Απ’ έξω φανέλες κι από μέσα φαβέλες;

Τι συνδέει, αλήθεια, την μικρή ΔΕΗ και τις «Μεγάλες προσδοκίες»; Όχι πολλά. Μια σύμπτωση, μια χρονική στιγμή, έστω; Παιχνίδια εντυπώσεων και ποσοστών στην πλάτη της δημόσιας ωφέλειας και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, απ’ τη μια. Το κλασικό μυθιστόρημα, απ’ την άλλη. Στην εισαγωγή της τουριστικής εκτόξευσης, οι παραμικρές διακοπές προκαλούν πανικό στη βιομηχανία των διακοπών ώστε να δικαιολογηθεί η επιστράτευση.

Μεγάλες κουβέντες να πεις, μεγάλη μπουκιά να μην φας – ή, μήπως, το αντίστροφο ακριβώς; Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που τα περίφημα αρχικά, δεν αποδίδουν την κυριολεξία καταλήγοντας να σημαίνουν Δεν Έχουμε Ηλεκτρικό. Από ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, ωστόσο, άλλο τίποτε. Πέτρες, συμπλοκές κι εθνοχουλιγκανισμός, από την προσαγωγή των χρυσαυγιτών στο Εφετείο μέχρι τον καινούργιο διχασμό μ’ αφορμή το ταξίδι του Φερνάντο Σάντος που τιτλοφορήθηκε «Απόδραση στη Λισαβόνα».

Ενός μυστηρίου, μύρια έπονται. Ενός εισιτηρίου, όμως; Το λαϊκό σουξέ του Μάκη, ως γνωστόν, κάνει λόγο για «Το προσκλητήριο», όχι για το εισιτήριο. Αλλ’ όταν ο ευτυχισμένος γάμος δεν ανανεώνεται (ούτε το συμβόλαιο του προπονητή), η σχέση λύεται και το διαζύγιο δεν παίρνει αναβολή. Ούτε το πρώτο είναι ούτε το τελευταίο. Προς τι η απόπειρα διασυρμού, οι αλληλοδιαψεύσεις, οι υπαινιγμοί, η εμπλοκή ορισμένων ποδοσφαιριστών κι όλων των πρωινάδικων; Γιατί η αναμέτρηση της εθνικής υπερηφάνειας και της εθνικής μιζέριας είναι σκληρή και διαρκής, με ύπουλα χτυπήματα κι έλλειψη σοβαρότητας, με παρατάσεις και πέναλτι, δηλαδή με συνεχείς ανθρωποθυσίες. Αν η διαχείρισή τους είναι πιο σημαντική κι από τα ίδια τ’ αποτελέσματα, τότε, ναι, παραμένουμε μικρή (ποδοσφαιρική) δύναμη σε πείσμα της κατάκτησης του EURO και της ιστορικής μας πρόκρισης στους 16 αυτού του Μουντιάλ. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος Ομπάμα κι ο επικοινωνιακός μηχανισμός των ΗΠΑ εύκολα ενσωμάτωσαν την πορεία της ομάδας τους στην σύγχρονη εκδοχή του αμερικανικού ονείρου.

Μα, πρόκειται για την πρωτεύουσα του μεγάλου θεάματος, θα παρατηρήσει κανείς. Τους χρειάστηκαν δυο δεκαετίες μόνον απ’ την διοργάνωση του 1994 για να εγκατασταθούν στον ποδοσφαιρικό πλανήτη, θα προσθέσουν άλλοι. Σκεφθείτε ν’ αποφασίσουν ν’ αντεπιτεθούν οι Κινέζοι, συμμετέχοντας στο διεθνή ανταγωνισμό, σχολιάζει ένας τρίτος.

Μέχρι τότε, η απόσταση ανάμεσα στην Ελλαδάρα και στην Ελλαδίτσα προφανώς δεν εξαντλείται εντός γηπέδου, αποκλειστικά. Έξω απ’ τους αγωνιστικούς χώρους, μακριά και πίσω το ταλέντο, τις φάσεις, το πανηγύρι στις κερκίδες και τον έλεγχο στις σφυρίχτρες, πολλά διακυβεύονται στο παρασκήνιο, μεταξύ αθλητισμού και παραγοντισμού, μεταξύ των εραστών της ψυχαγωγίας και των τεχνικών της εξουσίας.

Το «εκτός πεδίου», ένας κόσμος μ’ άλλα λόγια ολόκληρος και διαφορετικός, αόρατος κι ωστόσο υπαρκτός, εξακολουθεί να συμμετέχει αποφασιστικά σ’ όλες τις ξεχωριστές δραστηριότητες στη διάρκεια των αιώνων. Δεν εξαντλείται στις εικόνες της επικαιρότητας, στις τιτάνιες μονομαχίες που γράφουν ιστορίες, ποδοσφαιρικές και μη. Απ’ έξω πολύχρωμες φανέλες κι από μέσα εκρηκτικές φαβέλες; Στη Βραζιλία δεν δοκιμάζεται η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στη λατρεία για την μπάλα και στη μοίρα των απόκληρων, μόνον. Δεν κερδίζουν οι Μεγάλες Προσδοκίες για να ηττηθεί το «Χαμίνι του Σάο Πάολο». Ομάδες, παίκτες, οπαδοί, ενθουσιασμένοι και καταραμένοι διεκδικούν μερίδιο σ’ ένα αύριο καλύτερο, διεκδικούν το πέρασμα στο κοντινό μέλλον.

Η είσοδος, των γηπέδων, οι θύρες όπου κόβουν τα εισιτήρια πριν ανεβείς στις κερκίδες, τέτοιες μέρες μεταμορφώνονται σε μια μεγάλη κι ενιαία Πύλη, σε μια μοναδική κι εντελώς μαγική δίοδο προς τα διαδρομή που είναι γεμάτη φαντάσματα κι υποσχέσεις.

Με δυο λόγια, προς την Άλλη Διάσταση, εκεί όπου σμίγουν ο χρόνος, η παιδική ηλικία, οι φυλές κι οι γλώσσες, η τρέλα κι η επιστήμη, η οργάνωση και το απρόβλεπτο, η αθωότητα κι η σκοπιμότητα μόλις περάσεις την Πύλη, τα πάντα είναι δυνατά.