Από το Λακάν στο Χίτσκοκ έως τον Καβάφη

Πολύ πριν το πέρασμα του βρυχώμενου “λιονταριού” Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, από την Αθηναϊκή σαβάνα η κυβέρνηση διατεινόταν ότι η τρόικα δε θα κάνει πλέον έλεγχο αλλά αξιολόγηση στης αλλαγές της ελληνικής οικονομίας.

Στα ίδια πλαίσια επιχειρούσε ένα σταδιακό απεγκλωβισμό από τη τρόικα, επιδιώκοντας τον Ιούλιο την εφαρμογή ενός μοντέλου ελέγχου λίγων ημερών. Ήταν η περίοδος που ο πρωθυπουργός απέφυγε να συναντηθεί με τους επικεφαλής της τρόικας σε μια προσπάθεια

Προφανώς οι κυβερνητικές κινήσεις δεν σηματοδοτούσαν κάποιας μορφής αποστασιοποίηση από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα αλλά εντάσσονταν σε ένα παιχνίδι επικοινωνιακών εντυπώσεων με συμβολικούς χειρισμούς.

Υπό αυτή την έννοια εισήγαγαν απροσδόκητα στη πολιτική μια επιδερμική προσέγγιση της Λακανικής ψυχανάλυσης. Σύμφωνα με τη τελευταία, άλλωστε, ουσιώδεις για την ψυχική οργάνωση είναι η τριαδική κατανομή των διαστάσεων του Συμβολικού, του Φαντασιακού και του Πραγματικού.

Ως προς το συμβολικό μέρος η κυβέρνηση επέλεξε το ραντεβού με τη τρόικα στις αρχές Σεπτεμβρίου στο “ουδέτερο” έδαφος των Παρισίων. Εξάλλου, οι Βρυξέλλες έδρα της Κομισιόν, η Φραγκφούρτη έδρα της ΕΚΤ και η Ουάσιγκτον ως έδρα του ΔΝΤ φέρουν επιβαρυμένο φορτίο στο θυμικό του ελληνικού λαού.

Αποφεύγοντας, αλλά επί της ουσίας παρακαλώντας για μια συνάντηση μακριά από το εκάστοτε “στόμα του λύκου” έθεσε μεταφορικά τις προϋποθέσεις αλληγορικών ερμηνειών. Να πάει πχ. ο πρωθυπουργός στη έκθεση Θεσσαλονίκης και να θριαμβολογήσει ότι έδιωξε τη τρόικα, χαρίζοντας στους πολίτες ένας αισιόδοξο, όσο και λυτρωτικά διφορούμενο, χάπι εντ.

Η φαντασιακή διαχείριση, ωστόσο, με τις εκατέρωθεν εκκρεμότητες και απαιτήσεις κατά το ραντεβού για την έναρξη της πέμπτης αξιολόγησης της τρόικας που συνδέεται με την πολυπόθητη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ήταν η πιο δύσκολη.

Αλλά και εκεί η κυβέρνηση πέταξε τη μπάλα στο Σηκουάνα, επιδιώκοντας με συνδηλώσεις σαγήνευσης και αποπλάνησης να διασφαλίσει την αυταπάτη της βιωσιμότητας του χρέους. Και έτσι να αιχμαλωτίσει το εναπομείναν κοινό της.

Με μια περίπου τελετουργική παρέλαση στο μνημείο της Αψίδας του Θριάμβου που αντικατοπτρίζει τη φιλοπατρία ή ένα βιαστικό περίπατο στη Βαστίλη, της οποίας η άλωση αντανακλά το τέλος της καταπίεσης, θα εκβίαζε ένα ιδανικό αγγίστρι για τη μεταστροφή μερίδας της κοινής γνώμης. Με δόλωμα το πλασάρισμα μια δήθεν χαλαρής πλεον επιτήρησης που θα ανακούφιζε την ελληνική κοινωνία.

Όμως παρά τις συμβολικές και φαντασιακές επιδιώξεις της κυβέρνησης προς τη κατεύθυνση της ισχυρής επιρροής στο πραγματικό, ήρθε η ίδια η πραγματικότητα να τινάξει το παιχνίδι στον αέρα. Η νέα ηγεσία της Κομισιόν ψάχνεται για μια πιο νομιμοποιημένη παρέμβαση στην Ελλάδα, δίχως τους συνεταίρους του ΔΝΤ.

Η νέα εκδοχή επιτήρησης δεν προσφέρεται για το στρογγύλεμα των μέχρι τώρα συνεπειών, αλλά υποτίθεται ότι θα αποδώσει τα ηνία στην Αθήνα για να εφαρμόσει “το δικό της”σχέδιο για την οικονομία. Σε αντάλλαγμα οι Βρυξέλλες συζητάνε μια σταδιακή χορήγηση ελάφρυνσης χρέους. Αν πράγματι ισχύουν όλα αυτά, τότε ξεκινάει εγχωρίως ένα θρίλερ αγωνιωδών προσμονών αλά Χίτσκοκ.

Ποιος, άραγε, θα συντάξει ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης τώρα; Με ποιες διαβουλεύσεις, πολιτικές συναινέσεις και κοινωνικές συμμαχίες; Κι αν το καταρτίσει σήμερα η τρέχουσα κυβέρνηση ποιος εγγυάται ότι θα το εφαρμόσει μια επόμενη, αφού η διάρκειά του, σύμφωνα με τι διαρροές θα είναι η εξαετία 2015-2021;

Εφόσον, μάλιστα, η εμπεριστατωμένη μελέτη πρέπει να κατατεθεί μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο, δηλαδή μέσα σε δύο μήνες, ποιος θα αναλάβει τέτοια ευθύνη όταν επί τέσσερα χρόνια όχι σχέδιο αλλά ούτε ζωγραφιά στην άμμο δεν έκανε;

Υπό το αναμενόμενο σασπένς, τόσο η κυβέρνηση όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση θα πρέπει άμεσα να διαλέξουν. Είτε θα ανοίξουν πειστικά τα χαρτιά τους στο τραπέζι, όπως έλεγε ο Λακάν, είτε θα αφήσουν το το ακροατήριο να υποφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο όπως περιέγραφε ο Χίτσκοκ. Ειδάλλως, η ταπεινωτική υποταγή στη τρόικα, κατά τους βαρβάρους του Καβάφη, θα συνιστά αενάως γι αυτούς ''μια κάποια λύση”.