμφανίζουν μεγάλη εξάρτηση από ξένα κεφάλαια, όπως το εμπόριο, να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα επιβίωσης των επιχειρήσεων σε σχέση με κλάδους με μικρότερο βαθμό μόχλευσης και υγιέστερη χρηματοοικονομική κατάσταση.

Σύμφωνα με την μελέτη η Ελλάδα (μαζί με την Ιταλία και την Κύπρο), ανήκει στις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό τραπεζικής χρηματοδότησης (ως προς το σύνολο της χρηματοδότησης) τόσο κατά την περίοδο προ της κρίσης όσο και στη διάρκεια της κρίσης. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του ποσοστού του τραπεζικού δανεισμού ως προς τη συνολική χρηματοδότηση για την περίοδο 2003-2008 στην Ελλάδα ανέρχεται σε 70,6% έναντι 49,1% για το σύνολο της ευρωζώνης, ενώ το ποσοστό παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και κατά τη διάρκεια της κρίσης (την περίοδο 2009-2012), καθώς ανέρχεται σε 72,9% (έναντι 49,9% για την ευρωζώνη).

Η μεγάλη εξάρτηση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό οφείλεται εν μέρει και στο γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι μικρομεσαίες και λόγω του μεγέθους τους δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές εξωτερικής χρηματοδότησης. Σύμφωνα με την μελέτη στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνεισφέρουν το 70,2% της οικονομικής προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία και το 85,2% της απασχόλησης στον ιδιωτικό μη χρηματοπιστωτικό τομέα, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ μικρότερα (58,1% της συνολικής προστιθέμενης αξίας και 67,4% της συνολικής απασχόλησης).

Η δυσκολία πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό κατά τη διάρκεια της κρίσης, σύμφωνα τόσο με στοιχεία της ΕΚΤ όσο και με τη μελέτη της Bain και του IIF (2013), αυξήθηκε σημαντικά και σε άλλες χώρες της ΕΕ εκτός της Ελλάδος, ιδιαίτερα σε αυτές που εφαρμόζουν προγράμματα οικονομικής προσαρμογής.