Υπερταμείο: Η πορεία των επενδυτικών του έργων – Συνεισφορά 285 εκατ. ευρώ στην οικονομία

Η νέα Στρατηγική του 2022-2024 που σχεδίασε το Υπερταμείο το 2021 καθορίζει την μετεξέλιξή του σε 2 πυλώνες, ως ενεργό μέτοχο και ως υπεύθυνο επενδυτή στην ελληνική οικονομία. Αναπτύχθηκε και συντάχθηκε πλαισιώνοντας τις Στρατηγικές Κατευθύνσεις του Μοναδικού του Μετόχου του Υπουργείου Οικονομικών, που εστάλησαν το Φεβρουάριο 2021. Στα ζητούμενα των κατευθύνσεων του Μοναδικού του Μετόχου είναι η μετεξέλιξή του σε ένα πρότυπο Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο.

Το στρατηγικό σχέδιο περιλαμβάνει συγκεκριμένο

πλάνο μεταρρυθμίσεων και, για πρώτη φορά, ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες απόδοσης (KPIs). Περιλαμβάνει, δε, στόχους που συνδέονται με την οικονομική και τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. 

Το Υπερταμείο έχει καθοριστική παρουσία στην οικονομική ζωή και την ανάπτυξη της χώρας με 16 θυγατρικές και συμμετοχές, σε έξι μεγάλους τομείς επενδυτικής δραστηριότητας (ενέργεια, real estate, διατροφή και εφοδιασμός, μεταφορές και υποδομές, τεχνολογία, ταχυδρομικές υπηρεσίες), με 25.000 εργαζόμενους, ενώ διαχειρίζεται assets αξίας 5,5 δισ. ευρώ.

Στρατηγικά KPIs ως Εθνικοί Δείκτες Απόδοσης: Οι στρατηγικοί στόχοι του Υπερταμείου ενσωματώθηκαν στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2023, καθώς και στο Ετήσιο Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Οικονομικών για το 2023.

Στρατηγικός, Επιχειρηματικός Σχεδιασμός και Παρακολούθηση: Το στρατηγικό σχέδιο του Υπερταμείου αποτελεί βασικό εργαλείο για την επίτευξη της αποστολής του, που είναι η διασφάλιση και μεγιστοποίηση της αξίας της δημόσιας περιουσίας που διαχειρίζεται. Το Υπερταμείο έχει θέσει ένα πλαίσιο κανόνων μηνιαίας παρακολούθησης και αναφορών με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας των θυγατρικών του και των οικονομικών τους αποτελεσμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, πέραν των τακτικών αναφορών απόδοσης, οι θυγατρικές εταιρείες υποβάλλουν προς το Υπερταμείο σε τριμηνιαία βάση την αναθεωρημένη εκτίμησή τους για το κλείσιμο του έτους (Rolling Forecast), τόσο για τα οικονομικά τους μεγέθη όσο και για τον βαθμό επίτευξης των στόχων, σε σχέση με τους μη οικονομικούς δείκτες. Για τον σκοπό αυτό, έχουν σχεδιαστεί εργαλεία παρακολούθησης της απόδοσης (performance dashboards), ώστε η διαδικασία να αυτοματοποιηθεί για όλες τις εταιρείες του χαρτοφυλακίου.

Συνεισφορά στην οικονομία

Σε διάρκεια 6ετίας (από το 2018) το Υπερταμείο έχει συνεισφέρει 285 εκατ. ευρώ στην οικονομία: 80 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), 65 εκατ. ευρώ για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας μέσω της επενδυτικής πολιτικής του και περίπου 140 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους.

Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2024, θα επενδύσει 51 εκατ. στην ελληνική αγορά. Οι πρώτες επενδύσεις ύψους 10 εκατ. έχουν ήδη υλοποιηθεί σε ελληνικά εταιρικά ομόλογα, ενώ τον Σεπτέμβριο, ανακοινώθηκε η εξαγορά του 24,81% των μετοχών (1.087.063 κοινές ονομαστικές μετοχές) της εταιρείας Ελληνικές Αλυκές Α.Ε., που κατείχε η Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία ΚΑΛΑΣ Α.Ε., με τίμημα 3 εκατ. ευρώ.

