Το Πολυτεχνείο ζει...(?)

Όχι.

Αυτή είναι η απάντηση στις μύχιες σκέψεις όσων φοιτητών νοιάζονται ακόμα για το τί γίνεται γύρω τους και των παλαιότερων που έζησαν τα γεγονότα και δεν κρύφτηκαν, ούτε βγήκαν μετά να πανηγυρίζουν και να δηλώνουν ότι «ήμουν και εγώ μέσα» . Ο Αναγνωστάκης το δηλώνει απερίφραστα στο ποίημά του Φοβάμαι

Φοβάμαι
τους ανθρώπους που εφτά χρόνια
έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι
και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–
βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας
«Δώστε τη χούντα στο λαό».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που με καταλερωμένη τη φωλιά
πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που σου 'κλειναν την πόρτα
μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια
και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο
να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που γέμιζαν τις ταβέρνες
και τα 'σπαζαν στα μπουζούκια
κάθε βράδυ
και τώρα τα ξανασπάζουν
όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη
και έχουν και «απόψεις».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν
και τώρα σε λοιδορούν
γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.
Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.
Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.
Η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (ή μάλλον της αιματηρής καταστολής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου) θα έπρεπε να είναι η πιο σημαντική επέτειος του Ελληνικού κράτους. Αντίθετα, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και μάλιστα η επίσημη γραμμή τείνει να κινείται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Θα ακουστεί πάλι αυτές τις μέρες ότι δεν υπήρξαν νεκροί, και ότι όλο το γεγονός είναι κατασκεύασμα της Αριστεράς (από ΝΔ και όσο πας προς Δεξιά).

Από την άλλη, τα κοινότοπα «ο κυρίαρχος λαός έριξε τη χούντα» (από ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ και αριστερότερα) και μια μεσοβέζικη δήλωση, κλασσική «στάσης υπευθυνότητας» από το ΠΑΣΟΚ (ή ό,τι απέμεινε τέλος πάντων) και τη ΔΗΜ.ΑΡ είναι πάντα εντός προγράμματος.

Και η αλήθεια?

Αδιάφορη. Στη συλλογική μνήμη το Πολυτεχνείο έχει μείνει ως μια «λαϊκή επανάσταση», κάτι που ακόμα και αν απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα, δύσκολα ανατρέπεται. Πόσοι και πόσοι «νοικοκυραίοι» της εποχής άραγε, έχοντας υπογράψει τα πιστοποιητικά πολιτικών φρονημάτων του καθεστώτος βγήκαν στις πλατείες το 1974 και γιόρτασαν την επάνοδο της Δημοκρατίας? Πόσοι και πόσοι φιλοχουντικοί στρατιωτικοί και αστυνομικοί διευθυντές αθωώθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και επέστρεψαν στα καθήκοντά τους για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη νέα καθεστηκυία αρχή?

Αναζητείστε στο YouTube την «Ταράτσα της οδού Μπουμπουλίνας» αλλά και ένα όνομα: Αλέξανδρος Παναγούλης. Μερικά πράγματα για τη ζωή του (και ιδιαίτερα τις συνθήκες θανάτου του) ίσως σας φανούν ενδιαφέροντα.

Και τώρα?

Γιορτάζοντας το Πολυτεχνείο 40 χρόνια μετά, πολλοί μεγαλύτεροι σίγουρα νιώθουν ενοχές. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές του επένδυσαν πολιτικά στην αντιδικτατορική τους δράση και καλύπτουν αυτή τη στιγμή όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα που θεωρείται υπεύθυνο για την κάθετη πτώση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων και τη κρίση που μαστίζει τη χώρα. Σ ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ» γίνεται μία καταγραφή των πολιτικών προσώπων που είχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αντιδικτατορική δράση.

Η λεγόμενη «Γενιά του Πολυτεχνείου» που θεωρείται υπεύθυνη για τα δεινά του τόπου, αφού καταχράστηκε το σεβασμό που κέρδισε για ίδιο πολιτικό όφελος.

