Μην ανησυχείτε: Το δημόσιο πανεπιστήμιο παραμένει ιδιωτικό

Το πανεπιστήμιο χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό, δηλαδή από τους φόρους που πληρώνουν οι πολίτες. Η χρηματοδότηση δεν αρκεί για να γίνει το πανεπιστήμιο αυτό που είναι.

Του Παντελή Μπασάκου*

Tο πανεπιστήμιο το δημιουργεί, το παράγει, η εργασία των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, φοιτητών και καθηγητών. Ωστόσο το πανεπιστήμιο δεν είναι ιδιοκτησία για να ανήκει είτε σε αυτούς που το πληρώνουν είτε σε αυτούς που το παράγουν. Δεν μπορεί λ.χ. ένας πολίτης ή ένας σύλλογος πολιτών να μπει στη σύγκλητο και να ζητήσει λογαριασμό για το πού πάνε τα λεφτά του. Ούτε μπορεί μια ομάδα καθηγητών η φοιτητών ή διοικητικών, όσο μεγάλη ή όσο δυναμική και να είναι αυτή, να πει «επειδή εργάζομαι σε αυτό, το πανεπιστήμιο είναι δικό μου και το κάνω ό,τι θέλω».

Τα παραπάνω με μία λέξη: το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο.

Ετούτες οι διευκρινίσεις του αυτονόητου χρειάζονται, διότι πολλοί είναι οι συνάδελφοί μου οι οποίοι μέσα στο νεανικό τους (αν και μεσόκοποι και βάλε) επαναστατικό ενθουσιασμό, διολισθαίνουν στην ταύτιση του δημόσιου αυτού πράγματος, με κάτι το ιδιωτικό, όπως είναι λ.χ. ένα εργοστάσιο. Σου λέει, εφόσον εμείς δουλεύουμε εδώ και το παράγουμε, είναι δικό μας. Μόνο που τους διαφεύγει πως, έτσι, εκείνος από τον οποίο το αφαιρούν, δεν είναι κάποιος ιδιώτης κεφαλαιούχος, αλλά το ίδιο το δημόσιο.

Έτσι λοιπόν, το επαναστατικό πανεπιστήμιο-φάμπρικα καταλήγει να είναι ένα πανεπιστήμιο που εξυπηρετεί κυρίως ιδιωτικά συμφέροντα: αυτά των μόνιμα εργαζομένων σε αυτό, δηλαδή των καθηγητών, και όχι των φοιτητών – όπως θα έπρεπε. Γιατί όταν λ.χ. εκλέγω με κριτήρια πολιτικής ή συντεχνιακής παρέας, και όχι με το ποιος μπορεί να διδάξει καλύτερα και να παραγάγει καλύτερο έργο, εμένα ωφελώ, και όχι τον φοιτητή. Το όφελος της συντεχνίας είναι ιδιωτικό. Όταν παραδίδω τη διοίκηση του πανεπιστημίου στη συναλλαγή των κομμάτων –με τη φοιτητική ψήφο, η οποία στην πραγματικότητα μόνο φοιτητική δεν είναι– πάλι ιδιωτικά συμφέροντα καταλήγω να εξυπηρετώ: η διοίκηση που παράγεται μέσα από συμφωνίες κορυφής, και «νομιμοποιείται» από συμφωνίες και προστασίες κορυφής, είναι ιδανικό περιβάλλον καλλιέργειας κάθε λογής αδιαφάνειας και σκανδάλων