Μετά την εξαγορά των μετοχών της Ελληνικές Αλυκές Α.Ε., το Υπερταμείο πλέον κατέχει το 80% των μετοχών και καθίσταται στρατηγικός επενδυτής σε μια εταιρεία η οποία είναι θυγατρική του από το 2018, ενώ το υπόλοιπο 20% παραμένει σε Δήμους. H εταιρεία Ελληνικές Αλυκές Α.Ε., αφού εντάχθηκε στο Υπερταμείο, σημείωσε σημαντική αύξηση εσόδων, ενώ το 2022 σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων και κερδοφορίας προ και μετά φόρων, ύψους €9,06 εκατ., €1,77 εκατ. και €1,18 εκατ. αντίστοιχα, και είναι έτοιμη να υιοθετήσει ένα νέο αναπτυξιακό πλάνο.

Έσοδα από μερίσματα

2023: Το 2023 η Διοίκηση του Υπερταμείου αναμένει να υπερδιπλασιάσει τις επιδόσεις του 2022, κάνοντας νέο έτος ρεκόρ, με τα έσοδα από μερίσματα να ξεπερνούν τα 161 εκατ. ευρώ με συμβολή από τις εταιρίες ΔΑΑ, ΓΑΙΑΟΣΕ, ΟΚΑΑ, ΚΑΘ και Ελληνικές Αλυκές.

2022: Το 2022 σημειώθηκε ρεκόρ εσόδων μερισμάτων (75 εκατ. ευρώ), και αυτή αποτέλεσε την καλύτερη χρονιά μερισμάτων στην ιστορία του Υπερταμείου μέχρι εκείνη τη στιγμή. Σημειωτέον ότι τα έσοδα του Ομίλου το 2022 έφτασαν τα προ COVID-19 επίπεδα. Αυτό επετεύχθη παρότι όλες οι εταιρείες του Ομίλου έχουν απορροφήσει και απορροφούν τη σημαντική αύξηση τους κόστους της ενέργειας αντί να το μετακυλήσουν στους πελάτες.

Μηχανισμός Συντονισμού για τον ΟΑΣΑ ύψους €83,6 εκατ. πλέον ΦΠΑ (2022 & 2023 αντίστοιχα): Εφαρμόζοντας μια εμπεριστατωμένη μεθοδολογία βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων, το Υπερταμείο μέσω του Μηχανισμού Συντονισμού και της αρμόδιας Επιτροπής, συντόνισε τη διαδικασία για την υπογραφή της Σύμβασης Απόδοσης και Στόχων μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών, Υπουργείου Υποδομών και ΟΑΣΑ, για τον καθορισμό του ποσού αποζημίωσης για την ανάληψη των ειδικών υποχρεώσεων στο πλαίσιο της άσκησης κοινωνικής πολιτικής του κράτους. Με αυτόν τον τρόπο αξιοποιούνται πλέον τα δεδομένα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου για τον ακριβή και διαφανή υπολογισμό της αξίας της υπηρεσίας που προσφέρουν οι Συγκοινωνίες Αθηνών.

Μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά έργα στις θυγατρικές και συμμετοχές του Υπερταμείου

Το Υπερταμείο, ως διαχειριστής και επενδυτής, αποτελεί έναν κομβικό παράγοντα της οικονομικής ανάπτυξης. Διαχειρίζεται και υλοποιεί σημαντικά επενδυτικά έργα για τις θυγατρικές του, με στόχο την ανάπτυξη των κατά τόπους οικονομιών, τη συνδρομή στη διασφάλιση θετικών προοπτικών για την ελληνική οικονομία, και την ανάπτυξη της «κρυμμένης» δυναμικής των εταιριών του.

