Kαι όμως (η μπάλα) κινείται

Φύλλο δεν κινείται. Πού εστιάζουν δισεκατομμύρια μάτια, χιλιάδες τηλεοπτικές κάμερες και είκοσι δύο ποδοσφαιριστές; Στην στρογγυλή θεά. Γιατί ανεβοκατεβαίνει ακατάπαυστα η τελευταία, από την μια περιοχή στην άλλη; Για να δοξάζει την αυτοκρατορία του μεγάλου θεάματος, του παγκόσμιου στοιχήματος και του διαρκούς εγκλήματος. Τρία σε ένα, δεν μοιάζει με κανένα; Για την ακρίβεια, ο άνθρωπος που έλαμψε διά της παρουσία τους, στην πρώτη ημέρα του Μουντιάλ, δεν είναι ο λιπόσαρκος διαιτητής από την Ιαπωνία. Δεν είναι, ίσως, ούτε

ο 22χρονος Νεϊμάρ που, σημειώνοντας δύο γκολ, προβάλλει κιόλας ως νέος ηγέτης της Βραζιλίας. Στο φαντασμαγορικό τελετουργικό, πίσω από τις καλλίγραμμες χορεύτριες και τους τυμπανιστές, σε πείσμα του ρυθμού και του εξωτισμού, το φάντασμα ενός Ιταλού επιστήμονα είναι ο αληθινός πρωταγωνιστής.

Καθώς ολόκληρο το γήπεδο, αποτελώντας την μικρογραφία ενός ολόκληρου κόσμου, στριφογυρίζει μ’ επίκεντρο την τεράστια μπάλα – καρδιά – εστία - πηγή, ο Γκαλιλέο Γκαλιλέοι λάμπει διά της απουσίας του. Σήμερα, κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο πλανήτης μας κινείται γύρω από τον Ήλιο κι όχι το αντίθετο. Συμφωνεί και το Βατικανό. Αν υπήρχε η Ιερά Εξέταση, πιθανόν ν’ αναθεωρούσε. Τότε, πάντως, το τηλεσκόπιο και η παρατήρηση δεν κατάφεραν να εμποδίσουν την καταδίκη του «αιρετικού» αστρονόμου. Τώρα, ο θρίαμβος της ψηφιακής τεχνολογίας δεν συναρπάζει, μόνον. Υπογραμμίζει, επιπλέον, την ισχύ των φαντασιώσεων, των συμβολισμών και της αθέατης πλευράς των πραγμάτων.

Μ’ άλλα λόγια, αν έπρεπε να θυσιαστούν η αλήθεια, η πρόοδος, λίγοι αιώνες κι ορισμένοι αμετανόητοι ερευνητές, ώσπου να γίνει αποδεκτή η έννοια του ηλιακού συστήματος, πώς να μην υπάρχει και το σύγχρονο θυσιαστήριο, στον βωμό των ισορροπιών, των σημασιών και των αποδόσεων; Όσο κυκλοφορούν μάγοι κι αστρολόγοι, χελώνες – προφήτες και δεισιδαιμονίες, σκοτεινοί υπολογισμοί και παρασκήνιο, ο Γαλιλαίος επιστρέφει στην επικαιρότητα. Ειδικά, όταν μια χώρα, μια ήπειρος, ένας ολόκληρος πλανήτης, γκρεμίζουν τον Ήλιο και στη θέση του τοποθετούν το σχήμα της σφαίρας – έκφραση της ποδοσφαιρικής θρησκείας. Στο νέο αυτό σύστημα, τον ρόλο της Αγίας Έδρας τον παίζει η Παγκόσμια Ομοσπονδία, γνωστότερη ως FIFA. Αν στη σάτιρα του Πιέτρο Τζέρμι, η ηρωίδα ήταν «Ατιμασμένη κι εγκαταλειμένη», η ποδοσφαιρική οργάνωση είναι «Υποταγμένη και Διεφθαρμένη». Παιδεραστία, υποκρισία, απιστία, διακίνηση, τραπεζικοί λογαριασμοί, παράνομες επενδύσεις, ύποπτες διασυνδέσεις, μαφία και φιλανθρωπία, έχουν χρώμα τα σκάνδαλα, σημαίες ή προτιμήσεις;

Σε τι επιμένουν οι προπονητές; Στις στημένες φάσεις. Τι τους διαψεύδει; Τα στημένα παιχνίδια. Να γιατί τόσος θόρυβος για την (δήθεν) απόλαυση του παιχνιδιού. Πίστευε και μη ερεύνα, δηλαδή «κοίταξε να διασκεδάσεις και να στοιχηματίσεις και άσε τα υπόλοιπα στους αρμόδιους». Το ποδόσφαιρο, μην ξεχνάμε, έχει κατακτήσει διεθνώς το αυτοδιοίκητο, ενώ τα έσοδα του προϊόντος αγγίζουν πλέον τα μεγέθη των όπλων, των ναρκωτικών και της πορνείας.

Είν’ όλ’ αυτά ικανός λόγος να στερηθεί κανείς στιγμές εξαιρετικού θεάματος κι εντάσεις αλησμόνητες που προσφέρουν οι αναμετρήσεις των μεγάλων δυνάμεων κάθε τετραετία; Καθόλου. Απλώς, ας μην απορούμε για τα «ανθρώπινα λάθη» αυτών των εργαλείων του συστήματος, των υπαλλήλων του κ. Μπλάτερ ή του κ. Πλατινί, σαν τον προχθεσινό διαιτητή που «έσπρωξε» δίχως αιδώ τη διοργανώτρια προς τη νίκη, αδικώντας την Κροατία. Αλίμονο, η Σελεσάο δεν είναι η Νότια Κορέα που είχε ανάγκη την σφυρίχτρα για να προχωρήσει στην ημιτελική φάση, ώστε να γεμίζουν τα γήπεδα. Να, όμως, που και το ακλόνητο φαβορί δεν μπορεί να διακινδυνεύσει, όταν μάλιστα κορυφώνονται οι απεργίες, οι εκρήξεις βίας και η κοινωνική αναταραχή. Να υποθέσουμε πως έχει εξασφαλίσει την μια θέση στον τελικό, όπου θα συναντήσει την Αργεντινή, για να πάρουν επιτέλους εκδίκηση τα όνειρα όλων των φυλών του ποδοσφαίρου κι όλων των προηγούμενων διοργανώσεων; Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία, Αργεντινή, Ισπανία, Ουρουγουάη, Βραζιλία, όλες οι σταθερές αξίες διασταυρώνονται κάθε τόσο, μ’ εξαίρεση έναν τελικό μεταξύ Βραζιλίας – Αργεντινής. Μήπως έχει σκηνοθετηθεί τελική μονομαχία και νιώθει ο Μέσι στομαχικές διαταραχές;