Λες και γενιά του Πολυτεχνείου δεν είναι οι υπόλοιποι που δεν πολιτεύθηκαν, που δεν έγιναν γνωστοί, και ποτέ δεν έβαλαν στο βιογραφικό τους την αντιδικτατορική τους δράση και δίνουν το παράδειγμα της ταπεινότητας, αποτραβηγμένοι από τα κοινά.Αντί να παραδειγματιστούμε από αυτούς που βασανίστηκαν για τα πιστεύω τους, έχουμε ταυτίσει τη μεγαλύτερη πολιτική εξέγερση της σύγχρονης Ελλάδας με μια χούφτα ανθρώπων που πούλησαν τις ιδέες τους για να φωτίσουν τα πρόσωπά τους με το χρώμα του χρήματος.

Ο κύκλος της μεταπολίτευσης πιθανότατα θα κλείσει με την τρέχουσα κυβέρνηση, καθώς το σκηνικό που θα διαμορφωθεί μετά τις επερχόμενες εκλογές θα είναι διαφορετικό σε σχέση με τα προηγούμενα 40 χρόνια. Η Αριστερά(ή έστω μέρος της) είναι για πρώτη φορά κοντά στο να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, ενώ ο «σοσιαλισμός» του ΠΑ.ΣΟ.Κ του Α. Παπανδρέου έχει αποδημήσει ανεπιστρεπτί.

Και οι πολίτες?

Έμειναν τελευταίοι, γιατί άποψη του γράφοντος είναι ότι η πλειοψηφία τους αντιμετωπίζει την καθημερινότητα ενοχικά. Το «μαζί τα φάγαμε» συνοψίζει τις σκέψεις σε κάθε σπίτι ανά την Ελληνική επικράτεια, όπου ο φόβος για κάτι διαφορετικό οπλίζει με συντηρητισμό μια βαθειά τραυματισμένη κοινωνία. Η επαναστατικότητα έχει αντικατασταθεί επάξια από τον «κοινωνικό αυτοματισμό», την λογική δηλαδή «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα». Οποιοσδήποτε και να σηκώσει κεφάλι εναντίον της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που ασκείται αυτόματα θεωρείται το «άλλο άκρο» που «υπονομεύει την προσπάθεια της χώρας για ανάκαμψη», που θα έρθει μέσα από «σκληρή δουλειά και υπομονή».

Μόνο που 40 χρόνια πριν, μια χούφτα φοιτητές, χωρίς facebook και με πολλά περισσότερα να χάσουν από ένα εξάμηνο, κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο και με το σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» απαίτησαν μια καλύτερη ζωή.

Και αν αυτές «αι αναρχικαί ομάδαι» και «αναρχικαι εκδηλώσεις» μετατράπηκαν σε κουστούμια και κομματικές συγκεντρώσεις, μένει να φανεί αν το πεζοδρόμιο, που τόσο περιφρονεί ο τρέχων Πρωθυπουργός, θυμάται έστω και ασυνείδητα κάτι από εκείνες τις μέρες.

40 χρόνια μετά παρεμπιπτόντως, το σωτήριο έτος 2013, δεν έχουμε Ψωμί, κοντεύουμε να μην έχουμε Παιδεία, και η Ελευθερία πλέον μας παρέχεται μόνο αν δεν ενοχλεί τους κυβερνώντες, και όποιος αντιστέκεται είναι «ανθέλληνας».

Το Πολυτεχνείο πέθανε όταν ο Έλληνας έθαψε την αγωνιστικότητα του για να βολέψει τη μικρή ζωή του.

Και όσο αποφεύγει να σηκωθεί από το καναπέ και να διεκδικήσει τη ζωή του, η επέτειος της γιορτής αυτής δεν θα σημαίνει απολύτως τίποτα πέρα από μια εθιμοτυπική πορεία και τη κατάθεση μερικών λουλουδιών για τους νεκρούς, που θα έφριτταν με τη κατάντια των ζωντανών.

εικόνα από τον Ηλία Μακρή για την Καθημερινή


Μιχάλης Μαρκόνης fb.com/michaelmpoe
mail: michalismark13 [@] hotmail.com