22+1 Περιφερειακά Αεροδρόμια-Εκκίνηση ΑξιοποίησηςΕπανεκκίνηση (2021) του πλάνου αξιοποίησης των 22+1 Περιφερειακών Αεροδρομίων της χώρας, ώστε να αποτελέσουν κρίσιμο μοχλό ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών.  Εκκίνηση του Διαγωνισμού για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας, και υποβολή υποψηφιοτήτων από 4 μεγάλα επενδυτικά κονσόρτσια:ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.- GMR Airports LimitedΜΥΤΙΛHΝΑΙΟΣ Α.Ε.-CORPORATION AMERICA AIRPORTS S.AEgis Airport Operation-AKTOR CONCESSIONS SINGLE MEMBER S.A.- Aéroports de la Cote d’AzurFRAPORT AG- DELTA AIRPORT INVESTMENTS A.E.- ΠΗΛΕΑΣ Α.Ε.

Επόμενα βήματα:

Φεβρουάριος 2024: Το Υπερταμείο θα αποστείλει τη σύμβαση παραχώρησης στους υποψηφίους.Έως και τον Ιούνιο του 2024: Υποβολή προσφορών από τους υποψήφιους.Εντός 2 μηνών από αρχές Ιουλίου: Επιλογή αναδόχου.1ο τρίμηνο 2025: Έναρξη λειτουργίας από τον τελικό ανάδοχο.Ο διαγωνισμός για το αεροδρόμιο έχει μπει στη β΄ φάση, με στόχο τον Ιούνιο του 2024 να ολοκληρωθεί η διαδικασία, να υπάρξει ο ανάδοχος, «και να μπει στη συνέχεια η Καλαμάτα σε νέα πορεία». Κατόπιν σχετικού διαγωνισμού, επιλογή συμβούλου (χρηματοοικονομικού – EUROBANK, τεχνικού – «ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ» και νομικού – YLP & DVLaw),  για την εκτίμηση της κατάστασης των αεροδρομίων και των σχετικών επενδύσεων και επικαιροποίηση της μελέτης της KANTOR για τα 22 Περιφερειακά Αεροδρόμια.Διώρυγα της Κορίνθου

Ολοκληρώθηκε το πλάνο αναβαθμισμένων υπηρεσιών της εταιρείας, και πλέον έχει νέα ιστοσελίδα και υπηρεσίες online ticketing. Παράλληλα ανανεώθηκε ο τιμοκατάλογος της Διώρυγας της Κορίνθου μετά από 12 χρόνια, γεγονός που έχει δείξει μία πολύ σημαντική βελτίωση για την εταιρεία όταν συγκρίνει κανείς σε like for like επίπεδα. Το όφελος αυτό θα συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση των μεγεθών της εταιρείας όταν πλέον θα είναι όλους τους μήνες σε λειτουργία.

Το Υπερταμείο, κατόπιν σχετικού διαγωνισμού, σε συνεργασία με τους εξειδικευμένους συμβούλους PLANETκαι TRΙTON προχώρησε σε prefeasibility study για την ανάπτυξη του Real Estate της Διώρυγας της Κορίνθου. Πρόκειται για ένα ολιστικό Στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο για την περαιτέρω αξιοποίηση της Διώρυγας, με διάφορες νέες επιχειρησιακές λειτουργίες. Επιπλέον, ολοκληρώθηκαν μελέτες prefeasibility σχετικά με τις δύο μαρίνες και την εκπλάτυνση και εκβάθυνση του καναλιού.

Στο έργο αυτό περιλαμβάνεται και προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας (prefeasibility study) χωροθέτησης τουριστικού/ων λιμένα/ων.

Ανάπλαση ΔΕΘ

Ο χώρος της ανάπλασης καλύπτει συνολική έκταση 176.000 τ.μ., περιλαμβάνοντας μεγάλη ιστορική και πολιτιστική αξία για την πόλη της Θεσσαλονίκης και για όλη την Ελλάδα. Με σχεδόν 100 χρόνια συνεχούς λειτουργίας, η εταιρεία ΔΕΘ-HELEXPO φιλοξενεί στους χώρους της ένα σημαντικό αριθμό κλαδικών εκθέσεων και εκδηλώσεων, με συνολικά περίπου 500.000 επισκέπτες ετησίως. Το σχέδιο της ανάπλασης προβλέπει τη δημιουργία 5 τομέων / δραστηριοτήτων: πάρκο, πράσινους χώρους και χώρους αναψυχής, χώρους εκθέσεων και συνεδρίων, επιχειρηματικό κέντρο και ξενοδοχείο, υπόγεια στάθμευση.

Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του έργου και της σύνθεσης διάφορων χρήσεων, σε συνεργασία με την εταιρεία Deloitte, αποφασίσθηκε να εξετασθεί διακριτά η απόδοση και βιωσιμότητα του εν λόγω έργου ανά δραστηριότητα/τομέα (επιχειρηματικό κέντρο & ξενοδοχείο, πάρκο, εκθεσιακό & συνεδριακό κέντρο) προκειμένου να αποκτηθεί καλύτερη εικόνα των επιμέρους χρηματοδοτικών δυνατοτήτων.

Μέσα σε 2,5 μήνες, η ομάδα του Υπερταμείου συνέλεξε πληροφορίες από επτά industry experts και πραγματοποιήθηκε επαλήθευση των παραδοχών του μοντέλου. Παράλληλα σε συνεργασία με το διεθνή όμιλο Montgomery Exhibition Consultants και τους εξειδικευμένους συμβούλους του με 35 χρόνια εμπειρία στην κατασκευή και λειτουργία εκθεσιακών κέντρων και διοργάνωση μεγάλων εκδηλώσεων και εκθέσεων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, μελετήθηκαν οι παραδοχές για το Συνεδριακό και Εκθεσιακό κέντρο.

Επαναξιολογήθηκε το Master Plan, συντάχθηκαν διαφοροποιημένα χρηματοδοτικά σενάρια και πλέον το Υπερταμείο κατέληξε στο βέλτιστο πλάνο για την εταιρεία, καθώς και το σχετικό χρηματοοικονομικό μοντέλο διατηρώντας το δημόσιο χαρακτήρα της εταιρείας, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και το κράτος, ενώ παράλληλα συνδράμει στην προσέλκυση πιθανών χρηματοδοτήσεων/επενδύσεων.

Ελληνικές Αλυκές

Το Υπερταμείο, κατέχοντας το 80% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, μετά την εξαγορά του ποσοστού της «Καλαμαράκης ΑΒΕΕ – ΚΑΛΑΣ Α.Ε.», διερευνά τις επιλογές για τον μετασχηματισμό της εταιρείας, ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τη δυναμική της ελληνικής αγοράς.

Η αποτίμηση των Ελληνικών Αλυκών ολοκληρώθηκε και δείχνει την πολύ σημαντική αύξηση της αξίας της εταιρείας που έχει επιτευχθεί. Ειδικότερα, με το συνολικό έργο που έχει γίνει, έχει επιτευχθεί αύξηση της Αξίας πάνω από 50%.

Το Υπερταμείο προχωρά στο επόμενο βήμα, ήτοι την υλοποίηση του επενδυτικού και αναπτυξιακού πλάνου που έχει σχεδιάσει για τις Ελληνικές Αλυκές και τη δυναμική που διαβλέπει για την εταιρεία.

Εξοικονόμηση κόστους στις Προμήθειες σε όλο το οικοσύστημα του Ομίλου

Σύμφωνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο του Υπερταμείου, η επιλογή της εφαρμογής ενός Ομιλικού Μοντέλου Προμηθειών Ομίλου εγκρίθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου 2022.

Το Υπερταμείο, σε συνεργασία με τη Microsoft και τη BYTE Computer υλοποιούν τριετή εταιρική συμφωνία (Enterprise Agreement), η οποία βρίσκεται σε ισχύ από τον Μάιο 2023, με αντικείμενο την παροχή αδειών χρήσης λογισμικού και συνδρομών σε διαδικτυακές υπηρεσίες της Microsoft, καθώς και την παροχή τεχνικής υποστήριξης και εκπαίδευσης για τα προϊόντα και τις λύσεις της Microsoft προς τις εταιρείες του χαρτοφυλακίου του Υπερταμείου, με οφέλη ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εταιρική διακυβέρνηση και τον εξορθολογισμό δαπανών, με εξοικονόμηση 25% σε επίπεδο τριετίας.

Μέσα στο 2023 ολοκληρώθηκε η καταγραφή των βασικών κατηγοριών κόστους σε όλες τις θυγατρικές αναδεικνύοντας σημαντικές ευκαιρίες. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη έργο προετοιμασίας προκηρύξεων για ομιλικές προμήθειες στις κατηγορίες καθαρισμού, ασφάλειας και συντήρησης σε συνεργασία με την Octane, κατόπιν σχετικού διαγωνισμού, με στόχο την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσίων και την μείωση του συνολικού κόστους.

Ταυτόχρονα ολοκληρώθηκε (με έναρξη το Νοέμβριο 2023) η επικαιροποίηση της συμφωνίας για την αγορά ενέργειας η οποία αναμένεται να ωφελήσει τον Όμιλο σε ποσοστό άνω του 13% για το 2024.

Τεχνολογία & Ψηφιακός Μετασχηματισμός

Το Στρατηγικό Σχέδιο 2022-24 του Υπερταμείου προβλέπει, μεταξύ άλλων, την παρακολούθηση της απόδοσης των θυγατρικών στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού και της καινοτομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπερταμείο σχεδίασε τον Δείκτη Ψηφιακού Μετασχηματισμού (Digital Transformation Index) κατόπιν σχετικού διαγωνισμού και σε συνεργασία με την Accenture, που απεικονίζει ολιστικά την ψηφιακή ωριμότητα των εταιρειών του χαρτοφυλακίου της Εταιρείας στις εξής επτά περιοχές:

Ψηφιακή Στρατηγική (Digital Strategy)Ψηφιακή Εμπειρία του Πελάτη (Digital Customer)Ψηφιακές Επιχειρησιακές Λειτουργίες (Digital Operations)Ψηφιακές υποστηρικτικές υπηρεσίες (Digital Enterprise)Τεχνολογία & Ψηφιακές Εφαρμογές (Tech & Apps)Καινοτομία (Innovation)Ψηφιακές Δεξιότητες (Digital Skills)

Ο κάθε τομέας εστίασης απαρτίζεται από ένα σύνολο υπο-τομέων, ο κάθε υπο-τομέας αναλύεται σε ένα σύνολο δεικτών (indicators) και ο κάθε δείκτης καταγράφει συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με της δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού και καινοτομίας της εταιρείας.

Η μεθοδολογία του DTI ακολουθεί διεθνείς βέλτιστες πρακτικές (έρευνες της Eurostat, δείκτες και πολιτικές της ΕΕ, οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ).

Αύξηση Διείσδυσης Τεχνολογίων 2022-2023 για τις Θυγατρικές του Υπερταμείου

ΑΛΥΚΕΣ

ΟΚΑΑ

ΚΑΘ

ΓΑΙΑΟΣΕ

ΟΑΣΑ

ΟΣΥ

ΣΤΑΣΥ

ΑΕΔΙΚ

ΕΤΑΔ

ΔΕΘ

ΤΑΙΠΕΔ

Increase 2023 vs. 2022

28%

36%

36%

28%

39%

28%

36%

41%

30%

31%

26%

 

Η Εμπιστοσύνη των πολιτών

Το 2022 ο Δείκτης Εμπιστοσύνης προς το Υπερταμείου αυξήθηκε κατά 40% (από 22% το 2021 πήγε 31% το 2022 και 46% αφού εξηγήθηκε η αποστολή).  Το 2023, η εμπιστοσύνη των πολιτών κινείται στα ίδια επίπεδα, ενώ θεαματική είναι η αύξηση 10 μονάδων στην εμπιστοσύνη του ειδικού κοινού από 61% το 2022 σε 71% το 2023. Η ενεργή γνώση για τον ρόλο και τις δράσεις του Υπερταμείου παραμένει πολύ υψηλή και για το 2023, με 79% στο ειδικό κοινό και 53% στο γενικό κοινό. Στο Υπερταμείο κατά σειρά προτεραιότητας αποδίδονται οι παρακάτω ρόλοι από τους πολίτες:

Η μεγιστοποίηση της αξίας της δημόσιας περιουσίαςΗ εγγύηση της αποπληρωμής του χρέουςΟι επενδύσεις και η συμβολή στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίαςΗ προώθηση του εκσυγχρονισμού των δημοσίων επιχειρήσεωνΟι δράσεις του αποφέρουν θετικό αποτέλεσμα για την κοινωνία